Bài 25. Thường biến

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Thế nào là thể đa bội?
Câu 2: Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào?
Câu 1: Th? da b?i l� co th? m� trong t? b�o sinh du?ng cú s? NST l� b?i s? c?a n (nhi?u hon 2n).
Câu 2: Cú th? nh?n bi?t qua nh?ng d?u hi?u: tang kớch thu?c t? b�o, co quan sinh du?ng, co quan sinh s?n.

THƯỜNG BIẾN

Baøi 25

NỘI DUNG
I.Sự biến đổi kiểu hình do tác động
của môi trường
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi
trường và kiểu hình
III. Mức phản ứng
Khái niệm thường biến:
 Mọc ven bờ
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trên bờ
 Mọc trong nước
 Mọc trên mặt nước
• Trồng đúng
kĩ thuật
• Trồng không
đúng kĩ thuật
Cây rau mác
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trong nước
 Lá dài, mảnh
 Lá có phiến rộng
 Lá hình mác
 Ven bờ
 Trên mặt nước
• Không có phao
• Rễ biến thành phao
Trên mặt nước
Ven bờ
Đúng kĩ thuật
Không đúng kĩ thuật
♦ Trồng đúng
Kĩ thuật
♦ Trồng không
đúng kĩ thuật
- Củ to, khỏe
- Củ nhỏ hơn
? Thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi kênh lệnh  sgk trang 72
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Trong các yếu tố đó, yếu tố nào xem như không biến đổi ?
Thường biến là gì ?
Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào ?
Điều kiện môi trường
Kiểu gen
? Yếu tố nào xem như không biến đổi
Mạ gieo ngoài ánh sáng
Mạ gieo trong bóng râm
Thường biến là gì ?
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình, phát sinh trong đời cá thể, dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường

Thường biến có tính chất gì ?
Biểu hiện đồng loạt theo một hướng xác định, tương ứng với điều kiện môi trường.
Không di truyền được.
2. Tính chất của thường biến:
Tắc kè đổi màu theo môi trường
Thường biến có ý nghĩa gì ?
- Có lợi cho bản thân sinh vật.
- Giúp sinh vật thích nghi với môi trường luôn thay đổi.
3. Ý nghĩa của thường biến:
BH
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen,
môi trường và kiểu hình
3
1
Kiểu gen
Kiểu hình
2
Môi trường
quy định
tác động
Sơ đồ:
Trong thực tiễn sản xuất:
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
Biện pháp kĩ thuật
Năng suất
Lúa nếp cẩm
ỉ Nam Định
Hạt gạo bầu tròn, đỏ
Lông màu đen
Tính trạng chất lượng:
Phụ thuộc chủ yếu vào Kiểu gen
Số hạt / bông
Lượng sữa/ ngày
Tính trạng số lượng:

Chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường
Lượng lipit trong sữa bò
- Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường
- Tính trạng chất lượng: phụ thuộc
chủ yếu vào kiểu gen
- Tính trạng số lượng: chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường
Mức phản ứng
Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1nhóm nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Do kiểu gen quy định.
Gieo trồng tốt nhất (8 tấn/ha/vụ)
Gieo trồng bình thường (4,5 – 5 tấn/ha/vụ)
A
B
Giống lúa DR2
BH
Mức phản ứng
Là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ 1 gen hay 1nhóm nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Do kiểu gen quy định.
Gieo trồng tốt nhất (8 tấn/ha/vụ)
Gieo trồng bình thường (4,5 – 5 tấn/ha/vụ)
A
B
Giống lúa DR2
BH
- Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do giống hay do kĩ thuật trồng trọt quy định ?
- Mức phản ứng là gì ?
III- Mức phản ứng:
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau.
-Mức phản ứng do kiểu gen qui định
- Biến đổi kiểu hình
- Biến đổi vật chất di truyền (NST, AND).
- Không di truyền được
Di truyền được
- Xuất hiện đồng loạt, cùng hướng
- Tương ứng với điều kiện môi trường
- Xuất hiện với tần số thấp, ngẫu nhiên.
- Không tương ứng với môi trường
- Có lợi
- Giúp cơ thể thích nghi với sự thay đổi của môi trường
- Thường có hại
- Là nguồn nguyên liệu cho chọn giống, tiến hóa.
Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng
1. Tính chất nào sau đây là của thường biến?
A. Không định hướng B. Đa số có hại
C. Di truyền được D. Giúp sinh vật thích nghi
CỦNG CỐ
2. Thường biến là :
A. Biến đổi kiểu gen dưới tác động của môi trường
B. Biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
C. Biến đổi trong kiểu gen dẫn tới biến đổi trong kiểu hình.
D. Biến đổi kiểu hình dẫn tới biến đổi kiểu gen.
CỦNG CỐ
1. Dạng biến đổi trong vật chất di truyền (AND, NST)?
1
2
3
4
5
6
2. Cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc 1 số cặp NST bị thay đổi về số lượng?
4.Dạng biển đổi về kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường?
3. Cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (> 2n)?
5. Một dạng vật chất di truyền ở cấp độ phân tử?
6.Dạng biển đổi có liên quan đến một hoặc 1 số cặp Nu ?
TRÒ CHƠI GIẢI Ô CHỮ
Từ
chìa khóa
Người ta vận dụng hiểu biết về mức phản ứng để nâng cao năng suất cây trồng như thế nào ?
Tạo điều kiện môi trường tốt nhất ( nước, phân bón, kĩ thuật canh tác, …) để đạt năng suất tối đa
Lựa chọn giống mới có năng suất cao
Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
Đọc bài 26sgk
Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu thường biến
và đột biến
DẶN DÒ
Chân thành cảm ơn các thầy cô và các em học sinh