Bài 26. Sống chết mặc bay

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô về dự giờ thăm lớp
Người thực hiện: Phạm Thị Tươi
Giáo viên trường THCS Thuỵ Dương
Tiết 106- Văn bản: Sống chết mặc bay
Kiểm tra bài cũ
Lựa chọn đáp án trả lời đúng nhất về văn bản "S?ng ch?t m?c bay""
Câu 1: Phuong th?c bi?u d?t:
A: Ngh? lu?n C. T? s?
B. Miêu tả. D. Biểu cảm.
Câu 2:
Miờu t? c?nh tu?ng nhõn dõn dang v?t l?n cang th?ng tru?c nguy co dờ v?, tỏc gi? nh?m d?ng ý gỡ?
A. Núi lờn s? th?ng th? c?a conngu?i tru?c thiờn nhiờn.
B. Núi lờn s? cang th?ng c?a quan ph? v� b?n lớnh khi di c?u dờ.
C. Núi lờn s? y?u kộm c?a th? nu?c tru?c th? dờ.
D. Núi lờn thiờn tai dang t?ng lỳc giỏng xu?ng de do? cu?c s?ng c?a con ngu?i
Câu 3:
Thể loại:
Bút kí C: Tiểu thuyết
b. Tuỳ bút D: Truyện ngắn
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
Cảnh hộ đê của nhân dân
Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi “đi hộ đê”
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
Thời gian: Một giờ đêm
Mức độ nguy hiểm: Mưa to ? mưa tầm tã ? nước sông dâng lên ? cuồn cuộn ? hai ba đoạn đã thẩm lậu.
 Nhèn nh¸o, véi v·, c¨ng th¼ng  gÊp g¸p
Đình cao, rất vững chãi, đê vỡ cũng không việc gì.
Không khí: Tĩnh mịch, trang nghiêm, nhàn nhã.đường bệ , nguy nga.
? Béo tốt, nhàn hạ, hách dịch , thích hưởng lạc
? Thiên tai đang đe doạ cuộc sống của nhân dân.
? bất lực.
CẢNH HỘ ĐÊ CỦA NHÂN DÂN
CẢNH QUAN PHỦ VÀ NHA LẠI ĐI HỘ ĐÊ
- ¢m thanh: Trèng ®¸nh liªn thanh, èc thæi v« håi, tiÕng ng­êi xao x¸c gäi nhau
- Sức người khó lòng địch với sức trời, thế đê khó lòng đich với thế nước
- Đồ dùng sinh hoạt: Quý phái ,sang trọng,
- KÎ hÇu, ng­êi h¹ ®i l¹i rén rµng,
- Tư thế: Uy nghi, chễm chện
- Cảnh đánh bài: Lúc mau , lúc khoan, ung dung , êm ái, vui vẻ , dịu dàng
 NghÖ thuËt t­¬ng ph¶n, t¨ng cÊp lµm næi bËt tÝnh c¸ch h­ëng l¹c, thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm cña quan phô mÉu vµ th¶m c¶nh cña nh©n d©n.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
Ôi ! Trăm hai mươi lá bài đen đỏ có cái ma lực gì mà run rủi cho quan mê được như thế?... Này, này, đê vỡ mặc đê, nước sông dù nguy không bằng nước bài cao thấp. Đứng trên đê mà đốc kẻ cắm cừ, người đổ đất, lắm nỗi lầm than, sao bằng ngồi trong đình đã sẵn kẻ bốc nọc, người chia bài, nhiều đường thú vị.
Than ôi! Cứ như cái cách quan ngồi ung dung như vậy…..., trừ những người lòng lang dạ thú, còn ai nghĩ đến mà chẳng động tâm thương xót đồng bào huyết mạch!
Mặc! Dân , chẳng dân thời chớ! Miếng mồi ngon há nỡ bỏ hoài ru! Quan lớn ngài ăn , ngài đánh, người hầu, kẻ dạ , kẻ vâng. Sướng bao nhiêu, thích bao nhiêu!
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
Ôi ! Trăm hai mươi lá bài đen đỏ có cái ma lực gì mà run rủi cho quan mê được như thế?... Này, này, đê vỡ mặc đê, nước sông dù nguy không bằng nước bài cao thấp. Đứng trên đê mà đốc kẻ cắm cừ, người đổ đất, lắm nỗi lầm than, sao bằng ngồi trong đình đã sẵn kẻ bốc nọc, người chia bài, nhiều đường thú vị.
Than ôi! Cứ như cái cách quan ngồi ung dung như vậy…..., trừ những người lòng lang dạ thú, còn ai nghĩ đến mà chẳng động tâm thương xót đồng bào huyết mạch!
Mặc! Dân , chẳng dân thời chớ! Miếng mồi ngon há nỡ bỏ hoài ru! Quan lớn ngài ăn , ngài đánh, người hầu kẻ dạ , kẻ vâng.Sướng bao nhiêu, thích bao nhiêu!
Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện thái độ phê phán gay gắt sự thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
CẢNH HỘ ĐÊ CỦA NHÂN DÂN
CẢNH QUAN PHỦ VÀ NHA LẠI ĐI HỘ ĐÊ
- Tiếng kêu vang trời dậy đất
Quan vừa xơi xong bát yến, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, điềm nhiên chờ bốc bài
- Tiếng người kêu rầm rĩ càng lớn  tiếng ào ào như thác chảy xiết  tiếng gà, chó, trâu , bò kêu vang tứ phía. đê vỡ
Quan lớn đỏ mặt tía tai quát đe doạ cách cổ bỏ tù đuổi người báo tin ra ngoài, vẫn say sưa với ván bài sắp ù to niềm vui tàn bạo,,phi nhân tính
Theo dõi đoạn : Quan lớn ù thông……điếu, mày !
? Những thủ pháp nghệ thuật nào được tác giả sử dụng trong đoạn này?
- Sai nha: Cũng lo sợ nhưng vẫn phải theo lệnh quan chơi bài như một cái máy
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
CẢNH HỘ ĐÊ CỦA NHÂN DÂN
CẢNH QUAN PHỦ VÀ NHA LẠI ĐI HỘ ĐÊ
- Tiếng kêu vang trời dậy đất
Quan vừa xơi xong bát yến, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi, điềm nhiên chờ bốc bài
- Tiếng người kêu rầm rĩ càng lớn  tiếng ào ào như thác chảy xiết  tiếng gà, chó, trâu , bò kêu vang tứ phía. đê vỡ
Quan lớn đỏ mặt tía tai quát đe doạ cách cổ bỏ tù đuổi người báo tin ra ngoài, vẫn say sưa với ván bài sắp ù to niềm vui tàn bạo,,phi nhân tính
Theo dõi đoạn : Quan lớn ù thông……điếu, mày !
CẢNH HỘ ĐÊ CỦA NHÂN DÂN
CẢNH QUAN PHỦ VÀ NHA LẠI ĐI HỘ ĐÊ

Ngôn ngữ đối thoại, nghệ thuật tương phản tăng cấp góp phần tô đậm tâm lí, bản chất xấu xa của quan phụ mẫu.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ấy, trong khi quan lớn ù ván bài to thế , thì khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết; kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước , chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu, kể sao cho xiết !
Đê sông Hồng 1926

.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ấy, trong khi quan lớn ù ván bài to thế , thì khắp mọi nơi miền đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết; kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết nơi chôn, lênh đênh mặt nước , chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu, kể sao cho xiết !
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê  Gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
Truyện Sống chết mặc bay có những giá trị nào về mặt nội dung?
A: Giá trị nhân đạo
B: Giá trị hiện thực
C: Cả hai ý trên.
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
A: Lên án những kẻ cầm quyên thờ ơ, vô trách nhiệm với tính mạng nhân dân.
B: Cảm thương thân phận người dân bị rẻ rúng
C: Phản ánh cuộc sống ăn chơi , hưởng lạc, vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền và cảnh sống cơ cực thê thảm của người dân trong xã hội cũ.
Giá trị hiện thực của tác phẩm “ Sống chết mặc bay” là gì?


I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
*. Nội dung
a. Giá trị hiện thực:
Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại, đứng đầu là tên quan phủ “lòng lang dạ thú”.
b. Giá trị nhân đạo.
? Giá trị nhân đạo của tác phẩm là gì?

A: Phản ánh sự vô trách nhiệm của bọn quan lại
B: Thể hiện niềm cảm thương sâu sắc của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của nhân dân.
C: Cả hai ý trên
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
*. Nội dung
a. Giá trị hiện thực:
Phản ánh sự đối lập hoàn toàn giữa cuộc sống và sinh mạng của nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại, đứng đầu là tên quan phủ “lòng lang dạ thú”.
b. Giá trị nhân đạo.
Thể hiện niềm cảm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dân do thiên tai và do sự vô trách nhiệm của bọn cầm quyền đưa đến.
*. Nghệ thuật
Vận dụng kết hợp thành công hai phép nghệ thuật tương phản và tăng cấp.
Lời văn cụ thể , sinh động, sử dụng nhiều hình thức ngôn ngữ đa dạng , phong phú.

Ghi nhớ:
B?ng l?i van c? th? sinh d?ng , b?ng s? khộo lộo trong vi?c v?n d?ng k?t h?p hai phộp tuong ph?n v� tang c?p trong ngh? thu?t , S?ng ch?t m?c bay dó lờn ỏn gay g?t tờn quan ph? lũng lang d? thỳ v� b�y t? ni?m c?m thuong tru?c c?nh nghỡn s?u muụn th?m c?a nhõn dõn do thiờn tai v� cung do thỏi d? vụ trỏch nhi?m c?a
k? c?m quy?n gõy nờn
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
*. Nội dung
a. Giá trị hiện thực:
b. Giá trị nhân đạo.
*. Nghệ thuật
* .Ghi nhớ sgk T83
III. Luyện tập
Bài tập 1 sgk T 83.
Bài tập 1 sgk T 83.
Nhóm 3.4: Tìm hiểu nghệ thuật tương phản thể hiện trong văn bản.

Nhúm 1.2: Tỡm hi?u ngh? thu?t tang c?p th? hi?n trong van b?n.
Thảo luận nhóm
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản
2. Nội dung văn bản
a. Nguy cơ vỡ đê và sự chống cự của người dân.
b. Cảnh đánh bài của quan phủ và nha lại khi đi “hộ đê”.
- Nghệ thuật tương phản và tăng cấp làm nổi bật bản chất thích hưởng lạc, thờ ơ, vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và thảm cảnh của nhân dân.
- Ngôn ngữ biểu cảm xen những lời bình luận trực tiếp thể hiện sự phê phán gay gắt thái độ thờ ơ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền và niềm cảm thương sâu sắc trước cảnh ngộ khốn khổ của nhân dân.
c. Cảnh đê vỡ
Ngôn ngữ biểu cảm xen lẫn miêu tả, phép liệt kê gợi tả cảnh lụt lội và niềm thương cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh ngộ đáng thương của nhân dân.
3. Ý nghĩa văn bản.
*. Nội dung
a. Giá trị hiện thực:
b. Giá trị nhân đạo.
*. Nghệ thuật
* .Ghi nhớ sgk T83
III. Luyện tập
Vựa lúa đồng bằng sông Hồng.
Cảnh ngày mùa
Hướng dẫn học bài ? nhà:

- L�m ti?p b�i t?p 2/83 SGK
H?c thu?c ghi nh?
Chu?n b? b�i: Cỏch l�m b�i van l?p lu?n gi?i thớch
+ ễn l?i ki?n th?c v? ki?u b�i ngh? lu?n gi?i thớch
+ Tỡm trong van b?m S?ng ch?t m?c bay nh?ng cõu van trỡnh b�y theo phuong th?c l?p lu?n gi?i thớch

Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi