Bài 26. Sống chết mặc bay

Sống
chết mặc bay
Phạm Duy Tốn
S?ng ch?t m?c bay
Phạm Duy Tốn
I/ ĐỌC, TÌM HIỂU CHUNG:
2. Tác phẩm
Viết vào năm 1918. Được coi là tác phẩm thành công nhất của ông.
Quê: Thường Tín, Hà Tây (Nay là Hà Nội)
1. Tác giả
Phạm Duy Tốn (1883-1924)
3. Thể loại
Truyện ngắn
4. Bố cục
Đoạn 1: Từ đầu “Khúc đê này vỡ mất”: Cảnh hộ đê
Đoạn 2:Tiếp theo “Điếu mày!”: Cảnh trong đình
Đoạn 3: Còn lại: Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình trạng thảm sầu.
1. Cảnh đê sắp vỡ
Thời gian:
Địa điểm:
Không gian:

Tình trạng khúc đê:
Khúc sông làng X, phủ X,
Gần một giờ đêm.
Đã thẩm lậu , không khéo thì vỡ mất.
Trời mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà lên to quá.
Tình thế vô cùng nguy nan , khẩn cấp.
1. Cảnh hộ đê ngoài đình và cảnh trong đình trước khi đê vỡ.
a. Cảnh hộ đê ngoài đình
b. Cảnh trong đình
- Thời gian : từ chiều tới giờ.
-Số lượng : Hàng trăm nghìn người hộ đê.
-Hành động : Hết sức giữ gìn , kẻ thì thuổng , người thì cuốc, đội đất ,vác tre , nào đắp , nào cừ , bì bõm , lướt thướt như chuột lột .
- Địa thế:Vững chãi, đèn sáng.
Không khí: Tĩnh mịch, nghiêm trang, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga.
Đồ dùng:Toàn bằng vàng bạc ngà->xa hoa quí phái
Bỏt y?n h?p du?ng phốn
+ Quang cảnh đánh tổ tôm : lúc mau, lúc khoan, ung dung êm ái.
Thiên nhiên, dõn chỳng
Quan
Trời mưa mỗi lúc một nhiều.
Nước sông m?i lúc một dâng cao.
Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ.
Sức người ngày càng yếu.
Nguy cơ vỡ đê
Đam mê cờ bạc không chứng kiến dân hộ đê.
Ván bài ù mỗi lúc một to.
Đam mê ngày càng lớn
Niềm vui phi nhân tính.
Nghệ thuật tương phản, liệt kê, tăng cấp.
- Chứng tỏ một cuộc sống sang trọng, rất cách biệt với cuộc sống lầm than cơ khổ của nhân dân.

-Làm nổi bật rõ tính chất hưởng lạc của quan phủ và thảm cảnh của người dân.
3. Cảnh đê vỡ
- gà chó trâu bò kêu vang tứ phía
- nước tràn lênh láng
- xoáy thành vực
-nhà trôi lúa ngập
- kẻ sống không chỗ ở, người chết không nơi chôn ..kể sao cho xiết !
+Thái độ của bọn nha lại : thầy đề run cầm cập
+Thái độ của quan phụ mẫu - lời nói : ông cách cổ , ông bỏ tù chúng mày , đuổi cổ nóra
Cử chỉ : lại quay vào ván bài ngài đang chơi dở
xoè ván bài : ù thông tôm , chi chi nảy , điếu mày
Phép tương phản với tăng cấp được kết hợp khéo léo đã khắc hoạ bản chất vô lương tâm của quan phụ mẫu trước sinh mạng của dân.
- Là những tên quan vô lương tâm, vô trách nhiệm, vô nhân tính. Thờ ơ lạnh lùng trước đại hoạ của muôn dân.
III. Tổng kết
Nghệ thuật
- Vận dụng kết hợp thành công hai phép nghệ thuật tương phản và tăng cấp.
a. Giá trị hiện thực
Cuộc sống cơ cực, lầm than của nhân dân ta trong thời kì Pháp thuộc.
Sự bóc lột tàn nhẫn, thái độ vô trách nhiệm của bọn quan lại trước cảnh bi thảm của nhân dân.
b. Giá trị nhân đạo
- Niềm cảm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than, cơ cực của người dân do thiên tai.
- Tố cáo bọn quan lại thời Pháp thuộc chỉ biết vơ vét, đục khoét,bỏ mặc nhân dân đói rét, lầm than.
2. Nội dung