Bài 25. Thường biến

SINH HỌC 9
Trường THCS Đoàn Thị Điểm Cần Thơ
THƯỜNG BIẾN
Giáo viên: Nguyễn Thị Tươi
Câu 1: Thế nào là thể đa bội? Cho thí dụ.Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? Ứng dụng thể đa bội trong chọn giống cây trồng ra sao?
* Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (Nhiều hơn 2n).
* Có thể nhận biết bằng mắt thường qua tăng kích thước tế bào cơ quan, cơ thể sinh vật.
* Ứng dụng: Tạo giống có năng suất cao
- Tăng kích thước thân cành ? tăng sản lượng gỗ
- Tăng kích thước thân là củ ? tăng sản lượng rau màu ( thí dụ củ cải trắng tứ bội kích thước to hơn nhiều so với củ cải lưỡng bội)
Câu 2: Nguyên nhân và sự hình thành thể đa bội ra sao?
-Do tác nhân vật lí, hoá học, hoặc ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong cơ thể.
- Làm rối loạn trong quá trình phân bào NP hoặc giảm phân làm không phân li tất cả các cặp NST ? Tạo thể đa bội.
Bài 25
Tiết 26
THƯỜNG BIẾN
Quan sát hình đọc thí dụ phần I ở SGK. Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập
Sự biến đổi lá cây rau mác
Lúa trồng theo điều kiện chăm sóc khác nhau
Đủ nước và phân
Thiếu nước và phân
I/- SỰ BIẾN ĐỔI KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
Phiếu học tập
- Phiến lá hình bản dài.
- Phiến lá rộng.
- Phiến lá hình mũi mác
- Thân, lá có đường kính nhỏ
- Khúc thân mọc ven bờ và lá lớn hơn.
- Khúc thân trên mặt nước và lá lớn hơn, một phần rễ biến thành phao
- Củ to.
- Củ bé.
I/- SỰ BIẾN ĐỔI KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
- Sự biểu hiện ra kiểu hình của một cơ thể phụ thuộc vào: Điều kiện sống và kiểu gen.
- Yếu tố KG không bị biến đổi
- Thường biến là những biến đổi KH phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào?
- Trong các yếu tố đó, yếu tố nào được xem là không biến đổi?
- Thường biến là gì?
- Nhận xét kiểu gen của ba cây rau mác mọc trong ba môi trường.
( Kiểu gen giống nhau)
- Vậy tại sao cây rau mác có sự biến đổi hiểu hình?
-Do điều kiện sống.
Lá bông súng nhỏ hình mũi mác do mọc từ củ con của cây
Lá bông súng lớn hình tròn do mọc từ củ mẹ của cây
Cây Achillea được trồng ở độ cao khác nhau (7 loài)
Cây sống dưới ánh nắng
Cây sống ở bóng râm
Lá cây sồi lớn (Ở Bắc Mỹ)
Cây sống trong nhà
Cây sống ngoài trời
Cây kim phát tài
Sự biến đổi lá ở cây lục bình của cùng một kiểu gen
Thường biến thích nghi sự thay đổi môi trường
Thường biến thích nghi môi trường để tự vệ và săn mồi
Thường biến
thích nghi môi trường để tự vệ
và săn mồi
I/- SỰ BIẾN ĐỔI KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
- Sự biểu hiện ra kiểu hình của một cơ thể phụ thuộc vào: Điều kiện sống và kiểu gen.
- Yếu tố KG không bị biến đổi
- Thường biến là những biến đổi KH phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Thường biến thường biến đổi đồng loạt, theo hướng xác định tương ứng vơi điều kiện ngoại cảnh và không di truyền. Có ý nghĩa thích nghi nên có lợi cho bản thân sinh vật.
- Thí dụ: SGK
II/- MỐI QUAN HỆ GIỮA KG, MÔI TRƯỜNG VÀ KIỂU HÌNH:
Thảo luận nhóm ba câu hỏi sau:
-Sự biểu hiện KH của một KG phụ thuộc những yếu tố nào?
-Nhận xét về mối quan hệ giữa KG, môi trường và KH
- Những loại tính trạng nào chịu ảnh hưởng chủ yếu của KG, những loại tính trạng nào chịu ảnh hưởng chủ yếu của môi trường?
- Kiểu hình là kết quả tương tác giữa KG và môi trường.
- Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu KG ( TD: SGK)
- Các tính trạng số lượng thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường hoặc điều kiện trồng trọt, chăn nuôi (TD: SGK)
- Sự biểu hiện kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào điều kiện môi trường và kiểu gen.

III/-MỨC PHẢN ỨNG:
- Tìm hiểu thí dụ ở SGK: Giống lúa DR2
- Sự khác nhau giữa năng suất bình quân và năng suất tối đa là do đâu?
- Giới hạn năng suất tối đa của lúa là do yếu tố nào?
- Mức phản ứng là gì?
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một KG (hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
-Mức phản ứng do KG qui định.
( Do kĩ thuật chăm sóc )
(KG)
1/ Đọc phần nội dung tóm tắt ở SGK.
2/ So sánh sự khác nhau cơ bản theo bảng sau:
1................................................................................................................................
2....................
3. ....................... ........................
4. ................
1.Là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
2.Di truyền
3.Biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định ứng với điều kiện ngoại cảnh
4.Thường có hại cho sinh vật
3/ So sánh sự khác nhau cơ bản giữa thường biến và mức phản ứng
Khái niệm:............... ....................... .......................
Khái niệm:............... ....................... .......................
Là biến đổi KH cụ thể một KG ảnh hưởng trực tiếp của môi trưởng
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một KG trước môi trường khác nhau
............................................
............................................
Phụ thuộc nhiều vào kiểu gen
Không di truyền vì do tác động môi trường
* Học bài: Chú ý tóm tắt và các câu hỏi của SGK * Làm câu hỏi số 3/73 SGK
* Sưu tầm hình ảnh ho?c phim về thường biến,đột bi?n về thực vật, động vật, con người, đưa vào Microsoft PowerPoint để giới thiệu( thực hiện theo tổ)
* Bài sau: Thực hành nhận biết một vài dạng đột biến Sưu tầm hình ảnh hoặc phim về đột biến, mang vào tiết học để thực hành.
Chúc các em học giỏi !