Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Môn : Ngữ Văn 7
GV : Đỗ Văn Việt
Kiểm tra bài cũ
 Trong các câu sau, câu nào là câu đơn? Vì sao?
a. Chiều nay, lớp tôi đi lao động.
b. Vì trời mưa nên tôi nghỉ học.
c. Mẹ đi chợ, tôi đến trường.
I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ví dụ 1: Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh).

Ví du 2: văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những

tình ta cảm sắn có [ …].
( Hoài Thanh)
Phân tích cấu tạo ngữ pháp của 2 ví dụ trên ?
Ngữ văn 7:
TN
CN
//
VN
//
CN
VN
Ví dụ 1: Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh).

Ví du 2: Văn chương gây cho ta


luyện
( Hoài Thanh)
những tình cảm ta sẵn có[.....].

những tình cảm ta không có
những tình cảm ta sẵn có
I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
TN
CN
//
VN
//
CN
VN
/
c
v
những tình cảm ta không có,
PT
TT
PS
PT
TT
PS
những tình cảm ta sẵn có[.....].

Vậy các cụm chủ - vị trong các ví dụ có hình thức giống kiểu câu nào đã học và nó dùng để làm gì trong câu?

I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
Ví dụ 1: Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh).

Ví du 2: Văn chương gây cho ta


luyện
( Hoài Thanh)
TN
CN
//
VN
//
CN
VN
/
c
v
/
c
v
PN
c
v
PN
/
2 .Ghi nhớ:( Sgk/ 68)
những tình cảm ta không có
những tình cảm ta không có,
những tình cảm ta sẵn có
Qua phân tích ví dụ, em hiểu thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu ?


Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C -V ) , làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

2 .Ghi nhớ:( Sgk/ 68)
I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
II./ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
1 VÝ dô :
2. Ghi nhớ:( Sgk/ 68)
lµm phô ng÷ trong côm danh tõ.
? làm VN
I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
II./ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
1 VÝ dô :
2. Ghi nhớ:( Sgk/ 68)
Ví dụ 3: Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm .( Bùi Đức Ai )

Ví dụ 4: Cánh đồng làng đẹp màu lúa chín .
//
VN
CN
//
V
/
C
V
VN
C
CN
C
V
/
PN
PN
lµm chñ ng÷ vµ lµm phô ng÷ trong côm ®éng tõ.
lµm phô ng÷ trong côm tÝnh tõ.
Ví dụ 1: Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh).

Ví du 2: văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những


tình cảm ta sắn có [ …].
( Hoài Thanh)
TN
CN
//
VN
//
CN
VN
/
c
v
/
c
v
PN
c
v
PN
/
Ví dụ 3: Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm .( Bùi Đức Ai )

Ví dụ 4: Cánh đồng làng đẹp màu lúa chín .
//
VN
CN
//
V
/
C
V
VN
C
CN
C
V
/
PN
PN
lµm chñ ng÷ vµ lµm phô ng÷ trong côm ®éng tõ.
lµm phô ng÷ trong côm tÝnh tõ.
? làm VN
lµm phô ng÷ trong côm danh tõ.
? làm VN
lµm chñ ng÷ vµ lµm phô ng÷ trong côm ®éng tõ.
? làm VN
I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
II./ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
1 VÝ dô :
2. Ghi nhớ:( Sgk/ 68)

Các thành phần câu như chủ ngữ , vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ , cụm động từ , cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V .
III Luyện tập

2.Ghi nhớ (Sgk/69)

b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn .
( Trần Đăng )
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh , giở từng lớp lá sen , chúng ta thấy


hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết , không có mảy may một chút bụi


nào. ( Thạch Lam )
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình . ( Nam Cao )
B�i tập 1:
Tìm cụm C -V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây ? Cho biết trong mỗi câu, cụm C -V làm thành phần gì?


b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn .
( Trần Đăng )
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh , giở từng lớp lá sen , chúng ta thấy


hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết , không có mảy may một chút bụi


nào. ( Thạch Lam )
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình . ( Nam Cao )
/
V
c
/
V
c
PN
PN
/
V
c
/
V
c
/
V
c
PN
B�i tập 1:
Tìm cụm C -V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây ? Cho biết trong mỗi câu, cụm C -V làm thành phần gì?

 lµm phô ng÷ trong côm ®éng tõ.
? làm VN
lµm phô ng÷ trong côm danh tõ.
? làm phụ ngữ trong cụm động từ.
? làm CN
Bài tập 2: Đặt câu có dùng cụm C - V để mở rộng câu. Cho biết cụm C - V đó làm thành phần gì trong câu ?

I./ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Tiết 102. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ngữ văn 7:
II./ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
1 VÝ dô :
2. Ghi nhớ:( Sgk/ 68)
2 Ghi nhớ : ( SGK / 69 )
B�i tập 1:
B�i tập 2:



III Luyện tập

Hướng dẫn học bài ở nhà:
* Học bài cũ:
- Học thuộc ghi nhớ nắm được: Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu ?
- Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?
* Chuẩn bị bài mới:
Soạn bài:Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích.
- Mục đích của phép lập luận giải thích.
- Phương pháp giải thích:
Trò chơI ô chữ
Ô chữ hàng dọc: Mở rộng câu
1
2
3
4
6
7
5
9
8