Bài 25. Thường biến

GIÁO ÁN SINH 9
Kiểm tra bài cũ
1.Thể đa bội là gì? Cho ví dụ. Vì sao thể đa bội có ý nghĩa trong chọn giống cây trồng?
Lúa bình thường
Lúa bị thường biến
Tiết 26: THƯỜNG BIẾN
I. Khái niệm thường biến:
H. 25- Sự biến đổi lá cây rau mác
Lá hình bản dài
Lá hình mũi mác, phiến rộng
Tránh sóng ngầm
Lá hình mũi mác
Nổi trên mặt nước
Tránh gió mạnh
 Kiểu hình biến đổi do tác động của các yếu tố như nước, gió
Ví dụ 1:
Ví dụ 2: Ở một cây rau dừa nước:
-Khúc thân mọc trên bờ có đường kính nhỏ và chắc, lá nhỏ;
-Khúc thân mọc ven bờ có thân và lá lớn hơn;
-Khúc thân mọc trải trên mặt nước thì thân có đường kính lớn hơn hai khúc trên và ở mỗi đốt, một phần rễ biến thành phao, lá cũng to hơn
Nổi trên mặt nước
 Kiểu hình biến đổi do tác động của yếu tố : nước (độ ẩm)
Độ ẩm thấp
Độ ẩm cao
 Kiểu hình biến đổi do tác động của yếu tố : Kĩ thuật
Cây sinh trưởng , phát
triển tốt
Cây thiếu dinh dưỡng
Các củ su hào ở luống làm đúng qui trình kĩ thuật
đều to hơn so với ở luống không làm đúng kĩ thuật,
điều đó nói lên điều gì?
 Tính đồng loạt theo một hướng, ứng với điều kiện môi trường
Ví dụ 3:
Thường biến là gì?
Tiết 26 THƯỜNG BIẾN
I. Khái niệm thường biến:
-Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
-Thường biến thường biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định, tương ứng với điều kiện ngoại cảnh , không di truyền được
Cho ví dụ về thường biến mà em gặp trong thực tế?
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong các yếu tố đó, yếu tố nào được xem như không đổi?
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào cả kiểu gen và môi trường. Trong các yếu tố đó, yếu tố kiểu gen coi như không đổi
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình:
Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình?
Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Tiết 26 THƯỜNG BIẾN
I. Khái niệm thường biến:
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình:
Tiết 26 THƯỜNG BIẾN
I. Khái niệm thường biến:
-Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Tìm hiểu các ví dụ sau:
+ Giống lúa nếp cầm trồng ở miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ, còn số hạt lúa trên một bông thì phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt
+ Lợn Ỉ Nam Định nuôi ở miền Bắc, miền Trung hay ở các nước châu Âu vẫn có màu lông đen
+ Hàm lượng lipit trong sữa bò không chịu ảnh hưởng rõ ràng của kĩ thuật nuôi dưỡng song lượng sữa vắt được trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi
Xác định tính trạng nào là tính trạng chất lượng,
tính trạng nào là tính trạng số lượng?
Tính trạng nào phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen,
tính trạng nào chịu ảnh hưởng của môi trường?
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình:
Tiết 26 THƯỜNG BIẾN
I. Khái niệm thường biến:
-Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường
+Tính trạng chất lượng: phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
+Tính trạng số lượng: chịu ảnh hưởng của môi trường
III. Mức phản ứng:
Ví dụ: Giống lúa DR2 có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn/ ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, còn trong điều kiện bình thường chỉ đạt năng suất bình quân 4.5 – 5 tấn / ha
Sự khác nhau giữa năng suất bình quân
và năng suất tối đa của giống lúa trên
là do nguyên nhân nào?
Tại sao trong điều kiện gieo trồn
tốt nhất, giống lúa trên chỉ cho
năng suất tối đa gần 8 tấn / ha / vụ
Do kĩ thuật chăm sóc
Do kiểu gen qui định
Mức phản ứng là gì?
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau
BÀI TẬP:
Hoàn thành bảng sau:
Chỉ làm biến đổi kiểu hình,
không thay đổi vật chất DT
Xảy ra riêng lẻ không
định hướng
Xảy ra đồng loạt, định hướng
Do tác nhân của ngoại cảnh hoặc rối loạn TĐC nội bào
Do ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
Thường có hại, đôi khi có lợi hoặc trung tính
Có ý nghĩa thích nghi cho cơ thể
Không di truyền
2. Ông cha ta tổng kết “ Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Ý kiến của em về vấn đề này?
Chuẩn bị cho bài sau:
-Ôn lại các bài về đột biến
-Sưu tầm tranh ảnh về đột biến
CHÀO TẠM BIỆT