Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

? Tìm câu bị động trong những câu sau:
a. Linh bị sốt.
b. Trang được điểm mười.
c. Người ta xây ngôi chùa ấy.
d. Tôi được mẹ mua áo mới.
Kiểm tra bài cũ
Bố mẹ đưa các bạn học sinh đến trường.
Các phép biến đổi câu
Thêm, bớt thành phần câu.
Chuyển đổi kiểu câu
Mở rộng câu
Rút gọn câu
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Thêm trạng ngữ cho câu
Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ
MỞ RỘNG CÂU
TIẾT 102
Câu 1: Thế nào là cụm danh từ?
A. Là cụm từ chỉ có danh từ.
B. Là tổ hợp từ do danh từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành.
C. Là cụm từ do danh từ với một số từ không phụ thuộc vào nó tạo thành.
D. Là cụm từ do động từ tạo thành.
Đọc kĩ các câu hỏi sau và trả lời bằng cách khoanh tròn vào đáp án đúng nhất.
Khởi động
Đọc kĩ các câu hỏi sau và trả lời bằng cách
khoanh tròn vào đáp án đúng nhất:
Câu 2: Cấu tạo của cụm danh từ gồm có những phần nào?
A. Phần trung tâm. C. Phần phụ trước.
B. Phần phụ sau. D. Gồm cả ý A,B và C.
Câu 3: Trong cụm danh từ, phần nào có thể lược bỏ đi được?
A. Phụ trước. C. Phần phụ trước và phụ sau.
B. Phần trung tâm. D. Không thể bỏ được phần nào.
Khởi động
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có … .
(Hoài Thanh)
Ngữ liệu: sgk/68
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,

luyện những tình cảm ta sẵn có …
(Hoài Thanh)
những tình cảm ta không có
những tình cảm ta sẵn có
CDT
CN
VN
CDT
Ngữ liệu: sgk/68
Cấu tạo của các cụm danh từ
- ta không có.

=>
Có hình thức giống câu đơn bình thường
những
tình cảm
ta không có
ta sẵn có
tình cảm
những
1 - Con thuyền sang sông.
2 - Con thuyền chở gạo đang sang sông.
3 - Bác Ba đang chèo con thuyền chở gạo sang sông.
1 - Con thuyền
CN
VN
CN
VN
2 - Con thuyền chở gạo
3 - Bác Ba
CN
sang sông.
VN
đang sang sông.
đang chèo con thuyền chở gạo sang sông.
1 - Con thuyền sang sông.
2 - Con thuyền chở gạo đang sang sông.
=> Miêu tả cụ thể, đầy đủ hơn.
3 - Bác Ba đang chèo con thuyền chở gạo sang sông.
2 - Con thuyền chở gạo đang sang sông.
3 - Bác Ba đang chèo con thuyền chở gạo sang sông.
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Ngữ liệu:
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c. Tay ôm cặp, tôi bước nhanh tới trường.
e. Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
g. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d. Cô ấy đẹp như tiên giáng trần.
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Phân tích cấu trúc và tìm cụm chủ - vị trong các câu sau:
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c. Tay ôm cặp, tôi bước nhanh tới trường.
d. Cô ấy đẹp như tiên giáng trần.
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
c
c
v
v
VN
CN
BN
ĐT
Cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ
Cụm C-V
làm chủ ngữ
Ngữ liệu: sgk/69
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Phân tích cấu trúc và tìm cụm chủ - vị trong các câu sau:
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c. Tay ôm cặp, tôi bước nhanh tới trường.
d. Cô ấy đẹp như tiên giáng trần.
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
=> Làm thành phần…………………………………
a) Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
c
c
v
v
VN
CN
BN
ĐT
Cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ
Cụm C-V
làm chủ ngữ
b. Khi bắt đầu kháng chiến,
nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
TN
VN
c
v
CN
Ngữ liệu:
c. Tay ụm c?p, tụi bu?c nhanh t?i tru?ng.
C
V
CN
VN
TN
=> Cụm C-V làm vị ngữ
=> Cụm C-V làm trạng ngữ
d. Cụ ?y d?p nhu tiờn giỏng tr?n.
CN
VN
TT
C
V
BN
=> Cụm C-V làm phụ ngữ cho tính từ
g. Chúng ta có thể nói rằng

trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
c
c
v
v
BN1
BN2
VN
CN
ĐT
Ngữ liệu: sgk/68
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ
e. Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt
chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo
từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
CN
c
v
ĐN
DT
VN
Ngữ liệu: sgk/68
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ


Hai bạn An và Bình cùng mở rộng câu như sau:
* Bình:
* An :
+ Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra.
+ Lan làm bài tập toán còn Tuấn làm bài tập văn.
? Em hãy mở rộng câu: "Lan làm bài tập toán"


Mở rộng câu: "Lan làm bài tập toán"
Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra .
C V
CN VN
C V
C V
ĐN
Lan làm bài tập toán còn Tuấn làm bài tập văn.
* An:
* Bình :
Bạn Bình đã mở rộng câu đúng.
Từng ca-nô chở hàng cứu trợ đã về với bà con vùng lũ.
a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
Bài tập 1(sgk/69)
a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy từng lá cốm hiện ra, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
Bài tập 1(sgk/69)
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy từng lá cốm hiện ra, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
Bài tập 1(sgk/69)
Bài tập 1(sgk/69)
Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh
Đây là một câu danh ngôn hay
Em hãy viết một đoạn văn (3 đến 5 câu) nói về tình mẫu tử, trong đó có sử dụng cụm C-V làm thành phần câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng và bất diệt. Chúng ta vẫn gặp những áng văn, bài thơ viết rất hay, rất chân thực và xúc động về tình yêu thương cao cả mà mẹ dành cho con. Đối với những đứa con thì mẹ là điều tuyệt vời nhất trong suốt cuộc đời. Dù thời gian bao lâu, dù con người ta già đi thì tình yêu của mẹ dành cho con luôn bao la. Em là một người con, em yêu những gì mẹ dành cho em.
Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng và bất diệt. Chúng ta vẫn gặp những áng văn, bài thơ viết rất hay, rất chân thực và xúc động về tình yêu thương cao cả mà mẹ dành cho con. Đối với những đứa con thì mẹ là điều tuyệt vời nhất trong suốt cuộc đời. Dù thời gian bao lâu, dù con người ta già đi thì tình yêu của mẹ dành cho con luôn bao la. Em là một người con, em yêu những gì mẹ dành cho em.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Ô chữ hàng dọc: Mở rộng câu
1
2
3
4
6
7
5
9
8