Bài 26. Sống chết mặc bay

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO
ĐÃ VỀ DỰ GIỜ
TIẾT HỌC NGÀY HÔM NAY!
TẬP THỂ LỚP 7C5
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Văn bản “ Ý nghĩa văn chương ” thuộc thể loại nào ?
A: Tự sự
B: Biểu cảm
C: Nghị luận
D: Cả 3 phương án trên
Câu 2: Nêu những công dụng của văn chương ?


TIẾT 105 - 106:
VĂN BẢN
SỐNG CHẾT MẶC BAY
- PHẠM DUY TỐN -
I, ĐỌC – CHÚ THÍCH:
1, Chú thích:
a, Tác giả:
1883 - 1924
Nguyên quán làng Phượng Vũ, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội)
Sinh quán thôn Đông Thọ (số 54 đường Felloneau, nay là phố Hàng Dầu)
Bút danh: Ưu Thọ Mẫn, Đông Phương Sóc, Thọ An
Ông từng là thông ngôn ở tòa Thống sứ Bắc Kỳ
Tác phẩm tiêu biểu: Bực mình hay Câu chuyện thương tâm(1914); Sống chết mặc bay(1918); Con người sở khanh(1919); Nước đời lắm nỗi(1919); Tiếu lâm An Nam(1924)
Phạm Duy Tốn ( 1883 - 1924 )
Qua việc chuẩn bị bài ở nhà,
Em hãy nêu hiểu biết của em về tác giả Phạm Duy Tốn?
b, Tác phẩm
- Là một trong số ít truyện ngắn hiện đại Việt Nam thành công nhất đầu thế kỉ XX.
- Được in trong “Nam Phong tạp chí” số 18 tháng 12 năm 1918.
Bố cục: 3 phần
+ Đoạn 1: Từ đầu … khúc đê này hỏng mất
=> Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân.
+ Đoạn 2: Ấy, lũ con dân … Điếu, mày!
=> Cảnh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm.
+ Đoạn 3: Phần còn lại
=> Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình cảnh thảm sầu.
- Nội dung:
+ Giá trị hiện thực: Phản ảnh sự đối lập giữa cuộc sống của người dân hộ đê và cuộc sống bọn quan lại mà đứng đầu là tên quan phụ mẫu.
+ Giá trị nhân đạo: Thể hiện niềm cảm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dân và thái độ vô trách nhiệm của tên quan phủ.
Nêu hiểu biết của em về tác phẩm
Sống chết mặc bay ?
Theo em, văn bản này có bố cục
như thế nào ? Nêu nội dung từng phần ?
Hãy nêu nội dung của văn bản?
c, Từ khó
2, Đọc
Tóm tắt:
Truyện xảy ra ở vùng Bắc Bộ, gần một giờ đêm, nước sông Nhị Hà lên cao, khúc đê tại làng X, phủ X có nguy cơ bị vỡ. Dân phu hàng trăm nghìn người kéo đến hộ đê, ai nấy đều mệt lả. Nhưng ở trong đình cao: đèn thắp sáng trưng, kẻ hầu người hạ rộn ràng phục vụ cho quan phụ mẫu đánh tổ tôm. Trước nguy cơ đê vỡ, quan vẫn thản nhiên đánh bài, thờ ơ trước cảnh tượng lo sợ của dân. Đúng lúc quan thắng ván bài to thì đê vỡ, dân lâm vào cảnh thảm sầu.

II, TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1, Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân.
Hình ảnh đối lập: quan lại ngồi trong đình kiên cố đánh tổ tôm và người dân hộ đê sắp vỡ ngoài trời mưa gió.


Đọc đoạn 1 của văn bản và hãy tìm
hình ảnh đối lập trong đoạn văn bản vừa đọc ?
Cảnh trong đình
Cảnh hộ đê
Đây là sự đối lập, tương phản: một bên ra sức chống chọi với thiên nhiên hung dữ; một bên có nhiệm vụ hộ đê nhưng lại vui chơi, không màng gì đến sống chết của người dân.







 Tình thế nguy cấp, thiên tai dữ dội ngày càng giáng xuống, mọi người ngày càng mệt. Nguy cơ đê vỡ là điều tất yếu sẽ sảy ra.


Nhận xét về sự đối lập giữa hai bức tranh ?
Em hãy tìm những chi tiết đối lập, tăng cấp giữa cảnh thiên nhiên và cảnh người dân hộ đê?
Cảnh thiên nhiên
Cảnh người dân hộ đê
- Mưa ngày càng nặng hạt hơn
- Nước ngày càng cuồn cuộn
bốc lên.
- Đê bị thẩm lậu, có nguy cơ bị vỡ.
- Hàng trăm nghìn con người
thuổng, cuốc, đội, vác,
đắp cừ, bì bõm, lướt thướt,
mệt lử…
- Trống đánh liên thanh, ốc thổi vô
hồi, xao xác gọi nhau…
Kết quả của cuộc vật lộn
Ở đây như thế nào ?
Nghệ thuật:
- Liệt kê, từ láy gợi tả, hình ảnh so sánh
- Biện pháp tương phản, tăng cấp.
 Tô đậm sự bất lực của sức người trước sức trời, sự yếu kém của thế đê trước sức nước. Thiên tai từng lúc giáng xuống đe dọa cuộc sống của dân phu và cảnh vô vọng chống đỡ với sức trời của họ.

Vậy người dân đang vất vả như vậy
thì quan phụ mẫu đang ở đâu ?

Nêu nghệ thuật của đoạn văn
và tác dụng của nghệ thuật đó ?
2, Cảnh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm.
Quan phụ mẫu cùng nha lại đang đánh tổ tôm ở trong đình uy nghi tĩnh mịch.
Hình ảnh quan lại ngồi đánh tổ tôm được tác giả miêu tả đối lập, tương phản với hình ảnh dân phu đang vật lộn để chống đê vỡ.
Quan phụ mẫu đang làm gì ở trong đình ? Cùng ai ?
Hình ảnh quan lại ngồi đánh tổ tôm được tác giả miêu tả đối lập, tương phản với hình ảnh nào trong truyện ?
Em hãy tìm những hình ảnh, chi tiết đối lập giữa ảnh dân phu hộ đê và bọn quan lại ngồi đánh tổ tôm?
Cảnh dân phu hộ đê
Cảnh quan phụ mẫu và nha lại
ngồi đánh tổ tôm trong đình

- Từ chiều cho đến gần một giờ
đêm, hàng trăm nghìn người bì
bõm dưới bùn lầy, ai nấy ướt như
chuột lột. Họ đang ra sức cầm cự
với nước to mưa lớn nhưng xem
chừng khó chống nổi.

-Đê vỡ, dân chúng sống cảnh màn
trời chiếu đất, khổ sở lầm than.
Quan phụ mẫu và bọn nha lại
cười nói vui vẻ, thản nhiên chơi
bài trong đình cao vững chắc, xung
quanh kẻ hầu người hạ rộn ràng,
đồ dùng sinh hoạt đầy đủ và xa hoa
- Quan ù ván bài to, cười hả hê
mãn nguyện.
III, GHI NHỚ
1, NỘI DUNG
- Giá trị hiện thực: Phản ảnh sự đối lập giữa cuộc sống của người dân hộ đê và cuộc sống bọn quan lại mà đứng đầu là tên quan phụ mẫu.
- Giá trị nhân đạo: Thể hiện niềm cảm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dân và thái độ vô trách nhiệm của tên quan phủ.
2, NGHỆ THUẬT
- Liệt kê, từ láy gợi tả, hình ảnh so sánh
- Biện pháp tương phản, tăng cấp.

IV, HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc ghi nhớ/sgk T83.
Làm các bài tập trong VBT.
Soạn bài “ Cách làm bài văn lập luận giải thích ”.
Giải thích nhan đề “ Sống chết mặc bay ” bằng một đoạn văn ngắn.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO
CÙNG CÁC EM HỌC SINH !