Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Kiểm tra bài cũ
Câu1: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?
A. Hoài Thanh viết "Thi nhân Việt Nam " năm 1942.
B. "Thi nhân Việt Nam " được Hoài Thanh viết năm 1942.
C. Nhà nước tặng Hoài Thanh giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học
nghệ thuật năm 2000.
D. Độc giả văn chương rất yêu mến các tác phẩm phê bình văn học
củaHoài Thanh.
Câu 2: Chuyển đổi câu chủ động sau thành câu bị động ?
Thầy giáo khen em.
Câu 3: Chỉ ra sự giống và khác nhau trong các câu sau:
Đợi đến lúc vừa nhất, người ta gặt mang về.
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về. (Thạch Lam)

B
“
Thi nh©n ViÖt Nam ” ®­îc Hoµi Thanh viÕt n¨m 1942.

? Em được thầy giáo khen.
mà chỉ riêng những người chuyên môn mới
định được
Ví dụ:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,luyện những tình
cảm ta sẵn có.[.]
(ý nghĩa văn chương - Hoài Thanh)
/
CN
VN
những tình cảm ta không có
những tình
cảm ta sẵn có.
Cấu tạo cụm danh từ trong câu
Cấu tạo phần sau của cụm danh từ ( phụ ngữ)
ta không có.

ta sẵn có.

V
C
C
V
/
/
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,luyện những tình
cảm ta sẵn có.[.]
ta không có
ta sẵn có
? Cách dùng kết cấu có hình thức giống câu gọi là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thể dùng cụm từ có hình thức giống câu
đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C - V ), làm thành
phần câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
Ví dụ:
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
(Bùi Đức ái)
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh)
c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng
như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
(Thạch Lam)
d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được
xác định và đảm bảo từ ngày cách mạng tháng Tám thành công.
(Đặng Thai Mai)
Tìm cụm chủ vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ
trong các câu sau. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm
thành phần gì?
Chị Ba đến
tôi rất vui và vững tâm
tinh thần rất hăng hái
trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
cách mạng tháng Tám thành công.
Ghi nhớ:
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong
cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạ
bằng cụm C - V.
Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các
câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C -V làm thành phần gì ?
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được,
người ta gặt mang về.
(Thạch Lam)
b) Trung đội trưởng Bính khuân mặt đầy đặn.
(Trần Đăng)
c)Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giải từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm
sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào
(Thạch Lam)
d)Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
b) khuân mặt đầy đặn.

a) những người chuyên môn mới định được
Đáp án
d) một bàn tay đập vào vai
hắn giật mình.
Cụm C - V làm vị ngữ
Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm dt
Cụm C - V làm chủ ngữ
Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm động từ
Luyện tập
Trong những trường hợp nhất định, nếu dùng cụm chủ - vị để
mở rộng câu đúng chỗ, hợp lí thì câu văn sẽ tăng sức thuyết phục,
cụ thể, sinh động, hớp dẫn hơn.