Bài 25. Thường biến
Chia sẻ bởi Hoàng Hải Âu |
Ngày 10/05/2019 |
169
Chia sẻ tài liệu: Bài 25. Thường biến thuộc Sinh học 9
Nội dung tài liệu:
H
B�I GI?NG SINH H?C 9
TRƯỜNG TH- THCS HỢP HÒA
GV: HOÀNG HẢI ÂU
Câu 1:Thể đa bội là gì? Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? (8đ)
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (nhiều hơn 2n)
- Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường qua dấu hiệu: Tăng kích thước cơ quan của cây như thân, lá, đặc biệt là hạt phấn.
C�u 2: Hình d?ng c�y su h�o khi tr?ng d�ng ki thu?t v� khơng d�ng ki thu?t s? nhu th? n�o ?
- Trồng đúng kỹ thuật: củ to
- Trồng không đúng kỹ thuật: củ nhỏ
KIỂM TRA MIỆNG
BÀI 25 – TIẾT 27
THƯỜNG BIẾN
Hãy quan sát tranh và đọc ví dụ 1,2 SGK để hoàn thành bảng sau:
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
Không đúng kĩ thuật
Rau dừa nước ở bờ
Cây rau mác
Trên
mặt nước
Trên cạn
- Mọc
trong nước
Lá dài, mảnh tránh sóng ngầm
Lá có phiến rộng nổi trên mặt nước
Lá hình mác
Nước
Trên bờ
Ven bờ
Trên mặt nước
- Thân, lá lớn hơn
- Thân, lá nhỏ
- Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
Độ ẩm
Đúng qui trình kĩ thuật
Sai qui trình kĩ thuật
Chú ý: Kích thước của củ
- Trồng đúng quy trình.
- Trồng không đúng quy trình.
- Củ to
- Củ nhỏ hơn
Quy trình kỹ thuật
Ven bờ
Trên mặt nước
- Cuống lá, lá dài
- Cuống lá phình to, rễ nhiều, ngắn
Nước
Cây lục bình
? Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào?
? Trong các yếu tố giống, nước, độ ẩm, quy trình kỹ thuật, yếu tố nào được xem như không biến đổi?
- Sự biểu hiên kiểu hình của 1 kiểu gen phụ thuộc giống, kĩ thuật chăm sóc, độ ẩm, nước….
-> giống được xem như không biến đổi.
-Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
Vậy thường biến là gì
Cây sống trong nhà
Cây sống ngoài trời
Cây kim phát tài
Mùa xuân
Mùa hạ
Mùa đông
Mùa thu
Thường biến thích nghi sự thay đổi của môi trường
Mạ gieo ngoài ánh sáng
Mạ gieo trong bóng râm
+ Thường biến có đặc điểm gì ?
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
+ Thường biến có di truyền cho đời sau không ?
- Thường biến không di truyền được.
Xương rồng sống nơi khô cạn
Xương rồng sống nơi ẩm ướt
Ví dụ
Mọc trong rừng
Mọc nơi quang đãng
Cây thông
Nơi khô cằn
Nơi ẩm ướt
Trồng ở nhiệt độ 35 độ C
Trồng ở nhiệt độ 20 độ C
Hoa liên hình
Sự thay đổi màu sắc con Tắc kè hoa theo màu môi trường
Khi có ánh sáng
Khi ở trong bóng tối
Th?n l?n
Mùa hè: Bộ lông thưa, vàng hay xám Lẫn với màu đất, cây bụi
Mùa đông: Bộ lông dày, trắng
Lẫn với tuyết.
Thường biến thích nghi môi trường để làm gì?
Tiết 27 – bài 25: THƯỜNG BIẾN
tự vệ và săn mồi
Thường biến có ý nghĩa gì đối với đời sống sinh vật ?
Tiết 27 – bài 25: THƯỜNG BIẾN
- Ý nghĩa: Giúp cho sinh vật thích nghi với điều kiện sống của môi trường.
Hoàn thành phiếu học tập
phân biệt thường biến và đột biến
tính chất
biến đổi
biểu hiện
Vai trò
kiểu hình
vật chất di truyền
không di truyền
di truyền
Đồng loạt
thường có lợi
ngẫu nhiên, riêng lẻ
Đa số có hại,số ít có lợi
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
cà rốt
Sai kĩ thuật
Đúng kĩ thuật
Tác động
II. MỐI QUAN HỆ GIỮA
KIỂU GEN – MÔI TRƯỜNG – KIỂU HÌNH
Một giống su hào
(kiểu gen)
Tốt: Củ to
Xấu: Củ nhỏ
Kiểu hình
Môi trường
* Kiểu hình (tính trạng) là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
1. Nhận xét:
Ví dụ : Giống lúa nếp cẩm ở miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ
Ví dụ 1: Lợn Ỉ Nam Định nuôi ở miền Bắc, miền Nam và ở các vườn thú của nhiều nước châu Âu vẫn có màu lông đen
Tính trạng chất lượng
Ví dụ 4: Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt
Ví dụ 3: Lượng sữa vắt trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi
Tính trạng số lượng
- tính trạng:
Phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
-> màu sắc , hình dạng ....
Phụ thuộc chủ yếu vào môi trường -> cân, đo , đong , đếm ...
Những tính trạng nào chủ yếu phụ thuộc
vào kiểu gen?thể hiện ở đặc điểm nào
Những tính trạng nào chịu
ảnh hưởng nhiều của môi trường? Thể hiện ở đặc điểm nào
Giáo dục bảo vệ môi trường + biến đổi khí hậu:
Muốn có năng suất cao trong sản xuất nông nghiệp cần chú ý bón phân hợp lý cho cây trồng và tránh gây ô nhiễm môi trường
III. MỨC PHẢN ỨNG
Lúa DR2 chăm sóc kém (4,5 – 5 tấn)/ha
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)/ha
1/ Sự sai khác giữa năng suất bình quân với năng suất tối đa của giống lúa DR2 là do đâu?
2/ Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do gen hay do điều kiện chăm sóc qui định?
Do kỹ thuật chăm sóc ( môi trường)
Do kiểu gen
Tiết 27 - Bài 25: THƯỜNG BIẾN
Lợn Đại Bạch
Chưa cải tạo giống 90kg
Sau cải tạo giống135kg
Tiết 27 - Bài 25: THƯỜNG BIẾN
Lợn Lang
40kg
50kg
III. Mức phản ứng
Mức phản ứng là gì ?
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Mức phản ứng do yếu tố nào qui định?
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định
Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do gen hay do kỹ thuật trồng trọt quy định ?
Giới hạn năng suất của một giống lúa DR2 do gen quy định.
*GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP
Mỗi loài sinh vật đều có giới hạn năng suất . Từ đó để có năng suất cao cần áp dụng đúng kĩ thuật đồng thời cải tạo giống cũ bằng giống mới cao hơn
Bố mẹ truyền đạt cho con:
A. Tính trạng B. Kiểu hình C. Kiểu gen D. Giọng nói
2. Trong các biến dị sau, biến dị nào không di truyền?
A. Đột biến gen và thường biến
B. Đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể
C. Biến dị tổ hợp
D. Thường biến
3. Nói ngô lai LVN20 có thể đạt được 6-8 tấn/ha. Là nói đến giống ngô đó có thể:
A, Đạt năng suất tối đa 6-8 tấn/ha
B. Đạt năng suất trung bình 6-8 tấn/ha
C. Luôn đạt năng suất 6-8 tấn/ha
D. Đạt chuẩn
4. Trong chăn nuôi, trồng trọt yếu tố đặt lên hàng đầu là:
A. Giống B. Kĩ thuật trồng trọt C. Thời tiết D. Nước
5. Kiểu hình của một cá thể quy định bởi yếu tố nào?
A. Điều kiện môi trường sống
B. Kiểu gen trong giao tử
C. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
D. Cả A, B và C
TỔNG KẾT
Trong sản xuất, các yếu tố: giống, kỹ thuật canh tác, năng suất; yếu tố nào là kiểu gen, yếu tố nào là kiểu hình, yếu tố nào là môi trường ?
LUẬT CHƠI:
1. Có 5 câu hỏi trắc nghiệm. Mỗi câu hỏi sẽ tương
ứng với 1 cánh hoa.
2. Học sinh chọn 1 cánh hoa, đọc nội dung câu hỏi.
- Nếu trả lời đúng sẽ được 10 điểm.
- Trả lời sai, không được điểm phải nhường
quyền trả lời cho bạn khác, nếu đúng
sẽ được 8 điểm.
3. Với câu hỏi cuối cùng dành riêng cho lớp trưởng
- Nếu trả lời đúng, tiết học tốt và được 10 điểm
- Nếu trả lời sai, nhường quyền trả lời cho
lớp phó và tiết học được 9 điểm.
4. Dấu chấm hỏi là bí ẩn của bức tranh.
?
1
2
3
4
5
Câu hỏi 5:
Lấy 5 ví dụ về thường biến mà em biết.
Câu hỏi 4:
Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào:
A: Kiểu gen
B: Môi trường
C: Cả kiểu gen và môi trường
Câu hỏi 3:
Câu có nội dung sai trong các câu sau:
A: Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
B: Kiểu gen qui định mức phản ứng
C: Trong quá trình di truyền bố mẹ không truyền cho con những tính trạng có sẵn mà truyền cho con kiểu gen qui định, cách phản ứng trước môi trường.
D: Thường biến phát sinh phải thông qua con đường sinh sản.
Câu hỏi 2:
Biến đổi nào sau đây không phải là thường biến?
A: Sự thay đổi màu lông của gấu bắc cực và gấu nhiệt đới.
B: Sự tiết mồ hôi của cơ thể khi gặp trời nóng.
C: Hiện tượng xù lông ở chim khi trời lạnh
Câu hỏi 1:
Thường biến
A: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
B: Là những biến đổi ở kiểu hình, có di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
C: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện cá thể.
*
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY :
Học bài
-Trả lời câu hỏi trong SGK /trang 73
-Sưu tầm hình ảnh hoặc phim về thường biến, đột biến của thực vật, động vật, con người.
* D?I V?I TI?T H?C ? TI?T H?C SAU:
- Nghi�n c?u b�i "Th?c h�nh : Nh?n bi?t m?t v�i d?ng d?t bi?n"
- Suu t?m hình ?nh ho?c phim v? d?t bi?n, mang v�o ti?t h?c d? th?c h�nh.
- K? tru?c b?ng 26 SGK
- Ơn t?p ki?n th?c d?t bi?n gen d? ti?t sau th?c h�nh
B�I GI?NG SINH H?C 9
TRƯỜNG TH- THCS HỢP HÒA
GV: HOÀNG HẢI ÂU
Câu 1:Thể đa bội là gì? Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? (8đ)
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n (nhiều hơn 2n)
- Có thể nhận biết cây đa bội thể bằng mắt thường qua dấu hiệu: Tăng kích thước cơ quan của cây như thân, lá, đặc biệt là hạt phấn.
C�u 2: Hình d?ng c�y su h�o khi tr?ng d�ng ki thu?t v� khơng d�ng ki thu?t s? nhu th? n�o ?
- Trồng đúng kỹ thuật: củ to
- Trồng không đúng kỹ thuật: củ nhỏ
KIỂM TRA MIỆNG
BÀI 25 – TIẾT 27
THƯỜNG BIẾN
Hãy quan sát tranh và đọc ví dụ 1,2 SGK để hoàn thành bảng sau:
I. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
Không đúng kĩ thuật
Rau dừa nước ở bờ
Cây rau mác
Trên
mặt nước
Trên cạn
- Mọc
trong nước
Lá dài, mảnh tránh sóng ngầm
Lá có phiến rộng nổi trên mặt nước
Lá hình mác
Nước
Trên bờ
Ven bờ
Trên mặt nước
- Thân, lá lớn hơn
- Thân, lá nhỏ
- Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
Độ ẩm
Đúng qui trình kĩ thuật
Sai qui trình kĩ thuật
Chú ý: Kích thước của củ
- Trồng đúng quy trình.
- Trồng không đúng quy trình.
- Củ to
- Củ nhỏ hơn
Quy trình kỹ thuật
Ven bờ
Trên mặt nước
- Cuống lá, lá dài
- Cuống lá phình to, rễ nhiều, ngắn
Nước
Cây lục bình
? Sự biểu hiện ra kiểu hình của một kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố nào?
? Trong các yếu tố giống, nước, độ ẩm, quy trình kỹ thuật, yếu tố nào được xem như không biến đổi?
- Sự biểu hiên kiểu hình của 1 kiểu gen phụ thuộc giống, kĩ thuật chăm sóc, độ ẩm, nước….
-> giống được xem như không biến đổi.
-Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường
Vậy thường biến là gì
Cây sống trong nhà
Cây sống ngoài trời
Cây kim phát tài
Mùa xuân
Mùa hạ
Mùa đông
Mùa thu
Thường biến thích nghi sự thay đổi của môi trường
Mạ gieo ngoài ánh sáng
Mạ gieo trong bóng râm
+ Thường biến có đặc điểm gì ?
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
+ Thường biến có di truyền cho đời sau không ?
- Thường biến không di truyền được.
Xương rồng sống nơi khô cạn
Xương rồng sống nơi ẩm ướt
Ví dụ
Mọc trong rừng
Mọc nơi quang đãng
Cây thông
Nơi khô cằn
Nơi ẩm ướt
Trồng ở nhiệt độ 35 độ C
Trồng ở nhiệt độ 20 độ C
Hoa liên hình
Sự thay đổi màu sắc con Tắc kè hoa theo màu môi trường
Khi có ánh sáng
Khi ở trong bóng tối
Th?n l?n
Mùa hè: Bộ lông thưa, vàng hay xám Lẫn với màu đất, cây bụi
Mùa đông: Bộ lông dày, trắng
Lẫn với tuyết.
Thường biến thích nghi môi trường để làm gì?
Tiết 27 – bài 25: THƯỜNG BIẾN
tự vệ và săn mồi
Thường biến có ý nghĩa gì đối với đời sống sinh vật ?
Tiết 27 – bài 25: THƯỜNG BIẾN
- Ý nghĩa: Giúp cho sinh vật thích nghi với điều kiện sống của môi trường.
Hoàn thành phiếu học tập
phân biệt thường biến và đột biến
tính chất
biến đổi
biểu hiện
Vai trò
kiểu hình
vật chất di truyền
không di truyền
di truyền
Đồng loạt
thường có lợi
ngẫu nhiên, riêng lẻ
Đa số có hại,số ít có lợi
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
cà rốt
Sai kĩ thuật
Đúng kĩ thuật
Tác động
II. MỐI QUAN HỆ GIỮA
KIỂU GEN – MÔI TRƯỜNG – KIỂU HÌNH
Một giống su hào
(kiểu gen)
Tốt: Củ to
Xấu: Củ nhỏ
Kiểu hình
Môi trường
* Kiểu hình (tính trạng) là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
1. Nhận xét:
Ví dụ : Giống lúa nếp cẩm ở miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ
Ví dụ 1: Lợn Ỉ Nam Định nuôi ở miền Bắc, miền Nam và ở các vườn thú của nhiều nước châu Âu vẫn có màu lông đen
Tính trạng chất lượng
Ví dụ 4: Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt
Ví dụ 3: Lượng sữa vắt trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi
Tính trạng số lượng
- tính trạng:
Phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen
-> màu sắc , hình dạng ....
Phụ thuộc chủ yếu vào môi trường -> cân, đo , đong , đếm ...
Những tính trạng nào chủ yếu phụ thuộc
vào kiểu gen?thể hiện ở đặc điểm nào
Những tính trạng nào chịu
ảnh hưởng nhiều của môi trường? Thể hiện ở đặc điểm nào
Giáo dục bảo vệ môi trường + biến đổi khí hậu:
Muốn có năng suất cao trong sản xuất nông nghiệp cần chú ý bón phân hợp lý cho cây trồng và tránh gây ô nhiễm môi trường
III. MỨC PHẢN ỨNG
Lúa DR2 chăm sóc kém (4,5 – 5 tấn)/ha
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)/ha
1/ Sự sai khác giữa năng suất bình quân với năng suất tối đa của giống lúa DR2 là do đâu?
2/ Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do gen hay do điều kiện chăm sóc qui định?
Do kỹ thuật chăm sóc ( môi trường)
Do kiểu gen
Tiết 27 - Bài 25: THƯỜNG BIẾN
Lợn Đại Bạch
Chưa cải tạo giống 90kg
Sau cải tạo giống135kg
Tiết 27 - Bài 25: THƯỜNG BIẾN
Lợn Lang
40kg
50kg
III. Mức phản ứng
Mức phản ứng là gì ?
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hay nhóm gen) trước môi trường khác nhau.
Mức phản ứng do yếu tố nào qui định?
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định
Giới hạn năng suất của giống lúa DR2 do gen hay do kỹ thuật trồng trọt quy định ?
Giới hạn năng suất của một giống lúa DR2 do gen quy định.
*GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP
Mỗi loài sinh vật đều có giới hạn năng suất . Từ đó để có năng suất cao cần áp dụng đúng kĩ thuật đồng thời cải tạo giống cũ bằng giống mới cao hơn
Bố mẹ truyền đạt cho con:
A. Tính trạng B. Kiểu hình C. Kiểu gen D. Giọng nói
2. Trong các biến dị sau, biến dị nào không di truyền?
A. Đột biến gen và thường biến
B. Đột biến gen và đột biến nhiễm sắc thể
C. Biến dị tổ hợp
D. Thường biến
3. Nói ngô lai LVN20 có thể đạt được 6-8 tấn/ha. Là nói đến giống ngô đó có thể:
A, Đạt năng suất tối đa 6-8 tấn/ha
B. Đạt năng suất trung bình 6-8 tấn/ha
C. Luôn đạt năng suất 6-8 tấn/ha
D. Đạt chuẩn
4. Trong chăn nuôi, trồng trọt yếu tố đặt lên hàng đầu là:
A. Giống B. Kĩ thuật trồng trọt C. Thời tiết D. Nước
5. Kiểu hình của một cá thể quy định bởi yếu tố nào?
A. Điều kiện môi trường sống
B. Kiểu gen trong giao tử
C. Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
D. Cả A, B và C
TỔNG KẾT
Trong sản xuất, các yếu tố: giống, kỹ thuật canh tác, năng suất; yếu tố nào là kiểu gen, yếu tố nào là kiểu hình, yếu tố nào là môi trường ?
LUẬT CHƠI:
1. Có 5 câu hỏi trắc nghiệm. Mỗi câu hỏi sẽ tương
ứng với 1 cánh hoa.
2. Học sinh chọn 1 cánh hoa, đọc nội dung câu hỏi.
- Nếu trả lời đúng sẽ được 10 điểm.
- Trả lời sai, không được điểm phải nhường
quyền trả lời cho bạn khác, nếu đúng
sẽ được 8 điểm.
3. Với câu hỏi cuối cùng dành riêng cho lớp trưởng
- Nếu trả lời đúng, tiết học tốt và được 10 điểm
- Nếu trả lời sai, nhường quyền trả lời cho
lớp phó và tiết học được 9 điểm.
4. Dấu chấm hỏi là bí ẩn của bức tranh.
?
1
2
3
4
5
Câu hỏi 5:
Lấy 5 ví dụ về thường biến mà em biết.
Câu hỏi 4:
Tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào:
A: Kiểu gen
B: Môi trường
C: Cả kiểu gen và môi trường
Câu hỏi 3:
Câu có nội dung sai trong các câu sau:
A: Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
B: Kiểu gen qui định mức phản ứng
C: Trong quá trình di truyền bố mẹ không truyền cho con những tính trạng có sẵn mà truyền cho con kiểu gen qui định, cách phản ứng trước môi trường.
D: Thường biến phát sinh phải thông qua con đường sinh sản.
Câu hỏi 2:
Biến đổi nào sau đây không phải là thường biến?
A: Sự thay đổi màu lông của gấu bắc cực và gấu nhiệt đới.
B: Sự tiết mồ hôi của cơ thể khi gặp trời nóng.
C: Hiện tượng xù lông ở chim khi trời lạnh
Câu hỏi 1:
Thường biến
A: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
B: Là những biến đổi ở kiểu hình, có di truyền, xuất hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với môi trường.
C: Là những biến đổi ở kiểu hình, không di truyền, xuất hiện cá thể.
*
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY :
Học bài
-Trả lời câu hỏi trong SGK /trang 73
-Sưu tầm hình ảnh hoặc phim về thường biến, đột biến của thực vật, động vật, con người.
* D?I V?I TI?T H?C ? TI?T H?C SAU:
- Nghi�n c?u b�i "Th?c h�nh : Nh?n bi?t m?t v�i d?ng d?t bi?n"
- Suu t?m hình ?nh ho?c phim v? d?t bi?n, mang v�o ti?t h?c d? th?c h�nh.
- K? tru?c b?ng 26 SGK
- Ơn t?p ki?n th?c d?t bi?n gen d? ti?t sau th?c h�nh
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Hoàng Hải Âu
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)