Bài 25. Thường biến

BÀI GIẢNG SINH HỌC 9
TRƯỜNG THCS MỸ LƯƠNG
GV: NGUYỄN THỊ LUẬN
Chọn câu đáp án đúng nhất:
Câu 1: Thể đa bội là dạng đột biến mà tế bào sinh dưỡng của cơ thể:
A Mang bộ NST là một bội số của n.
B. Bộ NST bị thừa 1 hoặc vài NST của cùng một cặp NST.
C. Mang bộ NST là bội số của n và lớn hơn 2n.
D. Mang bộ NST bị thừa 1 NST.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Đột biến số lượng NST gồm những dạng nào?
A. Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn.
B. Đột biến dị bội và đột biến đa bội.
C. Đột biến cấu trúc và đột biến số lượng.
D. Đột biến về kiểu hình và kiểu gen.
Câu 3: Một loài có bộ NST 2n = 24. Một cá thể của loài trong tế bào có 48 NST, cá thể đột biến đó thuộc thể:
A. Tứ bội.
B. Tam bội
C. Dị bội
D. Lưỡng bội
THƯỜNG BIẾN

TIẾT 26 – BÀI 25

I. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
Quan sát hai ví dụ sau và thảo luận (theo bàn ) hoàn thành phiếu học tập số 1 trong thời gian 2 phút
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trong nước
 Trồng đúng kĩ thuật
 Trồng không đúng kĩ thuật
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trong nước
 Trồng đúng kĩ thuật
 Trồng không đúng kĩ thuật
Ví dụ 1
Lá cây rau mác
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trong nước
 Lá dài, mảnh
 Lá hình mác, phiến rộng
 Lá hình mác, phiến nhỏ
Đúng kĩ thuật
Không đúng kĩ thuật
♦ Trồng đúng
Kĩ thuật
♦ Trồng không
đúng kĩ thuật
- Củ to
- Củ nhỏ hơn
Ví dụ 2: củ su hào
 Củ to
 Củ nhỏ hơn
VD1: Lá cây rau mác
Độ ẩm
Quy trình kỹ thuật
 Trồng đúng quy trình.
 Trồng không đúng quy trình.
Không đổi
Không đổi
 Trên mặt nước
 Trong không khí
 Mọc trong nước
 Lá dài mảnh
 Lá hình mác,
phiến rộng
 Lá hình mác, phiến lá nhỏ
Thường biến là gì?
I. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
- Khái niệm thường biến:
Ngụy trang độc đáo để thích ứng với môi trường ngoài
MÀU SẮC BẠCH TUỘC KHÁC NHAU, PHỤ THUỘC VÀO MÔI TRƯỜNG DỂ DỄ DÀNG BẮT MỒI
Cáo Bắc Cực có bộ lông màu trắng vào mùa đông
Cáo Bắc Cực có bộ lông màu nâu xám vào mùa hè
30 O C – 35 o C
20 O C – 25 O C
Thường biến có vai trò gì với gì với sinh vật
I. SỰ BIẾN ĐỔI CỦA KIỂU HÌNH DO TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
- Khái niệm thường biến:
- Vai trò của thường biến:
30 O C – 35 o C
20 O C – 25 O C
Tính chất của thường?
Mùa thu
Mùa xuân
Cây bàng
Cây hoa đỏ thuần chủng
200 C
350 C
Hoa trắng
trồng ở 200 C
200 C
350 C
Cây hoa trắng thuần chủng
Hoa liên hình
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến:
- Vai trò của thường biến:
- Tính chất của thường biến:
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
1
5
3
6
4
2
7
8
Không
Có
Không
Có
Đồng loạt theo một hướng xác định
Ngẫu nhiên, riêng lẻ, không xác định
Có lợi
Có hại
Thảo luận theo bàn trong 2 phút: chọn các cụm từ thích hợp điền vào các ô phân biệt thường biến với đột biến?
1
5
3
6
4
2
7
8
Không
Có
Không
Có
Đồng loạt theo một hướng xác định
Ngẫu nhiên, riêng lẻ, không xác định
Có lợi
Có hại
02:00
01:59
01:58
01:57
01:56
01:55
01:54
01:53
01:52
01:51
01:50
01:49
01:48
01:47
01:46
01:45
01:44
01:43
01:42
01:41
01:40
01:39
01:38
01:37
01:36
01:35
01:34
01:33
01:32
01:31
01:30
01:29
01:28
01:27
01:26
01:25
01:24
01:23
01:22
01:21
01:20
01:19
01:18
01:17
01:16
01:15
01:14
01:13
01:12
01:11
01:10
01:09
01:08
01:07
01:06
01:05
01:04
01:03
01:02
01:01
01:00
00:59
00:58
00:57
00:56
00:55
00:54
00:53
00:52
00:51
00:50
00:49
00:48
00:47
00:46
00:45
00:44
00:43
00:42
00:41
00:40
00:39
00:38
00:37
00:36
00:35
00:34
00:33
00:32
00:31
00:30
00:29
00:28
00:27
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:20
00:19
00:18
00:17
00:16
00:15
00:14
00:13
00:12
00:11
00:10
00:09
00:08
00:07
00:06
00:05
00:04
00:03
00:02
00:01
00:00
Không
Có
Không
Có
Đồng loạt theo
một hướng
xác định
Ngẫu nhiên,
riêng lẻ,
không xác định
Có lợi
Có hại
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến: là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
- Vai trò của thường biến: có lợi giúp sinh vật thích nghi với điều kiện môi trường
Tính chất của thường biến:
+ Xuất hiện đồng loạt theo một hướng
+ Không làm biến đổi vật chất di truyền
+ Không di truyền
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
3
1
Kiểu gen
Kiểu hình
2
Môi trường
quy định
tác động
Sơ đồ:
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Trong thực tiễn sản xuất:
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
Biện pháp kĩ thuật
Năng suất
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến: là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
- Vai trò của thường biến: có lợi giúp sinh vật thích nghi với điều kiện môi trường
Tính chất của thường biến:
+ Xuất hiện đồng loạt theo một hướng
+ Không làm biến đổi vật chất di truyền
+ Không di truyền
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
- Vd: lượng sữa bò vắt đượctrong 1 ngày
- Vd: hàm lượng lipid trong sữa bò
Có 2 nhóm tính trạng
Tính trạng số lượng
Tính trạng chất lượng lượng
- Cân, đo,đếm được
- Không cân, đo, đếm được
- Phụ thuộc chủ yếu vào điều kiện môi trường
- Phụ thuộc chủ yếu vào
kiểu gen
Trong sản xuất ứng dụng đặc điểm của 2 nhóm tính trạng trên như thế nào để nâng cao hiệu quả kinh tế?
Chủ yếu đến chế độ dinh dưỡng, chăm sóc, …
Chú ý
Chú ý
Chọn giống gà tốt, chất lượng thịt ngon..
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến:
- Vai trò của thường biến:
- Tính chất của thường biến:
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Kiểu gen
Môi trường
Kiểu hình
quy định
tác động
III. Mức phản ứng
Gieo trồng tốt nhất (8 tấn/ha/vụ)
Gieo trồng bình thường (4,5 – 5 tấn/ha/vụ)
A
B
Giống lúa DR2 (năng suất tối đa 8 tấn/ha/vụ)
BH
BH
Mức phản ứng là gì?
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến:
- Vai trò của thường biến:
- Tính chất của thường biến:
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
Kiểu gen
Môi trường
Kiểu hình
quy định
tác động
III. Mức phản ứng
- Khái niệm: Sgk/73
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
- Khái niệm thường biến: là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
- Vai trò của thường biến: có lợi giúp sinh vật thích nghi với điều kiện môi trường
Tính chất của thường biến:
+ Xuất hiện đồng loạt theo một hướng
+ Không làm biến đổi vật chất di truyền
+ Không di truyền
Tiết 26 – bài 25: Thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình
III. Mức phản ứng
- Khái niệm: Sgk/73
- Mức phản ứng: do kiểu gen quy định
Người ta vận dụng hiểu biết về mức phản ứng để nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi như thế nào ?
Tạo điều kiện môi trường tốt nhất ( nước, phân bón, kĩ thuật canh tác, …) để đạt năng suất tối đa
Lựa chọn giống mới có năng suất cao
Hàng dọc
Hướng dẫn học bài ở nhà:
- Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài sgk – 73.
-Ôn lại các kiến thức đột biến để chuẩn bị cho tiết thực hành.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT