Bài 25. Thường biến

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Thế nào là thể đa bội? Cho ví dụ. Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào?
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n( nhiều hơn 2n).
- Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu: tăng kích thước tế bào, cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản.

Trả lời:
Chương IV: Biến dị
Bi?n d? di truy?n
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Biến dị đột biến
D?t bi?n NST
Đột biến gen
Đột biến cấu trúc NST
Đột biến số lượng NST
Thể dị bội
Thể đa bội
Biến dị
Thường biến
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm
Cây rau dừa nước mọc trên cạn
Cây rau dừa nước nổi trên mặt nước
Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:
Rau dừa nước ở nước
Rau dừa nước ở cạn
Cây rau mác
Hãy quan sát tranh thảo luận và điền vào bảng sau:
2
1
Hết giờ
Hết giờ
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:

THƯỜNG BIẾN
Lá cây rau mác
Cây rau dừa nước
Su hào
- Mọc trên cạn
- Mọc trên mặt nước
- Mọc trong nước
- Mọc trên bờ
- Trải trên mặt nước
- Đúng qui trình kĩ thuật
- Sai qui trình kĩ thuật
Lá nhỏ, hình mũi mác
- Lá lớn, hình mũi mác
- Lá hình bản dài
- Thân, lá nhỏ, chắc
- Thân, lá lớn hơn, một số rễ biến
thành phao
- Củ to
- Củ nhỏ, sâu bệnh
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:

Sự biểu hiện ra kiểu hình bên ngoài của một loài sinh vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? Trong đó yếu tố nào được xem là không biến đổi?
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm
Em có nhận xét gì về kiểu gen của cây rau mác mọc trong 3 môi trường khác nhau ?
Tại sao lá cây rau mác có sự biến đổi kiểu hình ?
Sự biến đổi kiểu hình trong các ví dụ trên do nguyên nhân nào ?

- Sự biểu hiện ra kiểu hình bên ngoài của một loài sinh vật
phụ thuộc vào kiểu gen và môi trường sống.
- Trong đó kiểu gen được xem là không biến đổi
Thường biến là gì?
 Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình
phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng
trực tiếp của môi trường.
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm
2. Tính chất
Chăm sóc đúng kỹ thuật
Chăm sóc không đúng kỹ thuật
Qua tìm hiểu ví dụ 2 SGK ta thấy khi tác động cùng một hướng lên các loài sinh vật cùng loài thì chúng biểu hiện như thế nào?
Biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng điều kiện sống
Chăm sóc đúng kỹ thuật
Củ su hào
Chăm sóc không đúng kỹ thuật
Thường biến có di truyền cho đời sau không? Vì sao?
Không. Vì đây chỉ là biến đổi kiểu hình,
không phải là biến đổi kiểu gen.
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm
2. Tính chất
3. Ý nghĩa

Không. Vì đây chỉ là biến đổi kiểu hình,
không phải là biến đổi kiểu gen.
Thường biến có di truyền cho đời sau không? Vì sao?
Thường biến là loại biến dị có lợi hay có hại? Vì sao?
Có lợi. Vì nó giúp sinh vật thích nghi
với sự thay đổi nhất thời hoặc theo
chu kì của môi trường sống
Bộ lông màu trắng vào
mùa đông
Chồn Bắc Cực
Bộ lông nâu xám vào
mùa hè
Ếch ngụy trang giống màu lá úa ở rừng mưa nhiệt đới ( Madagascar)
Lá cây lục bình sống trôi nổi trên mặt nước: cuống lá phình to như cái phao và cuống lá cây sống ven bờ: dài không phình to.
Lá có những đốm trắng do cây tạo ra để đánh lừa bướm đêm.
Lá có nhiều vệt màu trắng do bị sâu ăn,
Cây Caladium
Khoai tây
Ngoài sáng có màu xanh
Trong tối có màu tím.
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm
2. Tính chất
3. Ý nghĩa
Thường biến có ý nghĩa gì ?
- Giúp sinh vật có thể phát ứng linh hoạt trước những điều kiện của môi trường
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
AA
20oC
35oC
AA
aa
to
aa
KIỂU
GEN
MÔI
TRƯỜNG
KIỂU
HÌNH
Hoa Bách thảo
Giống nếp cẩm ( nếp than)
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Lợn Ỉ Nam Định,
Nuôi ở Nam Định, Việt Nam
Nuôi ở Pháp
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Điều kiện môi trường có vai trò gì trong sự biểu hiện các tính trạng chất lượng màu sắc hạt gạo nếp cẩm và màu lông của lợn Ỉ Nam Định? Tính trạng chất lượng phụ thuộc vào yếu tố nào
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
 Tính trạng chất lượng Ít phụ thuộc môi trường, chủ yếu phụ thuộc vào kiểu gen.
Giống lúa RVT
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Bò sữa
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Điều kiện môi trường có vai trò gì trong sự biểu hiện các tính trạng số lượng như số hạt lúa, lượng sữa… ?
 Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào môi trường
Người ta đã vận dụng những hiểu biết về ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số lượng, để nâng cao năng suất cây trồng như thế nào… ?
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình

Tìm hiểu ví dụ tr.73-SGK: giống lúa DR2
Lúa DR2 chăm sóc bình thừơng (4,5 – 5 tấn)
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
III. Mức phản ứng

Tìm hiểu ví dụ tr.73-SGK: giống lúa DR2
Lúa DR2 chăm sóc bình thừơng (4,5 – 5 tấn)
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)
1)Sự khác nhau giữa năng suất bình quân
và năng sất tối đa là do đâu?
2) Giới hạn năng suất tối đa của lúa là do
yếu tố nào?
Do kiểu gen qui định
Do kĩ thuật chăm sóc
Trong sản xuất, các yếu tố: giống, kỹ thuật canh tác, năng suất; yếu tố nào là kiểu gen, yếu tố nào là kiểu hình, yếu tố nào là môi trường ?

Mức phản ứng là gì?
 Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau.
 Mức phản ứng do kiểu gen quy định
Tiết 26. Bài 25:THƯỜNG BIẾN
I Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
III. Mức phản ứng
1.Biến đổi kiểu hình, không biến đổi kiểu gen
1.Biến đổi vật chất di truyền ( ADN, NST)
2. Không di truyền được
2………………………..
3. …………………..
3. Xuất hiện ngẫu nhiên, vô hướng ( cá thể, lẻ tẻ)
4. Thường có lợi cho bản thân sinh vật
4. ………………………..
+ Khác nhau
+ Giống nhau:
Phân biệt thường biến và đột biến?
-……………………......................
-…………………………………….
Phân biệt thường biến và đột biến?

Đều có liên quan đến tác động của môi trường.
Đều làm biến đổi kiểu hình của cơ thể.
+ Giống nhau:
1.Biến đổi kiểu hình, không biến đổi kiểu gen
1.Biến đổi vật chất di truyền ( ADN, NST)
2. Không di truyền được
2. Di truyền được
3. Xuất hiện đồng loạt, theo hướng xác định tương ứng với điều kiện môi trường
3. Xuất hiện ngẫu nhiên, vô hướng ( cá thể, lẻ tẻ)
4. Thường có lợi cho bản thân sinh vật
4. Đa số có hại cho SV, một số có lợi hoặc trung tính.
+ Khác nhau
NỘI DUNG BÀI HỌC
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Học thuộc và nhớ phần tóm tắt bài;
- Làm đề cương trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa;
- Xem trước bài 26 “ THỰC HÀNH :NHẬN BIẾT MỘT VÀI DẠNG ĐỘT BIẾN”
Hãy chọn chữ cái trước câu trả lời đúng:

Bố mẹ truyền đạt cho con:
A. Một tính trạng B. Một kiểu hinh C. Một kiểu gen
2. Trong các biến dị sau biến dị nào không di truyền?
A. Đột biến gen và thường biến
B. Đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể
C. Biến dị tổ hợp
D. Thường biến
3. Nói ngô lai LVN20 có thể đạt được 6-8 tấn/ha. Là nói đến giống ngô đó có thể:
A, Đạt năng suất tối đa 6-8 tấn/ha
B. Đạt năng suất trung bình 6-8 tấn/ha
C. Luôn đạt năng suất 6-8 tấn/ha
4. Trong chăn nuôi, trồng trọt biện pháp kĩ thuật đặt lên hàng đầu là:
A. Giống B. Kĩ thuật trồng trọt C. Thời tiết
5. Kiểu hình của một cá thể quy định bởi yếu tố nào?
A. Điều kiện môi trường sống
B. Kiểu gen trong giao tử
C. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
D. Cả A, B và C
Bộ lông màu trắng vào mùa đông để lẫn trong tuyết
Bộ lông có đốm đen vào mùa xuân khi tuyết tan để lẫn với cây rừng và đất đá
Cú Tuyết ở Bắc Cực
Bộ lông màu trắng vào
mùa đông
Cáo Bắc Cực
Bộ lông nâu xám vào
mùa hè
Cây aracea khi đã đủ năng lượng và dinh dưỡng lại thành cây cái 
Cây aracea Ấn Độ lớn vừa phải chỉ có 1 lá, nở hoa đực 
Cây aracea Ấn Độ
Bộ lông màu trắng vào
mùa đông
Sói Bắc Cực
Bộ lông nâu xám vào
mùa hè
Trồng ở nhiệt độ 20oC
Trồng ở nhiệt độ 35oC
Hoa liên hình
Thường biến thích nghi sự thay đổi môi trường