Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo và
các em học sinh
về dự hội thi giáo viên giỏi cấp thành phố

Năm học: 2006 - 2007



H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
B�i 25
Ti?t 102 D�NG C?M CH? - V? D? M? R?NG C�U
(Ng? van 7)

Ngu?i th?c hi?n: Nguy?n Th? Hoa.
Don v?: Tru?ng THCS Trung L?p - Vinh B?o.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
MỘT SỐ QUY ĐỊNH TRONG GIỜ HỌC

1.Hăng hái tham gia vào các hoạt động học tập.
2.Ghi đầy đủ các đề mục và những phần có biểu tượng ở đầu.
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
Kiểm tra bài cũ
Đọc kĩ các câu hỏi sau và trả lêi bằng cách khoanh tròn vào đáp án đúng nhất !
Câu1: Cấu tạo của cụm từ gồm có những phần nào? .
A. Phần trung tâm B. Phần phụ trước
B. Phần phụ sau D Gồm cả ý A,B,C
Câu 2: Trong cụm từ, phần nào có thể lược bỏ đi được?
A. Phụ trước B. phÇn trung tâm
C. Phụ trước và phụ sau D.Không thể bỏ được phần nào
Câu 3: Trong các câu sau, câu nào là câu được mở rộng ?
A.Lan học giỏi.
B.Năm nay, Lan học giỏi.
C.Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
D. Câu B và câu C


H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Bài tập 1: Hãy xác các thành phần chính trong câu sau !

Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
CN - VN
Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
C - V
CN - VN
C - V
Bổ ngữ

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
C - V
CN - VN
C - V
Bổ ngữ
Dùng cụm C- V làm thành phần CN
Dùng cụm C – V làm thành phần phô sau cña Côm ®éng từ
. Lan học giỏi.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


* Ghi nhớ : Khi nói hoặc viết, có thể dụng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.


b) Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái. ( Hå ChÝ Minh )

c) Cô Tấm đẹp như tiên giáng trần.
Bài tập 1: Đọc các ví dụ và làm theo yêu cầu sau:
1.Xác định thành phần chính của câu.
2.Ngoài cụm C – V làm nòng cốt hãy tìm các cụm C – V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu. Đồng thời cho biết cụm C – V đó làm thành phần gì?

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
c) Cô TÊm đẹp như tiên giáng trần.
a)Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
C - V
C - V
CN - VN
Phụ ngữ trong cụm danh từ có cấu tạo bằng cụm C – V.
b)Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
C - V
TN CN - VN
Thành phần vị ngữ có cấu tạo bằng cụm C – V.
C - V
CN - VN
Phụ ngữ trong cụm tính từ có cấu tạo bằng cụm C – V.
Cô TÊm đẹp như tiên giáng trần.
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
C - V
C - V
CN - VN
Phụ ngữ trong cụm danh từ có cấu tạo bằng cụm C – V.
Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
C - V
TN CN - VN
Thành phần vị ngữ có cấu tạo bằng cụm C – V.
C - V
CN - VN
Phụ ngữ trong cụm tính từ có cấu tạo bằng cụm C – V.
Lan học giỏi khiến cha mẹ vui lòng.
C - V
CN - VN
C - V
Phụ ngữ trong cụm động từ có cấu tạo bằng cụm C – V.
Thành phần chủ ngữ trong câu có cấu tạo bằng cụm C – V.
*
*
*

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
* Ghi nhớ : Khi nói hoặc viết, có thể dụng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.



Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


II. Các trường hợp dùng cụm chñ - vÞ để mở rộng câu
*Ghi nhớ: Các thành phần câu như CN, VN và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C – V.

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


* Luyện tâp: Hãy dùng cụm C – V để mở rộng hai câu sau:
a. Cả lớp lắng nghe.
b. Chiếc cặp rất đẹp.
b. Chiếc cặp bố mua tặng em rất đẹp.
C - V
C - V
CN - VN
II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu
Đáp án:
a.Cả lớp lắng nghe cô giáo giảng bài.
CN - VN
Côm C- V cña hai c©u bªn dïng ®Ó më réng thµnh phÇn nµo trong c©u?

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu
? Có một HS khi mở rộng câu:”Lan học toán”. Bạn đã mở rộng câu như sau: “Lan học Toán còn Tuấn học Văn”
Theo em bạn đã mở rộng câu như vậy đã đúng chưa ?

Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra .
C - V
CN - VN
Lan học to¸n cßn TuÊn häc v¨n.
CN - VN
CN - VN

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


Chú ý:Không thể đồng nhất cụm C – V để mở rộng câu với cụm CN – VN làm nòng cốt câu.

I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.
III.Luyện tập


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


Bài 1: Tìm cụm C- V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu cụm C – V làm thành phần gì ?
a.Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
b.Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, mở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
Đáp án
a.Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
C - V
b.Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, mở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra

từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.

C - V
C - V
Cụm C – V làm vị ngữ.
Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.




BÀI TẬP TRẮC nghiÖm cñng cè
Câu 1: Cụm C – V dùng để mở rộng câu cũng chính là cụm C – V làm nòng cốt câu. Nhận xét trên đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai
Câu 2: Trong câu: “ Chúng em làm bài tập cô giáo ra” cụm C – V nào dùng để mở rộng câu?
A. Chúng em làm bài tập cô giáo ra. B. Cô giáo ra

Câu 3: Ta có thể mở rộng câu bằng cách:
A. Biến đổi một câu có cụm C – V làm nòng cốt thành câu có hai cụm C-V làm nòng cốt
B. Thêm trạng ngữ cho câu
C. Dùng cụm C – V để mở rộng thành phần CN, VN hoặc thµnh phÇn của cụm từ
D. Kết hợp ý B và C một
Câu 4: Trong một câu chỉ có thể dùng một cụm C – V có hình thức giống câu đơn bình thường để mở rộng câu ! Nhận xét trên đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai

CN - VN
C - V

H?I THI
GI�O VIấN D?Y GI?I
C?P TH�NH PH?
Thứ 6, ngày 16 tháng 03 năm 2007.


Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


V. Hướng dẫn học bài ở nhà
Học thuộc ghi nhớ trong SGK, phân tích lại các ví dụ.
2. Làm bài tập còn lại trong SGK và sách Bài tập trắc nghiệm.
3. Chuẩn bị bài tiếp theo: Luyện tập dùng cụm C - V để mở rộng câu.