Bài 26. Sống chết mặc bay

Chào mừng quý thầy cô và các em
Kiểm tra bài cũ
Xác định luận điểm chính của văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong các câu sau đây:
Đồng bào ta ngày nay rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước
Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.Đó là một truyền thống quý báu của ta
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý
b.
SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả, tác phẩm
Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Phạm Duy Tốn và tác phẩm Sống chết mặc bay
- Phạm Duy Tốn (1883-1924) sinh quán thôn Đông Thọ (nay là phố Hàng Dầu- Hà Nội), là một trong số người có thành tựu đầu tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại.
- Sống chết mặc bay là truyện ngắn hiện đại được xem là tác phẩm thành công nhất của ông.
Chân dung nhà văn Phạm Duy Tốn
2. Đọc- tìm hiểu chú thích
a. Đọc
b. Chú thích
Chú ý những chú thích (3), (9), (10),(20)
3. Bố cục
Chia làm 3 phần:
-Phần 1: Từ đầu … hỏng mất.
-Phần 2: Tiếp theo … điếu mày.
-Phần 3: Đoạn còn lại.
Phần 1: Từ dầu... hỏng mất
Phần 2: Tiếp theo ...điếu mày
Phần 3: Còn lại
Cảnh quan phủ và nha lại đánh tổ
tôm trong khi nhân dân hộ đê
Cảnh vỡ đê nhân dân lần than,
khốn khổ
Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của
người dân
A
B
Trong tác phẩm tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật chủ yếu nào?
II.TÌM HIỂU CHI TIẾT
Phép tương phản là gì?
* Phép tương phản trong nghệ thuật là việc tạo ra những hành động, những cảnh tượng, những tính cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng, bộ phận trong tác phẩm hoặc tư tưởng chính trong tác phẩm.
Hãy chỉ ra hai mặt tương phản cơ bản trong tác phẩm?
Hai mặt tương phản:
Dân hộ đê trong trạng thái
nguy kịch
Quan, nha lại chơi bài trong đình với không khí tĩnh mịch, trang nghiêm
Cảnh dân hộ đê
Cảnh quan, nha lại đánh tổ tôm
1. Mặt tương phản thứ nhất
Tìm những chi tiết miêu tả cảnh người dân hộ đê trong trạng thái nguy kịch?
Thời gian: gần 1 giờ đêm
Độ mưa, độ dâng của nước: mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà lên to.
Âm thanh: tiếng trống, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác…
Dân phu: hằng toán bì bõm dưới bùn lầy, lướt thướt như chuột lột.
Từ những chi tiết ấy em cảm nhận được điều gì?
Không khí khẩn cấp, nguy hiểm, thiên tai đang từng lúc giáng xuống đe doạ cuộc sống con người.
Nhận xét nghệ thuật miêu tả của tác giả ở đoạn này?
Cảnh tượng nhân dân vật lộn căng thẳng, vất vả hộ đê trong cảnh nguy kịch
Thể hiện tình cảm thương xót trước tình cảnh lầm than , cơ cực của nhân dân.
THẢO LUẬN NHÓM
? Qua những chi tiết miêu tả ở phần này, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì? Biểu cảm qua những từ ngữ nào?
2. Mặt tương phản thứ hai
Em hãy cho biết cảnh quan và nha lại đánh tổ tôm được tác giả miêu tả bằng những chi tiết nào?
Địa điểm: ở trong đình cao, vững chãi,đê vỡ đình cũng không việc gì.
Quang cảnh: tĩnh mịch, nhàn nhã, nguy nga, trang nghiêm
Đồ dùng: bát yến, ngăn bạc, ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà,…
Dáng ngồi của quan: chễm chệ, tay trái dựa gối, chân phải duỗi thẳng
Kẻ hầu người hạ tấp nập
Thái độ của quan, nha lại: hống hách, vô trách nhiệm.
Ở đoạn này tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Mục đích sử dụng?
Qua một loạt các biện pháp liệt kê, miêu tả tác giả đã nhấn mạnh cuộc sống ăn chơi phung phí và thái độ vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và nha lại
Ngoài miêu tả và liệt kê, tác giả còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào nữa?
*Phép tăng cấp:
Mưa: mỗi lúc một tăng
Mực nước sông: mỗi lúc một dâng cao
Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ hơn
Nguy cơ vỡ đê: mỗi lúc một gần và cuối cùng đã đến
Quan: ở lì trong đình ăn yến chơi bài quát tháo không để tai vào những lời kêu của người giữ đê đuổi người báo tin.
Hãy tìm những chi tiết thể hiện sự tăng cấp?Nêu tác dụng của phép tăng cấp trong văn bản.
Thể hiện rõ nét sự tàn nhẫn, phi nhân tính của đám quan lại
NGUY CƠ VỠ ĐÊ
Nhân dân
Quan, nha lại
Vất vả chống đỡ
Bình thản,đánh tổ tôm
ĐÊ VỠ
Lâm vào cảnh khốn khổ, sầu thảm
Vẫn bình thản, thờ ơ trước cuộc sống lầm than của nhân dân
Cuộc sống lầm than, cơ cực trước thiên tai
Thái độ vô trách nhiệm, bỉ ổi và phi nhân tính.
Nếu em là quan phụ mẫu, ở trong trường hợp này em sẽ làm gì để giúp đỡ nhân dân?
Đê sông Hồng năm 1926
III. TỔNG KẾT
Qua phần tìm hiểu ở trên em hãy rút ra giá trị hiện thực tác phẩm?
1.Giá trị hiện thực
Sự đối lập giữa cuộc sống lầm than, cơ cực của người dân với cuộc sống sung túc của quan lại.
Qua tác phẩm tác giả đã bày tỏ tình cảm như thế nào?
2.Giá trị nhân đạo
Niềm thương cảm của tác giả với cuộc sống lầm than của nhân dân và phê phán thái độ vô trách nhiệm của bọn quan lại
Nhận xét sự thành công của tác giả về mặt nghệ thuật?
3.Giá trị nghệ thuật
Tác giả đã kết hợp thành công nghệ thuật tương phản và nghệ thuật tăng cấp
* Ghi nhớ :SGK
IV.LUYỆN TẬP
Bài tập 1 và 2 SGK trang 83
V. CỦNG CỐ, DẶN DÒ
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1:Bức tranh người dân đang hộ đê được tác giả miêu tả như thế nào? Hãy khoanh tròn các chi tiết mà em cho là đúng?
a.Mưa tầm tã nước sông Nhị Hà dâng cao
b.Trong đình đèn thắp sáng trưng
c.Trong đình vững chãi, dẫu nước to thế nào cũng không việc gì
d.Dân phu đang hối hả giữ đê:kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất người vác tre, đắp, cừ, bì bõm dưới bùn lầy
e Tiếng trống, tiếng tù và, tiếng gọi nhau xao xác
f. Nha lệ,lính tráng,kẻ hầu,người hạ đi lại rộn ràng,tấp lập
a.
d
e
Câu 2:
Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong đoạn 1 của truyện sống chết mặc bay là gì?
a. Ngôn ngữ tự sự
b. Ngôn ngữ miêu tả
c. Ngôn ngữ của người dẫn truyện
d. Ngôn ngữ biểu cảm
e. Tất cả các phương án trên

e.
Câu 3: Tính cách của quan phủ là?
a. Vô trách nhiệm,sống xa hoa, hống hách
b.Thương dân
c. Sợ nguy hiểm

a
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ, CÁC EM HỌC TỐT