Bài 26. Sống chết mặc bay

Tiết 105- Văn bản: Sống chết mặc bay
Người thực hiện: Nguyễn Thị Thuỷ
Giáo viên trường THCS Cao Minh
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô về dự giờ thăm lớp
Kiểm tra bài cũ:
2. Theo Hoài Thanh nguồn gốc của văn chương là gì?
1. Dũng n�o khụng ph?i l� n?i dung du?c Ho�i Thanh d? c?p d?n trong b�i vi?t c?a mỡnh
A. Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc của văn chương
B. Quan niệm của Hoài Thanh về các thể loại văn học
C. Quan niệm của Hoài Thanh về công dụng của văn chương trong lịch sử loài người.
D. Quan niệm của Hoài Thanh về nhiệm vụ của văn chương
A. Cuộc sống lao động của con người
B. Tình yêu lao động của con người
C. Lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật muôn loài.
D. Do lực lượng thần thánh tạo ra.
Lược đồ tự nhiên vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ
Một khúc đê của đồng bằng sông Hồng
Vựa lúa đồng bằng sông Hồng.
Tiết 105
Sống chết mặc bay
Phạm Duy Tốn


Lưu ý phân biệt giọng đọc
- Giọng kể - tả của tác giả
Quan phụ mẫu: hách dịch, nạt nộ
Thầy đề: sợ sệt, khúm núm
Dân phu: giọng khẩn thiết, lo sợ
Giọng bẳn gắt, sung sướng vì được ù to của quan Phụ mẫu
I.Đọc - chú thích
1.Đọc và Tóm tắt truyện:

Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
I.§äc - chó thÝch
1-§äc -Tãm t¾t truyÖn:
Dân làng X, phủ X đang phải đối mặt với nguy cơ đê vỡ. Họ đang cố gắng hết sức để cứu con đê, bảo toàn tính mạng và cuộc sống của mình. Trong khi ấy, trong đình cao mà vững chãi, những người có trách nhiệm hộ đê là quan phủ và các chức sắc đang ăn chơi, hưởng lạc, say mê ván bài tổ tôm, lãng quên đám con dân đang cực khổ trong tình thế “ ngàn cân treo sợi tóc”. Và đúng lúc quan sung sướng vì ù ván bài to nhất cũng là lúc đê vỡ, dân chúng lâm vào cảnh “màn trời chiếu đất”, xiết bao thảm sầu.
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)

I.Đọc - chú thích
1.Đọc -Tóm tắt truyện:
2. Chú thích :
a.Tỏc gi?

Phạm Duy Tốn (1883- 1924),bút danh: Thọ An, Ưu Thời Mẫn, Đông Phương Sóc.
Nguyên quán làng Phượng Vũ - Thường Tín - Hà Nội
Là một cây bút viết truyện ngắn xuất sắc nhất của Văn học Việt Nam những năm đầu thế kỷ XX.
Một số tác phẩm:Tiếu lâm An Nam….



Có người nhận xột về Ph?m Duy T?n là "ông đã m? ra cỏnh c?a s? d?n m?t th? gi?i khỏc, th? gi?i khụng ch? bao g?m trớ th?c v� nh?ng t?ng l?p trờn, m� c? nụng dõn v� nh?ng ngu?i kộo xe c?n lao".
- Truyện ngắn hiện đại: là truyện viết có dung lượng ngắn bằng văn xuôi tiếng việt hiện đại, kể truyện có thật khắc họa hình tượng, phát hiện bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn của con người, xuất hiện chủ yếu từ đầu TK XX .
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)

Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
I.Đọc-chú thích:
1.Đọc-tóm tắt :
2.Chú thích :
a.Tác giả :
b.Tác phẩm



- Đăng báo Nam Phong số 18 tháng12 năm1918.
- Thể hiện sâu sắc giá trị hiện thực và nhân đạo.
- Là bông hoa đầu mùa của truyện ngắn hiện đại
Việt Nam.

c. Tõ khã ; SGK

Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
I.Đọc-chú thích:
1.Đọc-tóm tắt :
2.Chú thích :
a.Tác giả :
b.Tác phẩm :
c. Từ khó ; SGK
Cho cỏc t? sau: Quan ph? m?u, dõn phu, nha l?i, c?. Ch?n cỏc t? thớch h?p di?n v�o ch? tr?ng :
+ ....: T? ch? cỏc cụng ch?c l�m vi?c trong c?a quan ng�y tru?c.
+ ........: Quan du?i th?i phong ki?n v� thu?c Phỏp (cú quan ni?m coi quan nhu cha m?).
+ .........: Dựng nh?ng t?m vỏn ho?c t?m phờn dan v� dúng c?c d? d? ngan dờ v?, nu?c tr�n.
+ ............: Ngu?i dõn b? b?t di l�m cỏc cụng vi?c cụng ớch trong xó h?i cu.



Nha lại
Quan phụ mẫu
Cừ
Dân phu

Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
I.Đọc-chú thích :
II.Tìm hiểu văn bản :
1.Kiểu văn bản và PTBĐ :
-VB :Tự sự (Truyện ngắn hiện đại VN)
-PTBĐ : - Tự sự kết hợp miêu tả , biểu cảm, nghị luận .
2.Bố cục :3 phần
+ Ph?n 1: T? d?u d?n "Khỳc dờ n�y h?ng m?t " : Cảnh dân phu hộ đê .
+ Ph?n 2: Ti?p d?n "Di?u m�y " : Cảnh quan ph? cựng nha l?i dỏnh t? tụm khi di h? dờ.
+ Ph?n 3: Cũn l?i : Cảnh đờ v?, nhõn dõn lõm v�o tỡnh c?nh th?m s?u.










Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)



I. Đọc - Chú thích.
II.Tìm hiểu văn bản.
1.Kiểu văn bản và PTBĐ :
2.Bố cục : 3 phần
3. Phân tích :
a.Cảnh dân phu hộ đê .











Hình ảnh thiên nhiên, con đê
Hình ảnh dân phu hộ đê
-Mua t?m tó, mua v?n t?m tó trỳt xu?ng. - Nu?c sụng lờn to, v?n cu?n cu?n b?c lờn.
- Đê núng thế, thẩm lậu, không khéo
thì vỡ mất, không cự lại thế nước, khúc đê này hỏng mất.
=> Nhốn nháo, hỗn loạn, không khí khẩn trương, căng thẳng, vất vả cực độ.
Thiên tai giáng xuống mỗi lúc một dữ dằn, đe doạ nghiêm trọng cuộc
sống của người dân. Họ bất lực trước thiên nhiên, tai hoạ sắp ập xuống.
H�ng tram nghỡn, t? chi?u d?n gi? h?t s?c gi? gỡn.
- K? thu?ng, ngu?i cu?c, k? d?i, k? vỏc, n�o d?p, n�o c?.
Bỡ bừm l?i du?i bựn, u?t lu?t thu?t nhu chu?t l?t.
L�NG X PH? X
Tăng cấp
> <
GẦN 1 GIỜ ĐÊM
- Khú d?ch n?i s?c tr?i.
=> Thiên nhiên mỗi lúc một dữ dội hơn
=> Con đê mỗi lúc một suy yếu
- Mưa mỗi lúc một nhiều.
- Mực nước mỗi lúc càng cao.
- Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ.
- Sức người mỗi lúc một yếu.
- Nguy cơ đê vỡ mỗi lúc một đến gần.
Trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang hộ.
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
I. Đọc - Chú thích.
II.Tìm hiểu văn bản.
1.Kiểu văn bản và PTBĐ :
2.Bố cục : 3 phần
3. Phân tích :
a.Cảnh dân phu hộ đê .
Tiểu kết :
-Với biện pháp nghệ thuật chính là tương phản và tăng cấp và việc sử dụng phép liệt kê ,so sánh ,các từ láy, các từ ngữ biểu cảm, các cõu van ng?n,câu văn dài, d?n d?p nhu m?t b?n tin d? bỏo hi?u tỡnh th? kh?n c?p nguy hi?m, tai h?a kh?ng khi?p do thiờn tai gõy ra dang de d?a cu?c s?ng con ngu?i và c?nh h? dờ nh?n nhỏo, cang th?ng, trụng th?t l� th?m cho ta thấy gu?i dõn r?t kiờn cu?ng khụng ch?u lựi bu?c tru?c thiờn nhiờn.

Tiết 105 : Sống chết mặc bay.

1
3
2
Nếu nói về giá trị hiện thực thì ở bức tranh thứ nhất này em sẽ nói về hiện thực nào?
Cuộc sống vất vả của người
dân quê trong xã hội cũ.Họ
Phải tự mình bảo vệ cuộc sống
mà không trông cậy được vào
bất cứ sự trợ giúp của những
người có trách nhiệm
Nếu nói về giá trị nhân đạo thì ở bức tranh thứ nhất này em thấy được tình cảm gì? Của ai?
Sự xót xa thương cảm của
tác giả trước tình cảnh
khốn cùng của
người dân quê.
Nếu nói về nghệ thuật, theo em ở bức tranh thứ nhất này thủ pháp nghệ thuật nào tiêu biểu nhất? Nêu tác dụng?
Nghệ thuật tăng cấp,
tương phản
=>Cho thấy sự nguy ngập
của con đê và
sự tuyệt vọng
của người dân quê.
Câu hỏi: Trong truyện này, phần mở đầu có vai trò (thắt nút), ý nghĩa “thắt nút” ở đây là gì?
Qua phân tích đoạn 1 ta thấy phần mở đầu có vai trò thắt nút tức là tạo tình huống có vấn đề
“ đê sắp vỡ”để từ đó các sự việc kế tiếp xẩy ra.
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
Quan sát hai bức tranh trên và trả lời câu hỏi:
Câu hỏi:Theo em hai bức tranh trên được vẽ với dụng ý gì?
Hai bức tranh này minh hoạ cho nội dung chính của truyện tạo hai cảnh tương phản, giữa cảnh ăn chơi vô trách nhiệm của bọn quan lại và cảnh nhân dân đang ra sức cứu đê.
Luyện tập:

1.Bức tranh người dân đang hộ đê được tác giả miêu tả như thế nào? Hãy đánh dấu x ở các chi tiết mà em cho là đúng.
a. Mưa tầm tả, nước sông Nhị Hà dâng cao.
b. Trong đình, đèn thắp sáng trưng.
c. Trong đình vững chãi, dẫu nước to thế nào cũng không việc gì.
d. Dân phu đang hối hả giữ đê: kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, đắp, cừ, bì bõm dưới bùn lầy.
e. Tiếng trống, tiếng tù và, tiếng gọi nhau xao xác.
f. Nha lệ lính tráng,kẻ hầu người hạ, đi lại rộn ràng.
X
X
X
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
2. Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong đoạn 1 của truyện “Sống chết mặc bay”là gì?
- Ngôn ngữ tự sự.
- Ngôn ngữ miêu tả.
- Ngôn ngữ của người dẫn chuyện.
- Ngôn ngữ biểu cảm.
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
Luyện tập :

Hướng dẫn về nhà:
- Học bài,tóm tắt cốt truyện.
- Chuẩn bị tiết 2 của bài “Sống chết mặc bay”:
+ Khi đê vỡ cuộc sống của người dân như thế nào?
+ Quang cảnh trong đình ra sao?
+ Quan phụ mẫu là người như thế nào?
+ Việc kết hợp thủ pháp tương phản và tăng cấp đã đem đến hiệu quả nghề thuật gì?
+ Từ đó thấy được giá trị hiện thực,giá trị nhân đạo và giá trị nghệ thuật của truyện “Sống chết mặc bay”.
- Lập bảng so sánh truyện ngắn hiện đại với truyện ngắn trung đại:
Tiết 105 : Sống chết mặc bay.
(Phạm Duy Tốn)
Thể loại
Nội dung
Cảm ơn các thầy cô đã đến dự.