Bài 25. Thường biến

Tháng 12 năm 2008
Nhiệt liệt chào mừng
1
phòng giáo dục - đào tạo trực ninh
trường thCS trực định
Các thầy cô giáo
Về dự hội thi giáo viên giỏi huyện Trực Ninh
Giáo viên : Nguy?n Hồng Phi
Kiểm tra bài cũ
Th? n�o l� hi?n tu?ng da b?i th??
Nờu nguyờn nhõn hỡnh th�nh th? da b?i?
Kiểu gen thay đổi thì kiểu hình thay đổi
Tiết 26 bài 25: THƯỜNG BIẾN
I/ Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Ví dụ :
BÀI 25 TIẾT 26 THƯỜNG BIẾN
Kiểu gen AA
Kiểu gen aa
I/ Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1/ Ví dụ 1: Hoa liên hình
AA
20oC
35oC
AA
Kiểu hình màu hoa phụ thuộc vào các yếu tố nào?
Kiểu hình màu hoa ngoài phụ thuộc vào kiểu gen còn phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường
Nhiệt độ có làm thay đổi kiểu gen hay không?
Nhiệt độ môi trường làm thay đổi kiểu hình
không làm thay đổi kiểu gen
aa
to
aa
2/ Vd 2:Sự biến đổi lá cây rau mác,cây dừa nước, luống su hào
Luống su hào trồng
không đúng kỹ thuật
Cây dừa nước
Luống su hào trồng
đúng kỹ thuật
Cây rau mác
Cây dừa nước
Cây rau mác
Luống su hào trồng không đúng kỹ thuật
Luống su hào trồng đúng kỹ thuật
Cây rau mác
Nghiên cứu SGK và quan sát tranh tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình hoàn thành phiếu học tập
Cây rau mác
Cây dừa nước
Su hào trồng không đúng kỹ thuật
Su hào trồng đúng kỹ thuật
Tìm hiểu sự biến đổi kiểu hình
Hình dải, mảnh
Hình mác,phiến rộng
Hình mác,phiến nhỏ
Sóng
Ánh sáng
Gió
Nước…
-Thân nhỏ, chắc,lá nhỏ
-Thân, lá lớn hơn
-Thân lá to hơn
Có rễ biến thành phao
Độ ẩm
- Củ to đều
- Củ nhỏ
Kỹ thuật
Chăm sóc
Củ su hào trồng
đúng kỹ thuật
Củ su hào trồng
không đúng kỹ thuật
Cây rau mác
1
2
3
4
Kiểu gen giống nhau nhưng kiểu hình khác nhau
Thường biến là gì?
Thường Biến
Cây rau mác
3. Kết luận: Thường biến là
 Những biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen
 phát sinh trong quá trình phát triển cá thể
 dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Ví dụ: cây rau mác……….
Lấy ví dụ về thường biến?
Bộ lông: dày, trắng lẫn với tuyết
Bộ lông: thưa, vàng hay xámlẩn với màu đất, cát.
Mùa đông
Mùa hè
Xứ lạnh
Thường biến có lợi hay có hại cho sinh vật?
Tính chất biểu hiện của thường biến?
Biểu hiện đồng loạt theo cùng một hướng
Thường biến có di truyền được không?
Thường biến không di truyền được
▪ Lai 2 giống hoa liên hình .
▪ F1 :
▪ P :
Hoa đỏ Aa  hoa đỏ Aa
75% A-
II/ Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình
1. Ví dụ
Có phải
bố mẹ
truyền đạt
cho con
những kiểu hình
có sẵn không?
Nêu mối
quan hệ
giữa kiểu
gen, môi trường
và kiểu hình?
Kiểu hình
là kết quả
tương tác
giữa kiểu gen
và môi trường
25% aa
CÙNG MỘT KIỂU GEN

MÔI TRƯỜNG 1
MÔI TRƯỜNG 2
MÔI TRƯỜNG 3
MÔI TRƯỜNG n
KIỂU HÌNH 2
KIỂU HÌNH 3
KIỂU HÌNH 1
KIỂU HÌNH n
=
=
=
=
Tính trạng
Số lượng
và chất lượng
Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen,
Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường
Lấy ví dụ chứng minh ?
Lợn Ỉ Nam Định
Nuôi ở môi trường nào
Vẫn có đặc điểm lông đen bóng
Mõm ngắn, mắt híp, bụng xệ,
mắn đẻ, mỡ nhiều…
Lớn nhanh hay chậm
phụ thuộc vào môi trường
Chăm sóc
Tính trạng chất lượng
Tính trạng số lượng
Bò Holstein Friesian (HF)
- Giống bò sữa nổi tiếng thế giới, do Hà lan tạo ra từ TK. 17 (bò Hà lan)
- Các nước khác cũng tạo ra bò HF
- Mầu loang trắng đen, thân hình nêm
- Khối lượng con đực:750-1.100kg/con cái: 550-750kg
Hàm lượng lipit trong sữa
ổn định dù nuôi ở
môi trường nào
Nhiều sữa hay ít sữa
phụ thuộc vào môi trường
2. Kết luận:
▪ Bố mẹ không truyền cho con những tính trạng đã hình thành sẵn mà truyền một kiểu gen.
▪ Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen với môi trường .
KIỂU
GEN
MÔI
TRƯỜNG
KIỂU
HÌNH
* Ý nghĩa trong chăn nuôi và trồng trọt.
Trong sản xuất, các yếu tố: giống, kỹ thuật canh tác, năng suất; yếu tố nào là kiểu gen, yếu tố nào là kiểu hình, yếu tố nào là môi trường ?
 GIỐNG là kiểu gen quy định giới hạn năng suất của 1 giống
 KỸ THUẬT SẢN XUẤT là môi trường xác định năng suất cụ thể của 1 giống trong giới hạn năng suất do giống quy định
 Năng suất là kiểu hình là kết quả tác động của giống và kỹ thuật
Vd: Lợn Đại Bạch được cho ăn và chăm
sóc đầy đủ  185kg;cùng thời gian cho ăn và chăm sóc kém chỉ đạt  40 – 50kg
Giống lúa nếp cẩmchăm sóc kém
Giống lúa nếp cẩm chăm sóc tốt
Chăm sóc tốt
Năng suất cao
Trồng ở môi trường nào vẫn có hạt bầu tròn, màu đỏ
Chăm sóc kém
Năng suất thấp
Tính trạng chất lượng
III/ Mức phản ứng
Giống lúa DR2

MÔI TRƯỜNG 1
MÔI TRƯỜNG 2
MÔI TRƯỜNG 3
Kỹ thuật chăm sóc tối ưu
Năng suất 6 tấn/ha
Năng suất tối đa 8 tấn/ ha
Năng suất 4,5 tấn/ ha
=
=
=
Mức phản ứng là gì?
1.Ví dụ
Mức phản ứng
Tại sao năng
suất tối đa
chỉ đạt
8 tấn/ha
2. Kết luận: Mức phản ứng là giới hạn thường biến của
một kiểu gen (hay nhóm gen)Trước môi trường khác nhau.
Mức phản ứng do kiểu gen quy định .
Bài tập 1 . So sánh thường biến và đột biến:
 Do các nhân tố gây đột biến
 Do môi trường tác động

 Làm biến đổi kiểu gen  biến đổi kiểu hình.
 Di truyền được.
 Xuất hiện riêng lẻ, vô hướng
 Đa số có hại, ít đột biến có lợi, một số trung tính.

 Làm biến đổi kiểu hình, không làm biến đổi kiểu gen.
 Không di truyền được.
 Xuất hiện đồng loạt, định hướng
 có lợi cho sinh vật
Vai trò, tính chất
Nguyên nhân
Khái niệm
Hướng dẫn về nhà
Học bài.
Làm bài tập 1,2,3/ SGK.
Sưu tầm tranh ảnh về đột biến
và thường biến.
Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ, hạnh phúc.
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi!
Giáo viên : Nguyễn Hồng Phi- Trực Định
Xin cảm ơn các thầy các cô !
Và các em học sinh