Bài 25. Thường biến

Câu hỏi thảo luận
1> Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào được xem như không biến đổi?
2> Thường biến là gì?

* Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
* Thường biến không di truyền
* Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh
Gợi ý:
+ Biến đổi ở đâu?
+ Di truyền hay không di truyền?
+ Biến đổi theo hướng nào?
+ Có lợi hay có hại cho bản thân sinh vật?

Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
VD về tính trạng chất lượng
- Giống lúa nếp cẩm trồng ở miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ
- Lợn ỉ Nam Định nuôi ở miền Bắc hay miền Nam và ở các vườn thú của nhiều nước Châu Âu vẫn có màu lông đen
- Hàm lượng lipit trong sữa bò không chịu ảnh hưởng rõ ràng của kỹ thuật nuôi dưỡng
VD về tính trạng số lượng
- Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt
- Lượng sữa vắt được trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi.
Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của môi trường
VD: Giống lúa DR2 được tạo ra từ một dòng tế bào (2n) biến đổi có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn /ha/vụ trong điều kiện tốt nhất, còn trong điều kiện bình thường chỉ đạt năng suất bình quân 4,5 - 5,0 tấn/ha/vụ
* Mức phản ứng do kiểu gen qui định
* Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau
Câu hỏi thảo luận:
- Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay do kĩ thuật trồng trọt quy định
- Mức phản ứng là gì?
Môn: Sinh học 9
Tiết 26: Thường biến
I> Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
* Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
* Thường biến không di truyền
* Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh
II> Mối qua hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
* Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
* Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
* Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của môi trường
III> Mức phản ứng
* Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen
* Mức phản ứng do kiểu gen qui định


Hàng dọc
Kết luận
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường. Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh, không di truyền được.
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau. Mức phản ứng do kiểu gen qui định. Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường