Bài 25. Thường biến

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp !
THƯỜNG BIẾN
Tiết: 26
tiết 26: thường biến
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình:
III. Mức phản ứng:
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường:
1. Khái niệm thường biến:
tiết 26: thường biến
 Mọc ven bờ
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trên bờ
 Mọc trong nước
 Mọc trên mặt nước
- Trồng đúng
kĩ thuật
- Trồng không
đúng kĩ thuật

Tổ 1, 2

Tổ 3

Tổ 4
Cây rau mác
 Trên
mặt nước
 Trên cạn
 Mọc
trong nước
 Lá dài, mảnh
 Lá có phiến rộng
 Lá hình mũi mác
Nước
 Mọc
ven bờ
 Trên bờ

 Trên
mặt nước
• Thân, lá nhỏ hơn
• Thân, lá to hơn
• Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
Độ ẩm
Trên b?
Trên mặt nước
Ven bờ
Đúng kĩ thuật
Không đúng kĩ thuật
♦ Trồng đúng
Kĩ thuật
♦ Trồng không
đúng kĩ thuật
- Củ to
- Củ nhỏ hơn
Qui trình kỹ thuật
 Mọc ven bờ
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trên bờ
 Mọc trong nước
 Trên mặt nước
• Trồng đúng
kĩ thuật
• Trồng không
đúng kĩ thuật
 Lá dài, mảnh
 Lá có phiến rộng
 Lá hình mác
Nước
• Thân, lá nhỏ hơn
• Thân, lá to hơn
• Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
• Củ to
• Củ nhỏ hơn
Quy trình kỹ thuật
Độ ẩm
BH
Mạ gieo ngoài ánh sáng
Mạ gieo trong bóng râm
Cây hoa anh thảo
Thường biến thích nghi môi trường để tự vệ và săn mồi
THƯỜNG BIẾN
Ví dụ
Thường biến: Cáo Bắc Cực có bộ lông màu trắng vào mùa đông (bên trái) và màu nâu xám vào mùa hè (bên phải).
Thường biến: giống như Cáo Bắc Cực, Cú Tuyết có bộ lông màu trắng vào mùa đông (bên phải) để lẫn trong tuyết và màu đốm đen vào mùa xuân khi tuyết tan để lẫn với cây rừng và đất đá (bên trái).
Hoa Liên Hoa



30 O C – 35 o C
20 O C – 25 O C
HOA LỤC BÌNH
Bọ ngựa trên hoa phong lan và trên cây xanh
Sự biểu hiện ra KH của một KG phụ thuộc vào yếu tố nào ?

Môi trường
Trong các yếu tố: MT, KG, KH yếu tố nào được xem như không biến đổi?
Kiểu gen
tiết 26 : thường biến
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến:
Thường biến là: những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong
đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
VD: sự biến đổi của lá cây rau mác
tiết 26 : thường biến
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến:
2. Tính chất thường biến:
- Biểu hiện kiểu hình đồng loạt theo hướng xác định,
tương ứng với điều kiện ngoại cảnh
- Không di truyền được
- Giúp SV thích nghi với sự thay đổi của môi trường

Biến đổi ………., ngẫu nhiên
với tầng số thấp
………….. được
Đa số …………. cho SV
Làm ………………………,
từ đó dẫn đến thay đổi kiểu
hình
Biểu hiện ………… theo
Hướng xác định, tương ứng MT
Làm ………………….., dưới
ảnh hưởng trực tiếp của môi
trường
………………, giúp SV thích
nghi với môi trường

………………….. được
BH
biến đổi ADN và NST
riêng lẻ
Di truyền
có hại
biến đổi kiểu hình
đồng loạt
Không di truyền
Thường có lợi
3. Phân biệt giữa đột biến và thường biến:
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
cà rốt
Sai kĩ thuật
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen,môi trường và kiểu hình
Đúng kĩ thuật
Tác động
tiết 26 : thường biến
Ta có sơ đồ:
tiết 26: thường biến



II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Kiểu hình (Tính trạng hoặc tập hợp các tính trạng)
là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Xác định năng suất cụ thể
Giới hạn năng suất giống qui định
Qui định giới hạn năng suất (mức phản ứng)
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
tiết 26 : thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
♦ Có 2 loại tính trạng:

1.Tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu kiểu gen.
Như hình dạng, màu sắc,…


2.Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào môi trường.
Phải thông qua cân, đo, đong, điếm,…

VD: SGK
VD: SGK
Chăm sóc kém
Năng suất thấp
Năng suất cao
Chăm sóc tốt
Trồng ở môi trường nào vẫn có hạt bầu tròn, màu đỏ
Tính trạng chất lượng
VD: Về tính trạng chất lượng
VD: Về tính trạng chất lượng
Lợn Ỉ Nam Định
Nuôi ở môi trường nào
Vẫn có đặc điểm lông đen bóng
Mõm ngắn, mắt híp, bụng xệ,
mắn đẻ, mỡ nhiều…
Lớn nhanh hay chậm
phụ thuộc vào môi trường,
Chăm sóc
Tính trạng chất lượng
Tính trạng số lượng
- Hàm lượng lipit trong sữa ổn định dù nuôi ở môi trường nào
- Nhiều sữa hay ít sữa phụ thuộc vào môi trường
VD: Về tính trạng số lượng

Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt.

2. Lượng sữa vắt được trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi.
Môi trường
Môi trường
Môi trường
VD1
VD2
BH
QH
Các loại tính trạng
tiết 26 : thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
III. Mức phản ứng
BH
Mức phản ứng
Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1nhóm nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Do kiểu gen quy định.
Gieo trồng tốt nhất (8 tấn/ha/vụ)
Gieo trồng bình thường (4,5 – 5 tấn/ha/vụ)
A
B
Giống lúa DR2
BH
Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay do kĩ thuật trồng qui định?
Do kĩ thuật gieo trồng

Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1 nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Mức phản ứng là gì?
tiết 26 : thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
III. Mức phản ứng
- Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1 nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
- Do kiểu gen quy định.
VD: Giống lúa DR2 có mức phản ứng là 4,5 – 8 tấn/ha/vụ
BH
Hãy khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng
1. Biến dị không di truyền được là biến dị nào sau đây?
A. Đột biến gen B. Đột biến nhiễm sắc thể
C. Thường biến D. Cả A, B.
2. Thường biến là?
A. Biến đổi kiểu gen dưới tác động của môi trường
B. Biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
C. Biến đổi trong kiểu gen dẫn tới biến đổi trong kiểu hình.
D. Biến đổi kiểu hình dẫn tới biến đổi kiểu gen.
( MT )
( KG )
lúa
QH
MPƯ
Lợi
KH
TC
Phân biệt giữa thường biến và đột biến
ss
CC
tiết 26 : thường biến
Hướng dẫn Về nhà
Hãy trả lời câu hỏi 1, 3 phần câu hỏi và bài tập trong SGK:
Trước kia Ông cha ta có câu
“ Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”
Bài học đến đây là kết thúc xin trân thành cảm ơn quí thầy cô và các em học sinh.