Bài 25. Thường biến

Năm học 2011-2012
Chúc các em một giờ học tốt
chào mừng quý thầy cô giáo
về dự giờ thăm lớp 9c
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là thể đa bội? Cho ví dụ. Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? Có thể ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nào?
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n( nhiều hơn 2n).
- Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu: tăng kích thước tế bào, cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản.
- ứng dụng : Tăng kích thước thân, cành, lá, củ, quả. Tăng sản lượng. Tạo giống có năng suất cao.
Tiết 26 thường biến
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
Khúc thân mọc
trên bờ
Khúc thân mọc
trên bờ
Khúc thân mọc
ven bờ
Khúc thân mọc
trải trên mặt nước
Cây rau dừa nước
Khúc thân mọc trên bờ
Khúc thân mọc ven bờ
Khúc thân mọc trải trên mặt nước
Su hào trồng đúng qui trình
Su hào trồng không đúng qui trình
Cây rau mác
Phiếu học tập
Khúc thân mọc
trên bờ
Khúc thân mọc
ven bờ
Khúc thân mọc
trải trên mặt nước
Cây rau dừa nước
Khúc thân mọc trên bờ
Khúc thân mọc ven bờ
Khúc thân mọc trải trên mặt nước
Su hào trồng đúng qui trình
Su hào trồng không đúng qui trình
Cây rau mác
- Thân, lá có đường kính nhỏ
- Khúc thân mọc ven bờ và lá lớn hơn
- Khúc thân trên mặt nước và lá lớn hơn, một phần rễ biến thành phao
- Phiến lá hình bản dài
- Phiến lá rộng, hình mũi mác
- Phiến lá hẹp, hình mũi mác
- Củ to
- Củ bé
Phiếu học tập
Tại sao cây rau mác lại có sự biến đổi kiểu hình?
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào được xem như không biến đổi?
Thường biến có tính chất gì?
Thường biến có ý nghĩa gì đối với đời sống sinh vật?
Thường biến là gì?
Mùa hè: Bộ lông thưa, vàng hay xám Lẫn với màu đất, cây bụi
Mùa đông: Bộ lông dày,trắng Lẫn với tuyết, che mắt kẻ thù
Thường biến thích nghi môi trường để tự vệ và săn mồi.
Sự biến đổi lá ở cây lục bình
Phân biệt thường biến với đột biến
Là những biến đổi kiểu hình, phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Không di truyền.
Biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với điều kiện ngoại cảnh.
Có lợi cho bản thân sinh vật ( Giúp sinh vật thích nghi với ĐK môi trường thay đổi)
Là những biến đổi trong vật chất di truyền: ở cấp độ phân tử là biến đổi của AND, ở cấp độ tế bào là biên đổi của NST.
Di truyền.
Xuất hiện ngẫu nhiên, riêng lẻ.
Thường có hại cho bản thân sinh vật, một số ít có lợi.
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Cây hoa Anh thảo - AA trồng ở nhiệt độ 35�C thì nở ra hoa có màu trắng, trồng ở nhiệt độ 20�C thì nở ra hoa có màu đỏ
Cây hoa Anh thảo trắng - aa trồng ở nhiệt độ nào cũng cho hoa màu trắng
Em có nhận xét gì về sự thay đổi kiểu hình của cây hoa Anh thảo màu đỏ?
Tất cả các kiểu gen đều phản ứng trước điều kiện môi trường thay đổi đúng hay sai?
Từ các ví dụ trên em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình?
Kiểu gen
Môi trường
Kiểu hình
Tương tác
Lông khoang đen trắng, năng suất sữa bình quân 10 - 12kg/ngày.
Hạt gạo bầu tròn, màu đỏ , số hạt 80 - 100 hạt/bông
Lông màu đen, đẻ 10 - 12 con/lứa, thịt thơm ngon
Em hãy phân biệt tính trạng chất lượng và tính trạng số lượng của những ví dụ trên?
Tính trạng chất lượng
Tính trạng số lượng
Hạt bầu tròn, màu đỏ
Lông đen
- Lông khoang đen, hàm lượng lipit
Số hạt trên bông
Đẻ 10 - 12 con/lứa
- Lượng sữa vắt trong một ngày
Những loại tính trạng nào chịu ảnh hưởng của kiểu gen, những loại tính trạng nào chịu phụ thuộc vào điều kiện môi trường?
Bố mẹ có truyền đạt những tính trạng đã hình thành sẵn cho con cái hay không?
Để nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi trong sản xuất cần chú ý vấn đề gì?
Để nâng cao năng suất cây trồng vật nuôi cần chú ý ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với từng loại tính trạng để có biện pháp tác động.
III. Mức phản ứng
Chăm sóc bình thường(4,5 - 5 tấn/ha/vụ)
Chăm sóc tốt nhất(8 tấn/ha/vụ)
Giống lúa DR2
Sự khác nhau giữa năng suất bình quân và năng suất tối đa là do đâu?
Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay do kĩ thuật trồng trọt quy định?
Mức phản ứng là gì?
Người ta đã vận dụng những hiểu biết về mức phản ứng để nâng cao năng suất cây trồng như thế nào?
Vận dụng những hiểu biết về mức phản ứng để tăng năng suất vật nuôi cây trồng theo 2 cách: - áp dụng kĩ thuật chăn nuôi, trồng trọt thích hợp - Hoặc cải tạo, thay giống cũ bằng giống mới có tiềm năng và năng suất cao.
củng cố
BT 1: Chọn phương án trả lời đúng.
 Th­êng biÕn lµ
Nh÷ng biÕn ®æi kiÓu gen d­íi t¸c ®éng cña m«i tr­êng.
B. Nh÷ng biÕn ®æi kiÓu h×nh ph¸t sinh trong ®êi c¸ thÓ d­íi ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña m«i tr­êng.
C. Nh÷ng biÕn ®æi trong kiÓu gen dÉn tíi biÕn ®æi trong kiÓu h×nh.
D. BiÕn ®æi kiÓu h×nh dÉn tíi biÕn ®æi kiÓu gen.
BT 2: Chọn câu đúng và sai trong các câu sau:
Kiểu hình là kết quả sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.

2. Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen( hoặc chỉ 1 gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
3.Loại tính trạng chất lượng có mức phản ứng rộng, loại tính trạng số lượng có mức phản ứng hẹp.
X
X
X
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh, không di truyền được.
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay một nhóm gen) trước môi trường khác nhau. Mức phản ứng do kiểu gen quy định. Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Hướng dẫn về nhà
? Học thuộc bài cũ
? Trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa
? Nghiên cứu bài mới: Bài 26 (T.74)
? Sưu tầm các tranh ảnh, mẫu vật, phim có liên quan đến đột biến động vật, thực vật, người giờ sau đem đi thực hành.
Chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh!