Bài 26. Sống chết mặc bay

Ngữ văn - lớp 7C
Chào mừng thầy cô tới thăm lớp dự giờ,
kính chúc thầy cô sức khỏe,
chúc các em học sinh học tốt
KIỂM TRA BÀI CŨ
1/ Trình bày bố cục của văn bản “ Sống Chết Mặc Bay ” Của tác giả Phạm Duy Tốn ? Nêu bố cục của mỗi phần ?
Bố cục gồm ba phần :
+ Từ đầu – đê vỡ mất => cảnh sắp vỡ đê.
+ Tiếp – điếu mày => cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
+ Còn lại => cảnh vỡ đê.
2/ Cảnh sắp vỡ đê được gợi tả qua những chi tiết nào?
Thời gian: gần một giờ đêm.
Không gian: trời mưa tầm tã.
Tình thế: khúc đê làng X, phủ X, hai ba đoạn thẩm lậu.
3/ Các chi tiết đó gợi cho ta một cảnh tượng như thế nào?
- Cảnh tượng đêm tối, mưa không dứt, nước sông dâng nhanh có nguy cơ vỡ đê,
Tác giả
Phạm Duy Tốn
(1883 – 1924)
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Cảnh trên đê được tả bằng những chi tiết, hình ảnh và âm thanh điển hình nào?
Hình ảnh: kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột.
Âm thanh: trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau.

SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nhiều từ láy:
=> Cảnh tượng: Hối hả, khẩn trương, chen chúc, nhếch nhác, thảm hại
Thiên tai đang từng bước giáng xuống đe dọa cuộc sống của người dân.
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
Từ đoạn văn trên em thấy ngôn ngữ miêu tả của tác giả có gì đặc sắc?

Bì bõm, lướt thướt, xao xác, tầm tã, cuồn cuộn.

Qua cách miêu tả của tác giả em thấy một cảnh tượng hiện ra như thế nào?

Thái đội của tác giả trước cảnh tượng ấy như thế nào?
- Lo lắng, sợ hãi cho tình thế của người dân trước thảm họa thiên tai.
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nhiều từ láy:
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
b. Cảnh trong đình.
- Quan phụ mẫu được hầu hạ.
Trước cảnh dân đen đang đem thân hèn yếu của mình để bảo thủ lấy tính mạng và gia tài thì quan phụ mẫu đang làm gì?
- Đang được hầu hạ và chơi tổ tôm trong đình.
Địa thế của đình được miêu tả như thế nào?
Vững chãi, để vỡ cũng không sao.
Trong đoạn văn kể quan phụ mẫu được hầu hạ tác giả đã dùng những chi tiết nào về chân dung và những đồ vật xung quanh?
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
b. Cảnh trong đình.
Quan phụ mẫu được hầu hạ.
Quan phụ mẫu chơi tổ tôm.
- Chân dung: uy nghi, chễm chệ ngồi, tay trái tựa gối xếp, chân phải duỗi thẳng ra.
Đồ vật: bát yến hấp đường phèn, tráp đồi mồi, ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà, ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông.
Hình ảnh quan phụ mẫu chơi tổ tôm được miêu tả như thế nào?
- Cử chỉ: Khểnh râu, rung đùi, mắt mải trông đĩa nọc.
Lời nói: tiếng thầy đề hỏi “ bẩm bốc”, tiếng quan lớn truyền “ ừ”.
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
b. Cảnh trong đình.
Quan phụ mẫu được hầu hạ.
Quan phụ mẫu chơi tổ tôm.
=> Nghệ thuật: tương phản
3. Cảnh đê vỡ:
Thái độ của quan phụ mẫu như thế nào khi nghe tin đê vỡ?
Quát “ đê vỡ rồi! ... Đê vỡ rồi, ... Không còn phép tắc gì nữa à?
Em có nhận xét gì về nghệ thuật trong đoạn văn này? Tác dụng của nghệ thuật đó?
Tiếng kêu vang trời dậy đất ngoài đê với thái độ điềm nhiên hưởng lạc trong đình.
Tác dụng: Làm nổi rõ sự vô trách nhiệm, vô lương tâm, tàn nhẫn, hách dịch, nhàn nhã, thích hưởng lạc của quan phụ mẫu.
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
b. Cảnh trong đình.
Quan phụ mẫu được hầu hạ.
Quan phụ mẫu chơi tổ tôm.
=> Nghệ thuật: tương phản
3. Cảnh đê vỡ:
Cảnh đê vỡ được thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh nào?
Nước tràn lênh láng xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết, kẻ chết không chỗ chôn, kẻ sống không chỗ ở.
Cảnh tượng đó gợi cho em một cảm nhận như thế nào về tình cảm của tác giả?
Cảnh tượng thảm sầu, tỏ lòng ai oán cảm thương của tác giả.
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu chi tiết.
Cảnh sắp vỡ đê.
Cảnh trên đê và trong đình trước khi đê vỡ.
Cảnh trên đê.
Hình ảnh:
Âm thanh:
Nghệ thuật: biểu cảm trực tiếp – bình luận.
b. Cảnh trong đình.
Quan phụ mẫu được hầu hạ.
Quan phụ mẫu chơi tổ tôm.
=> Nghệ thuật: tương phản
3. Cảnh đê vỡ:
III. Tổng kết:
Trình bày nội dung và nghệ thuật của văn bản?
Nội dung: phản ánh hiện thực cuộc sống ăn chơi hưởng lạc vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền và cảnh sống thê thảm của người dân.
Lên án kẻ cầm quyền thờ ơ vô trách nhiệm với tính mạng của dân thường, cảm thương thân phận người dân bị rẻ rúng.
- Nghệ thuật : phép tương phản và tăng cấp
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
x
x
x
x
x
x
x
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
Hướng dẫn về nhà
- Làm tiếp bài tập 2/83 SGK
-Học thuộc ghi nhớ
-Chuẩn bị bài cách làm bài văn lập luận giải thích
+ Ôn lại kiến thức về kiểu bài nghị luận giải thích
+ Tìm trong văn bản Sống chết mặc bay những câu văn trình bày theo phương thức lập luận giải thích