Bài 26. Sống chết mặc bay

Môn: ngữ văn lớp 7
Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
1/Cấu trúc văn bản:
2/ Nội dung văn bản
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
Sống chết mặc bay



Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
1/Cấu trúc văn bản:
2/ Nội dung văn bản
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
Đê: Ngày càng nguy ngập.
Dân phu: Nhốn nháo, căng thẳng, vất vả, cơ cực, khốn khổ, hiểm nguy vô cùng
Sống chết mặc bay
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
1/Cấu trúc văn bản:
2/ Nội dung văn bản
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
Sống chết mặc bay
b/ Cảnh trong đình:
Địa điểm: Vững trãi, an toàn
Không khí : Sáng sủa, Tĩnh mịch, trang nghiêm, nhàn nhã
Quan phụ mẫu:
Đồ dùng sinh hoạt: Bát yến, trầu vàng, cau đậu, rễ tía, ...trông mà thích mắt
Tư thế: Tay trái dựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra để cho người gãi, người đửng bên quạt, người chực hầu điếu đóm...
Việc làm: Đánh tổ tôm cùng với nha lại
Đồ dùng sinh hoạt:
Tư thế:
Việc làm
* Quan phụ mẫu:
- Sống sang trọng, sa hoa.
- Nhàn nhã, uy quyền, thản nhiên, ung dung, ham mê bài bạc.



Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
1/Cấu trúc văn bản:
2/ Nội dung văn bản
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
b/ Cảnh trong đình:
Sống chết mặc bay
Mức độ 1
Mê bài đến quên trách nhiệm hộ đê
Mức độ 2
Mê bài đến không biết gì đến xung quanh
Mức độ 3
Mê bài đến mức ích kỉ, phi nhân tính
Hãy chứng minh?
Nhóm I:
Quan có ra chứng kiến cảnh hộ đê không ?
Nhóm II:
Thái độ của quan như thế nào trước cảnh: mưa ngày càng to, tiếng reo hò, gào thét từ bên ngoài vọng vào?
Nhóm III,IV
Khi có người báo tin đê vỡ, quan tỏ thái độ gì?
Quan phụ mẫu:
Sống sang trọng, sa hoa.
Nhàn nhã, uy quyền, thản nhiên, ung dung, ham mê bài bạc.
Ham chơi, vô trách nhiệm, vô nhân đạo
Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
1/Cấu trúc văn bản:
2/ Nội dung văn bản
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
b/ Cảnh trong đình:
Sống chết mặc bay
... "ấy đó, quan phụ mẫu cùng với nha lại đương vui cuộc tổ tôm ở trong đình ấy. Ngài còn dở ván bài, hoặc chưa hết hội thì dầu long trời lở đất, đê vỡ dân trôi, ngài cũng thây kệ".
... "Này, này đê vỡ mặc đê, nước sông dù nguy, không bằng nước bài cao thấp".
Bài tập: Chọn các từ ngữ sau và xếp vào từng cảnh cho thích hợp:
Thảm cảnh,vui thú, gấp gáp khẩn trương, thong dong nhàn nhã,náo loạn, yên ả, trăm lo ngàn sợ.
Cảnh hộ đê:
-Thảm cảnh - Gấp gáp khẩn trương -Náo loạn -Trăm lo ngàn sợ.
Đáp án:
Cảnh trong đình:
-Vui thú -Thong dong -Nhàn nhã -Yên ả
a/ Nguy cơ đê vỡ và cảnh hộ đê:
- Đê: Ngày càng nguy ngập.
-Dân phu: Nhốn nháo, căng thẳng, vất vả, cơ cực, khốn khổ, hiểm nguy vô cùng
b/ Cảnh trong đình:
* Địa điểm: Vững trãi, an toàn
*Không khí : Sáng sủa, Tĩnh mịch, trang nghiêm , nhàn nhã
* Quan phụ mẫu:
- Sống sang trọng, sa hoa.
- Nhàn nhã, uy quyền , thản nhiên , ung dung, ham mê bài bạc.
"...ấy, trong khi quan lớn ù ván bài to như thế , thì khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết; kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu, kể sao cho xiết !"
Đoạn văn trên miêu tả cảnh gì?
C/ Cảnh vỡ đê:
Em có nhận xét gì về câu văn trong đoạn văn này?
Dân chúng: Nghìn sầu muôn thản.
Theo em : Nguyên nhân nào dẫn đến "cảnh nghìn sầu muôm thảm vậy" ?
Vì sao nói: Có nguyên nhân của kẻ cầm quyền?
III/Tổng kết:
1/ ý nghĩa:

Bày tỏ niềm cảm thương trước cảnh: "Nghìn sầu muôn thảm" của nhân dân do thiên tai và thái độ của kẻ cầm quyền.
2/ Nghệ thuật:
Thủ pháp tương phản,tăng cấp.
Kết hợp kể chuyện, miêu tả, biểu cảm.
Đối thoại ngắn gọn, sinh động.
Lên án gay gắt trước thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền.

Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
Sống chết mặc bay
IV/ Luyện tập:
Bài 1: Mục đích của việc sử dụng phép tương phản của Phạm Duy Tốn trong truyện ngắn này là gì?
A/ Làm nổi bật tư tưởng chính của tác phẩm: Sự đối lập gay gắt giữa sinh mạng của người dân và cuộc sống của bọn quan lại.
B/ Chỉ làm nổi bật cuộc sống của tên quan phủ.
C/ Chỉ làm nổi bật cuộc sống của nhân dân khi bị thiên tai hoành hành.
D/ Chỉ làm nổi bật sự đối lập giữa một bên là sức người và sức nước
A/ Làm nổi bật tư tưởng chính của tác phẩm: Sự đối lập gay gắt giữa sinh mạng của người dân và cuộc sống của bọn quan lại.
A/ Chỉ miêu tả mức độ nguy cấp của con Đê
B/ Chỉ miêu tả mức độ ham mê bài bản của tên quan phủ
C/ Chỉ miêu tả mức độ trời mưa, của độ nước sâu dâng cao
D/ Miêu tả ở tất cả các đối tượng trên
Bài 2:Phép tăng cấp trong truyện được tác giả Phạm Duy Tốn dùng để miêu tả những chi tiết nào ?
Bài 3: Em hiểu nhan đề "Sống chết mặc bay" được tác giả sử dụng trong truyện như thế nào?
D/ Miêu tả ở tất cả các đối tượng trên
III/Tổng kết:
1/ ý nghĩa:

Bày tỏ niềm cảm thương trước cảnh: "Nghìn sầu muôn thảm." của nhân dân do thiên tai và thái độ của kẻ cầm quyền.
2/ Nghệ thuật:
Thủ pháp tương phản,tăng cấp.
Kết hợp kể chuyện, miêu tả, biểu cảm.
Đối thoại ngắn gọn, sinh động.
Lên án gay gắt trước thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền.

Phạm Duy Tốn
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích văn bản
II / Tìm hiểu văn bản
Sống chết mặc bay
Hướng dẫn về nhà:
Nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản.
Nắm được các chi tiết miêu tả, kể, biểu cảm
Tìm sự khác nhau giữa truyện ngắn hiện đại với truyện ngắn trung đại
Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn lập luận giải thích