Bài 26. Sống chết mặc bay

Kiểm tra miệng:
Các văn bản nghị luận đã học

Kiểm tra miệng: Ôn tập văn nghị luận
? Sắp xếp các tác phẩm sau đây tương ứng với đặc sắc trong nghệ thuật lập luận phía dưới :
Cột 1: Tác phẩm
Cột 2: Nghệ thuật đặc sắc

Kiểm tra miệng: Ôn tập văn nghị luận
? Giản dị là một đức tính, một phẩm chất nổi bật và nhất quán trong lối sống, sinh hoạt, trong quan hệ với mọi người, trong công việc và cả trong lời nói, bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

A - Đúng
Kiểm tra miệng: Ôn tập văn nghị luận
? Hoàn chỉnh câu sau bằng cách điền vào chỗ trống
Luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có….
Đê sông Hồng mùa lũ 1929
Đê sông Hồng mùa lũ 1926
Một vài khúc đê của đồng bằng sông Hồng
Hệ thống sông ngòi Bắc Bộ
53
:

53



Bài 26 - Văn bản:
Sống chết mặc bay
* Tác giả:
Phạm Duy Tốn (1881 – 25 2 - 1924) là nhà văn xã hội tiên phong của nền văn học mới Việt Nam hồi đầu thế kỷ 20.
Trước khi trở thành một nhà văn, nhà báo, ông từng là thông ngôn ở toà Thống sứ Bắc Kỳ.
Ngoài tên thật Phạm Duy Tốn, ông còn viết với các bút danh Ưu Thời Mẫn, Đông Phương Sóc, Thọ An
Cha Phạm Duy Tốn là ông Phạm Duy Đạt và mẹ là bà Nguyễn Thị Huệ.





* Thể loại: Truyện ngắn
* Tác phẩm: Sống chết mặc bay là một tác phẩm của nhà văn Phạm Duy Tốn, được đăng trên tạp chí Nam Phong số 8 tháng 12 năm 1918. Đây là một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng nhất của ông. Truyện ngắn Sống chết mặc bay của ông được coi là truyện ngắn đầu tiên theo lối tây phương của văn học Việt Nam. Truyện lấy bối cảnh của nông thôn Việt Nam vào đầu thế kỷ 20. Nó được lấy bối cảnh trong một đêm khuya, một khúc đê bên sông Nhị Hà (tức sông Hồng) đang bị mưa gió làm vỡ, nhưng trong đình quan phụ mẫu vẫn ngồi chơi tổ tôm với các tên quan lại khác, không quan tâm đến đê điều.Câu chuyện dựa trên hiện trạng trước Cách mạng tháng Tám.

Tìm bố cục của bài văn
Bố cục bài văn:
+ Đoạn 1 : Đầu … khúc đê này hỏng mất  Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân.
+ Đoạn 2 : Ấy, lũ con dân … Điếu, mày!  Cảnh quan phủ cùng nha lại đánh tổ tôm.
+ Đoạn 3 : Phần còn lại  Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình cảnh thảm sầu.


VỠ ĐÊ Ở AN GIANG

Chỉ ra tác dụng của phép tăng cấp?
3/ Tác dụng của phép tăng cấp :


ngày càng yếu
"Nước sông Nhị Hà lên to quá",
…thời nước cứ cuồn cuộn ".
Sức người
"Sức người khó lòng
địch nổi với sức trời",
ngày một giảm
Thế đê
Đê " núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu ".
"Trời mưa tầm tã", "Mưa tầm tã trút xuống".
mỗi lúc một tăng
Thế nước
ngày càng mạnh
Nghệ thuật tăng cấp, đối lập
Sức trời

Nhận xét về giá trị
hiện thực, giá trị nhân
đạo, giá trị nghệ thuật
của truyện.

Nghệ thuật
* Giá trị nội dung
a/ Giá trị hiện thực : Phản ảnh sự đối lập giữa cuộc sống của người dân hộ đê và cuộc sống bọn quan lại mà đứng đầu là tên quan phụ mẫu.
b/ Giá trị nhân đạo : Thể hiện niềm cảm thương của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của người dân và thái độ vô trách nhiệm của tên quan phủ.

* Giá trị nghệ thuật :

- Ngôn ngữ sinh động.
- Vận dụng, kết hợp thành công hai phép tương phản và tăng cấp.
Ý nghĩa văn bản :
- Phê phán, tố cáo thói bàng quan vô trách nhiệm, vô lương tâm đến mức góp phần gây ra nạn lớn cho nhân dân của viên quan phụ mẫu – đại diện cho nhà cầm quyền thời Pháp thuộc; đồng cảm, xót xa với tình cảnh khốn khổ của nhân dân lao động do thiên tai và do thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền gây nên.


C: Luyện tập
1/ Các hình thức ngôn ngữ trong bảng thống kê đều có. (Đánh dấu X vào ô Có )
2/ Qua ngôn ngữ đối thoại của quan phủ, ta thấy tính cách của nhân vật này rất hách dịch, thản nhiên với việc đê vỡ, chỉ quan tâm tới ván bài.  giữa ngôn ngữ và tính cách nhân vật có mối quan hệ mật thiết.


NGUY CƠ VỠ ĐÊ
Nhân dân
Quan, nha lại
Vất vả chống đỡ
Bình thản, đánh tổ tôm
ĐÊ VỠ
Lâm vào cảnh khốn khổ, sầu thảm
Vẫn bình thản, thờ ơ trước cuộc sống lầm than của nhân dân
Cuộc sống lầm than, cơ cực trước thiên tai
Thái độ vô trách nhiệm, bỉ ổi và phi nhân tính.
SƠ ĐỒ TƯ DUY
Bài tập củng cố
VỀ NHÀ:
Đọc lại văn bản, để cần phải ghi nhớ:
+ Giá trị nghệ thuật
+ Giá trị nội dung của văn bản
Đọc và chuẩn bị trước bài 27:
Ca Huế trên sông Hương (Sách HD – Trang 97)