Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?
1. Bài tập:
=> Nhận xét:
Cụm từ :
- Hình thức giống câu đơn bình thường (Cụm chủ - vị)
- Làm thành phần câu ( Chủ ngữ )
- Làm thành phần cụm từ (phụ ngữ trong cụm danh từ)
2. Bài học:
a.Con mèo nhảy làm đổ lọ hoa.
b.Tôi đọc những bức thư Lan gửi.
Phụ trước
Danh từ
Phụ sau
những
bức thư
Lan gửi
C V
C V
C V
Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ-vị (cụm C-V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
C V
Bài tập
Bài tập1:
Xác định cụm chủ - vị mở rộng câu:
Những chiếc áo tôi mua mặc rất đẹp.

C?m C- V bổ nghĩa cho danh từ "chiếc áo"
C V
So sánh nghĩa của 2 câu sau:
a. Những chiếc áo mặc rất đẹp.

b. Những chiếc áo tôi mua mặc rất đẹp.
-> Câu (b) rõ ràng hơn, cụ thể hơn.
Bài tập 2:
Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Bài tập :
Bài học:



II.Các trường hợp dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu.
1. Bài tập :
=> Nhận xét:
- Vị ngữ : cụm C - V
- Phụ ngữ trong cụm động từ : cụm C - V
2. Bài học:
a.Khi bắt đầu kháng chiến, nhân
dân ta tinh thần rất hăng hái.
b.Tôi đọc quyển sách ấy rất hay.
C V
C V
C V
Động từ
Phụ ngữ sau
đọc
quyển sách ấy rất hay
C V
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C - V.
Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu
Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Bài tập :
2. Bài học:
II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
1. Bài tập :
2. Bài học:

III. Luyện tập.
Ghi nhớ 1 : Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ-vị (cụm C-V), làm thành phần của câu hoặc cụm từ để mở rộng câu.

Ghi nhớ 2: Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C - V.

Bài tập 1: Thảo luận nhóm
Tìm cụm C- V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau.Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì?
Nhóm 1: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có.
Nhóm 2: Chị Ba đến khiến tôi rất vui.
Nhóm 3: Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
Nhóm 4: Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Nhóm 1
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có

luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có.
2 Cụm C - V : + "ta không có"
+ "ta sẵn có"
-> Phụ ngữ bổ nghĩa cho danh từ "tình cảm"
c v
những tình cảm ta không có
những tình cảm ta sẵn có
Nhóm 2
Chị Ba đến khiến tôi rất vui.
C V
=> 2 cụm C - V:
+ "chị Ba đến" -> Làm chủ ngữ.

+ "tôi rất vui" -> Làm phụ ngữ bổ nghĩa cho động từ " khiến"
c v
c v
Nhóm 3
Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao

bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong

lá sen.

=> 2 cụm C - V:
+ "trời sinh lá sen để bao bọc cốm"
+ "trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen"
-> Phụ ngữ bổ nghĩa cho động từ " nói"
c v
nói rằng trời sinh lá sen để bao



bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong
lá sen.

Nhóm 4
Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt

chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo

từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.

=> Cụm C -V :" Cách mạng tháng Tám thành công"
-> Làm phụ ngữ bổ nghĩa cho danh từ "ngày"
c

v
ngày Cách mạng tháng Tám thành công
Bài tập 2
Dùng cụm C -V để mở rộng câu: " Mẹ về. " và cho biết cụm C - V làm thành phần gì trong câu?
1, Mẹ đi chợ đã về.
2, Mẹ về khiến cả nhà đều vui.
C V
Cụm C -V làm chủ ngữ
C V
Cụm C -V làm chủ ngữ
Cụm C- V làm phụ ngữ bổ nghĩa cho động từ "khiến"
Bài tập về nhà:

Phần Luyện tập (SGK trang 69)

Học thuộc phần Bài học.