Bài 26. Sống chết mặc bay

LỚP 7B HÂN HOAN CHÀO ĐÓN
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
TRƯỜNG TH & THCS TRƯNG VƯƠNG
GV thực hiện: DƯƠNG THỊ THU TRANG
Tiết 106
SỐNG CHẾT
MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)
Tiết 106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Đọc – Tìm hiểu chung
II.Đọc - hiểu văn bản
III. Tổng kết
IV. Luyện tập
V. Củng cố - dặn dò
BỐ CỤC
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy cho biết, trong đoạn một Phạm Duy Tốn đã xây dựng bức tranh hiện thực gì? Qua đó thể hiện thái độ tình cảm gì của tác giả?
- Tác giả tái hiện bức tranh hiện thực : Thiên tai đang từng bước giáng xuống, đe doạ cuộc sống của người dân. “Sức người không địch nổi với sức trời” mọi cố gắng trở nên vô vọng
-> Thái độ lo lắng, đồng cảm, xót thương người dân trong cảnh hoạn nạn do thiên tai gây ra.
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
Vở kịch: SỐNG CHẾT MẶC BAY
Với sự tham gia
Minh Hiếu trong vai Quan phụ mẫu
Hữu Phước….. …… Thầy đề
Hải Dương……………Thầy đội nhất
Huy Hoàng …………...Thầy thông nhì
Bá Nhuận……………..Quan chánh tổng
Quốc Tuấn……………nguời nông dân
Cảnh Dương…………Lính gác
Ngọc Thắng………….Lính gác
Lê Nguyên……………Người hầu
Minh Thùy……………Hầu gái
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
Địa điểm: Trên đình cao, rất vững chãi,
- Không khí: Tĩnh mịch, trang nghiêm
Cảnh ngộ hoàn toàn đối lập với cảnh dân chúng đang hộ đê.
Quan phụ mẫu đi hộ đê đang ở đâu trước lúc đê sắp vỡ, không khí ở đó ra sao ?
Kết hợp văn bản và đoạn kịch em hãy cho biết bức tranh hiện thực trong đình có những cảnh gì đang diễn ra?
Cảnh quan phủ chơi tổ tôm.
Cảnh quan phủ nghe tin đê vỡ.
Cảnh quan phủ được hầu hạ
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1(Gió thổi) : Cảnh quan phủ được hầu hạ tái hiện như thế nào ? ( Địa điểm, quan phụ mẫu, đồ dùng sinh hoạt, cử chỉ thái độ, không khí...) Em có nhận xét gì ?
Nhóm 2 (Mưa rơi) : Cảnh quan lại chơi tổ tôm được tái hiện như thế nào ? (Thành phần tham dự, không khí, thái độ của quan phụ mẫu) Em có nhận xét gì ?
Nhóm 3 ( Sấm rung) : Cảnh quan lại nghe tin đễ vỡ được tái hiện như thế nào? (Hành động, thái độ) Em có nhận xét gì ?
Nhóm 4 (Chớp giật) : Thông qua việc tái hiện lại cảnh quan lại nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê đã thể hiện thái độ gì của tác giả.
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
a. Cảnh quan phủ được hầu hạ
- Địa điểm: Trong đình, trên mặt đê, cao, vững chắc.
- Chân dung quan phụ mẫu : uy nghi, chễm chệ ngồi, dựa gối xếp, chân duỗi thẳng, để cho người nhà quỳ ở dưới đất mà gãi.
- Đồ dùng sinh hoạt : Bát yến hấp đường phèn, trầu vàng, cau đậu, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà,...
- Cử chỉ : Ngài xơi bát yến vừa xong, ngồi
khểnh vuốt râu, rung đùi.
- Không khí, quang cảnh: đèn thắp sáng trưng, kẻ hầu, người hạ đi lại rộn ràng -> Không khí tĩnh mịch, trang nghiêm
Cuộc sống xa hoa, sung sướng, thích hưởng lạc
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
a. Cảnh quan phủ được hầu hạ
b. Cảnh quan chơi tổ tôm
- Thành phần tham dự : Thầy đề, thầy đội nhất, thầy thông nhì, chánh tổng sở tại cùng hầu bài quan huyện
- Không khí : Lúc mau, lúc khoan, ung dung êm ái, khi cười, khi nói vui vẻ.
- Thái độ của quan phụ mẫu : "Ngài đang dở ván bài ...ngài cũng thây kệ", "Mặc ! dân chăng thời dân", "Một nước bài cao...thời thật là phàm"
Quan lại ai nấy đều ăn chơi, đam mê cờ bạc
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
a. Cảnh quan phủ được hầu hạ
b. Cảnh quan chơi tổ tôm
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
c. Chuyện quan nghe tin đê vỡ
- Hành động của quan phụ mẫu : mặc kệ, quát tháo, đổ trách nhiệm cho cấp dưới, cho dân, đe dọa cách cổ, bỏ tù
- Thái độ của quan lại :
+ thầy đề, quan lại và mọi người trong đình : giật nảy mình, run cầm cập, lo sợ
+ Quan phụ mẫu : điềm nhiên, dửng dưng, vui sướng tột độ khi ù ván bài to.
Hách dịch, bàng quan vô trách nhiệm, thể hiện thái độ “sống chết mặc bay”
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
a. Cảnh quan phủ được hầu hạ
b. Cảnh quan chơi tổ tôm
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
c. Chuyện quan nghe tin đê vỡ
d. Thái độ của tác giả
Mỉa mai châm biếm thái độ quan lại
Lên án gay gắt thái độ thờ ơ đến tàn nhẫn, vô lương tâm của quan lại phong kiến
Đồng cảm xót thương của tác giả trước cảnh nhân dân gặp hoạn nạn bởi thiên tai.
Lên án tầng lớp quan lại
Đồng cảm, thương xót nhân dân
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
Cảnh quan phủ đi “ hộ đê”
Cảnh người dân đang hộ đê
-Dân chúng đang vật lộn với mưa bão
- Trời mưa mỗi lúc một nhiều.
- Nước sông mỗi lúc một dâng cao.
- Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ.
- Sức người ngày càng yếu.
- Nguy cơ vỡ đê và cuối cùng đã đến.
=> Đê vỡ.
- Đam mê cờ bạc không chứng kiến dân hộ đê.
- Ván bài ù mỗi lúc một to.
- Đam mê ngày càng lớn
- Niềm vui phi nhân tính.
- “ ù thông tôm chi chi nảy”
=> Ù lớn
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
e. Đặc sắc nghệ thuật
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
a. Cảnh quan phủ được hầu hạ
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
c. Chuyện quan nghe tin đê vỡ
d. Thái độ của tác giả
Nhận xét về nét đặc sắc nghệ thuật của đoạn văn?
- Tương phản: dân chìm trong thảm hoạ đê vỡ>< quan lớn ù to.
- Tăng cấp: Độ ham mê tổ tôm và bản chất vô trách nhiệm, vô lương tâm, bàng quan, hách dịch của tên quan phủ
Ngôn ngữ kể, tả khắc họa chân dung nhân vật sinh động.
Nghệ thuật tương phản; tăng cấp; khắc họa chân dung nhân vật độc đáo
b. Cảnh quan chơi tổ tôm
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
Nêu nhận xét về hình ảnh quan lại và viên quan phụ mẫu ?
- Quan phụ mẫu : Vô trách nhiệm, cậy quyền uy, vô nhân tính
- Quan lại khác: biết run sợ, lo lắng trước cảnh đê vỡ song họ cũng là những kẻ đáng bị lên án vì thói xu nịnh, ích kỉ, vô trách nhiệm.
Là những tên quan vô lương tâm, vô trách nhiệm, vô nhân tính.
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
3. Cảnh đê vỡ
- Khắp mọi nơi, miền đó nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết.
- Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước.
- Dân chúng rơi vào cảnh khốn cùng
Những hình ảnh nào miêu tả cảnh đê vỡ ? Đê vỡ kéo theo hậu quả gì ?
-Cảnh đê vỡ đã khắc họa chân dung quan phụ mẫu như thế nào ?
- Qua đó thể hiện thái độ tình cảm gì của tác giả ?
- Khắc hoạ tính cách tàn nhẫn vô lương tâm của quan phụ mẫu.
- Tố cáo bọn quan lại có quyền lực thờ ơ vô trách nhiệm với tính mạng con người..
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh quan lại, nha phủ đánh tổ tôm khi đi hộ đê
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân
3. Cảnh đê vỡ
Tác giả đã kết hợp ngôn ngữ miêu tả và ngôn ngữ biểu cảm như thế nào?
- Ngôn ngữ miêu tả: khắp mọi nơi nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết.
- Ngôn ngữ biểu cảm: kẻ sống không chỗ ở... kể sao cho xiết!
Kết hợp ngôn ngữ miêu tả và ngôn ngữ biểu cảm
=> Bức tranh hiện thực sinh động, rõ nét
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
III. Tổng kết
1. Giá trị nghệ thuật
Trong truyện ngắn tác giả đã sử dụng thành công những biện pháp nghệ thuật nào?
- Nghệ thuật tương phản, tăng cấp
- Xây dựng nhân vật bằng nhiều hình thức ngôn ngữ nhất là đối thoại.
- Lựa chọn ngôi kể khách quan.
2. Giá trị nội dung
Truyện ngắn đã phản ảnh bức tranh hiện thực gì? (Nêu giá trị hiện thực)
- Qua đó thể hiện thái độ tình cảm gì của tác giả?(Nêu giá trị nhân đạo)
- Giá trị hiện thực : Tác giả vạch trần bản chất “Lòng lang dạ thú”, táng tận lương tâm của quan phủ thời Pháp thuộc trước sinh mạng của người dân.
- Giá trị nhân đạo : Vừa gợi tả cảnh tượng lụt do đê vỡ vừa tỏ lòng ai oán cảm thương của tác giả - cảm thương cho thân phận người dân bị rẻ rúng.
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc – tìm hiểu chi tiết
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
IV. Luyện tập
1. Bài tập trắc nghiệm
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
IV. Luyện tập
1. Bài tập trắc nghiệm
2. Bài tập tình huống
Em đang giữ chức vụ chủ tịch huyện, khi nghe dự báo thời tiết rằng bão lớn sắp đổ bộ vào tỉnh ta. Trong trường hợp đó em sẽ làm gì?
MỜI CÁC EM XEM CLIP SAU
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải kiểm tra công tác chống bão (2011)
Bộ Trưởng Cao Đức Phát kiểm tra công tác đê điều chống bão lũ (2011)
Đồng chí Lê Hữu Phúc, UVTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị thăm hỏi, động viên người dân thị trấn Cửa Việt sơ tán tại Trường THCS thị trấn Cửa Việt do cơn bão số 9/2009
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
V. Củng cố
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
Hướng dẫn về nhà:
- Đọc truyện, kể tóm tắt, học thuộc ghi nhớ
Làm bài tập 2 phần luyện tập
Vẽ bản đố tư duy kiến thức bài
Tìm những câu thành ngữ, tục ngữ ca dao đồng nghĩa với “Sống chết mặc bay”
Chuẩn bị bài “Cách làm bài văn lập luận giải thích”
Tiết 105-106 : SỐNG CHẾT MẶC BAY (Phạm Duy Tốn)
CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT