Bài 25. Thường biến

Giáo viên thực hiện: Nguy?n Th? Tuyết Thu
Trường THCS thị trấn Trâu Quỳ
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự Hội thi giáo viên dạy giỏi.
BIẾN DỊ
Biến dị di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến NST
Đột biến số lượng NST
Đột biến cấu trúc NST
Thể đa bội
Thể dị bội
Biến dị không di truyền: Thường biến
I. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
PHIẾU HỌC TẬP 1
Chú ý: Kích thước của thân, lá, phao
Đúng qui trình kĩ thuật
Sai qui trình kĩ thuật
Chú ý: Kích thước của củ
Sự biến đổi kiểu hình do: Nguyên nhân nào?
Tại sao?
PHIẾU HỌC TẬP 1
Lá cây rau mác
Cây rau dừa nước
Cây bèo tây
Su hào
- Mọc trong không khí
- Mọc trên mặt nước
- Mọc trong nước
- Mọc trên bờ
- Trải trên mặt nước
- Đúng qui trình kĩ thuật
- Sai qui trình kĩ thuật
Lá nhỏ, hình mũi mác
Lá lớn, hình mũi mác
Lá hình dải
Thân, lá nhỏ, chắc
Thân, lá lớn hơn, một số rễ biến thành phao
Cuống lá dài, nhỏ

Cuống lá phình to
Củ to
Củ nhỏ
- Mọc xen nhau trên mặt nước
- Mọc riêng rẽ trên mặt nước
KẾT LUẬN
Sự biến đổi của kiểu hình
Do tác động của môi trường
Để thích nghi với điều kiện sống
Xương rồng sống nơi khô cạn
Xương rồng sống nơi ẩm ướt
Ví dụ
Mọc trong rừng
Mọc nơi quang đãng
Cây thông
Chim xù lông khi lạnh
Ví dụ
Sự thay đổi màu sắc con Tắc kè hoa theo màu môi trường
Khi có ánh sáng
Khi ở trong bóng tối
1. Thường biến:
2. Phân biệt:
Biến đổi ở kiểu hình do tác động của môi trường.
Không di truyền.
Xuất hiện đồng loạt tương ứng với môi trường
Đa số có lợi cho sinh vật
Biến đổi ở kiểu hình liên quan đến vật chất di truyền (AND, NST)
Có di truyền
Xuất hiện cá thể
Đa số có hại cho sinh vật
THƯỜNG BIẾN
Là những biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường.
Không di truyền
Để thích nghi với môi trường sống.
Nên nó sẽ biến đổi đồng loạt tương ứng với môi trường và có lợi cho sinh vật
Là những biến đổi ở kiểu hình của cùng một kiểu gen
phát sinh trong quá trình phát triển của cá thể dưới ảnh
hưởng trực tiếp của môi trường.
II. MỐI QUAN HỆ GIỮA
KIỂU GEN – MÔI TRƯỜNG – KIỂU HÌNH
Một giống su hào
(kiểu gen)
Đúng qui trình kĩ thuật: Củ to
Không đúng qui trình kĩ thuật: Củ nhỏ
Kiểu hình
Môi trường
* Kiểu hình (tính trạng) là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
1. Nhận xét:
II. MỐI QUAN HỆ GIỮA
KIỂU GEN – MÔI TRƯỜNG – KIỂU HÌNH
2. Phân loại:
Tính trạng chất lượng
Tính trạng số lượng
Phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
Phụ thuộc chủ yếu vào môi trường
(Màu sắc, hình dạng…)
(Cân, đo, đong, đếm…)
Có 2 loại tính trạng:
* Kiểu hình (tính trạng) là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
1. Nhận xét:
III. MỨC PHẢN ỨNG
Lúa DR2 chăm sóc bình thừơng (4,5 – 5 tấn)
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)
Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (1 gen hoặc 1 nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
- Mức phản ứng:
Do gen quy định.
Sự sai khác giữa năng suất bình quân với năng suất tối đa của giống lúa DR2 là donguyên nhân nào?
 Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do gen hay do điều kiện chăm sóc qui định?
Do môi trường
Do kiểu gen
Khái niệm
2. Ví dụ
Lợn Đại Bạch
(90kg - 135kg)
Lợn Lang
(40kg - 50kg)
Ví dụ
KIỂU HÌNH
Kiểu gen
Môi trường
(Năng suất)
(Giống)
(Kĩ thuật chăm sóc)
IV. CỦNG CỐ
Trò chơi:
Bức tranh bí ẩn
LUẬT CHƠI:

1. Có 5 câu hỏi trắc nghiệm. Mỗi câu hỏi sẽ tương
ứng với 1 cánh hoa.
2. Học sinh chọn 1 cánh hoa, đọc nội dung câu hỏi.
- Nếu trả lời đúng sẽ được 10 điểm.
- Trả lời sai, không được điểm phải nhường
quyền trả lời cho bạn khác, nếu đúng
sẽ được 8 điểm.
3. Với câu hỏi cuối cùng dành riêng cho lớp trưởng
- Nếu trả lời đúng, tiết học tốt và được 10 điểm
- Nếu trả lời sai, nhường quyền trả lời cho
lớp phó và tiết học được 9 điểm.
4. Dấu chấm hỏi là bí ẩn của bức tranh.
?

Câu hỏi 5:

Lấy 5 ví dụ về thường biến mà em biết.
Câu hỏi 4:
Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào:

A: Kiểu gen
B: Môi trường
C: Cả kiểu gen và môi trường
Câu hỏi 3:
Câu có nội dung sai trong các câu sau:
A: Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
B: Kiểu gen qui định mức phản ứng
C: Trong quá trình di truyền bố mẹ không truyền cho con những tính trạng có sẵn mà truyền cho con kiểu gen qui định, cách phản ứng trước môi trường.
D: Thường biến phát sinh phải thông qua con đường sinh sản.

Câu hỏi 2:
Biến đổi nào sau đây không phải là thường biến?
A: Sự thay đổi màu lông của gấu bắc cực và gấu nhiệt đới.
B: Sự tiết mồ hôi của cơ thể khi gặp trời nóng.
C: Hiện tượng xù lông ở chim khi trời lạnh

Câu hỏi 1:
Thường biến

A: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
B: Là những biến đổi ở kiểu hình, có di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
C: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện cá thể.