Bài 25. Thường biến

TRƯỜNG THCS PHÚ DIÊN
Cơ chế phát sinh thể dị bội ? Hậu qủa thể dị bội ở người ?
KiỂM TRA BÀI CŨ
KiỂM TRA BÀI CŨ
Cơ chế phát sinh thể dị bội ? Hậu qủa thể dị bội
ở người ?
1/Cơ chế :
P ♂ 2n x 2n ♀
G n+1 n – 1 n n
F1 2n + 1 2n – 1

2/Hậu quả :
* Thể dị bội ở nhiễm sắc thể thường
P ♂ 2NST thứ 21 x 2NST thứ 2 ♀
G 1NST thứ 21 2NST thứ 21 , 0 NST thứ 21
F1 3NST thứ 21
 Hội chứng Đao : cổ ngắn , gáy rộng dẹt , khe mắt xếch , lưỡi dày , vô sinh


* Thể dị bội ở nhiễm sắc thể giới tính
XXX( Hội chứng 3X ): nữ , buồng trứng , dạ con không phát triển  khó có con
0X( Hội chứng tớcnơ ) : nữ , lùn ,cở ngắn , rối loạn khinh nguyệt , dạ con nhỏ , si đần  vô sinh
XXY( Hội chứng claiphenter ) : nam , cao , tay chân dài , tinh hoàn nhỏ , si đần  vô sinh
0Y : chết khi hình thành hợp tử
THƯỜNG BIẾN
I) Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường :

Tiết 26
Bài 25. Thường biến
A�nh Hưởng Của Môi Trường Lên Cây Rau Mác
Ví dụ 1: Ở một cây rau dừa nước: khúc thân mọc trên bờ có đường kính nhỏ và chắc, lá nhỏ; khúc thân mọc ven bờ có thân và lá lớn hơn; khúc thân mọc trải trên mặt nước thì thân có đường kính lớn hơn hai khúc trên và ở mõi đốt một phần rễ biến thành phao, lá cũng to hơn.
Ví dụ 2: Cùng thuộc một giống su hào thuần chủng, nhưng cây trồng ở luống được bón phân, tưới nước và phòng trừ sâu bệnh đúng quy trình kĩ thuật thì có củ to hơn hẳn so với củ ở những cây trông ở luống không làm đúng quy trình kĩ thuật.
Hãy nghiên cứu nội dung, hình ảnh các ví dụ và trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1: Hãy chỉ ra nguyên nhân chủ yếu ảnh hưởng đến sự biến đổi về kiểu hình.
Câu 2: Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào được xem như không biến đổi.
Hình 25: Môi trường nước, trên mặt nước, trên cạn, không khí
Ví dụ 1: Độ ẩm
Ví dụ 2: Kĩ thuật chăm sóc
2, Sự biểu hiện ra kiểu hình phụ thuộc vào
1,Nguyên nhân làm biến đổi kiểu hình
Khái niệm:
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Đặc điểm thường biến:
+ Không di truyền

+ Biến đổi đồng loạt theo hướng xác định
Ý nghĩa thường biến: Giúp sinh vật thích nghi với môi trường (có lợi cho sinh vật)
Bài tập: phân biệt thường biến với đột biến
II) Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
đen.
bầu tròn
và
màu đỏ.
màu lông
Hàm lượng Lipit
Số hạt lúa
Lượng sữa
Tính trạng chất lượng phụ thuộc vào kiểu gen
Tính trạng số lượng chịu ảnh hưởng của môi trường tự nhiên và kĩ thuật chăm sóc.
III> Mức phản ứng
Ví dụ: Giống lúa DR2 được tạo ra từ một dòng tế bào (2n) biến đổi, có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn/ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, còn trong điều kiện bình thường chỉ đạt năng suất bình quân 4,5 - 5,0tấn/ha
Giới hạn năng suất là do giống ( kiểu gen) quy định
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen ( hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau
Ghi nhớ:
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường. Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo một hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh, không di truyền được
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen ( hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau. Mức phản ứng do kiểu gen quy định. Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Khái niệm:
Câu 1: Thường biến là gì?
A. Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đồi sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
B. Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định và không di truyền được.
C. Thường biến là những biến đổi về kiểu gen và kiểu hình được biểu hiện trên cơ thể sinh vật.
D. Cả A và B .
Câu 2: Điều nào sau đây không đúng:
A. Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen .
B. Tính trạng số lượng rất ít hoặc không chịu ảnh hưởng của môi trường.
C. Bố mẹ truyền cho con kiểu gen chứ không tryuền cho con các tính trạng có sẵn.
D. Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
Hãy lựa chọn câu đúng trong các cách trả lời của mỗi câu hỏi sau:
Câu 4: Mức phản ứng là gì?
A. Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (một gen hay một nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
B. Là khả năng sinh vật có thể phản ứng trước những điều kiện bất lợi của môi trường.
C. Là mức độ biểu hiện kiểu hình trước những điều kiện sống khác nhau.
D. Cả B và C
Câu 5: Quan hệ nào dưới đây không đúng:
A. Kiểu gen quy định giới hạn năng suất của vật nuôi và cây trồng
B. Kĩ thuật sản xuất quy định năng suất cụ thể của một giống trong giới hạn của mức phản ứng
C. Kĩ thuật sản xuất quy định giới hạn năng suất của vật nuôi và cây trồng
D. Muốn vượt giới hạn năng suất(mức phản ứng) của giống cũ cần phải tạo giống mới.
Câu 3: Để biết một biến dị là thường biến hay đột biến, người ta căn cứ vào:
Kiểu gen của cá thể.
Kiểu hình của cá thể.
Khả năng phản ứng của cá thể đó trước những biến đổi của môi trường.
Biến dị đó di truyền hay không di truyền.
Sự thay đổi màu sắc con Tắc kè hoa theo màu môi trường
Mùa nóng: chúng có bộ lông màu sẫm, thưa.
Mùa lạnh: chúng có bộ lông trắng, dày
Sự thay đổi bộ lông của chó sói ở vùng lạnh
Thường biến giúp sinh vật phản ứng linh hoạt trước điều kiện môi trường
Hướng dẫn về nhà
1.Học bài
2.Làm bài tập SGK (trang 73)
3.Chuẩn bị cho tiết thực hành
+ Sưu tầm tranh ảnh về các dạng đột biến
+ Sưu tầm mẫu vật về các dạng đột biến
Tiết 26
Bài 25. Thường biến
I) Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
Sự biểu hiện ra kiểu hình phụ thuộc vào
Khái niệm: Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
II) Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Tính trạng chất lượng phụ thuộc vào kiểu gen
Tính trạng số lượng phụ thuộc vào môi trường và kĩ thuật chăm sóc
III) Mức phản ứng
Khái niệm: Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay một nhóm gen) trước môi trường khác nhau
Xin chân thành cám ơn quí Thầy cô và các em !