Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Kiểm tra bài cũ
 Trong các câu sau, câu nào là câu đơn? Vì sao?
a. Chiều nay, lớp tôi đi lao động.
b. Vì trời mưa nên tôi nghỉ học.
c. Mẹ đi chợ, tôi đến trường.
Môn: Ngữ văn 7
GIáo Viên: Ngụy Văn Hai
Trường THCS Giao Lâm


Ví du : văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những

tình ta cảm sắn có [ …].
( Hoài Thanh)
//
//
CN
VN
Ví dụ: Văn chương // gây cho ta những tình cảm ta không có,luyện
CN VN


những tình cảm ta sẵn có [ .].


Ví du 2: Văn chương gây cho ta


luyện
( Hoài Thanh)
những tình cảm ta sẵn có[.....].

những tình cảm ta không có
những tình cảm ta sẵn có
//
CN
VN
những tình cảm ta không có,
PT
TT
PS
PT
TT
PS
những tình cảm ta sẵn có[.....].



Ví du : Văn chương gây cho ta


luyện
( Hoài Thanh)
//
CN
VN
/
c
v
c
v
/
Các cụm chủ- vị "ta không có, ta sẵn có" có hình thức giống câu đơn bình thường.
làm thành phần của cụm từ để mở rộng câu.

những tình cảm ta không có
những tình cảm ta không có,
những tình cảm ta sẵn có



Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức
giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ- vị (cụm C-V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
1.Ví dụ
Chị ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.

=> Cụm C-V làm chủ ngữ để mở rộng câu.
.

b.Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.

c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d.Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự được xác định và

đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
=> Cụm C-V làm vị ngữ để mở rộng câu .
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ để mở rộng câu.
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ để mở rộng câu.
CN
VN
TN
CN
VN
CN
VN
TN
CN
VN
C
V
C
V
C
V
C
V
C
V
Ghi nhớ:
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ
trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể
được cấu tạo bằng cụm chủ vị.
a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định

được, người ta gặt mang về.
(Thạch Lam)
b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn .
( Trần Đăng )
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh , giở từng lớp lá sen , chúng ta thấy


hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết , không có mảy may một chút bụi


nào. ( Thạch Lam )
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình . ( Nam Cao )
B�i tập 1:
Tìm cụm C -V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây ? Cho biết trong mỗi câu, cụm C -V làm thành phần gì?


b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn .
( Trần Đăng )
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh , giở từng lớp lá sen , chúng ta thấy


hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết , không có mảy may một chút bụi


nào. ( Thạch Lam )
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình . ( Nam Cao )
/
V
c
/
V
c
V
c
/
V
c
/
V
c
B�i tập 1:
Tìm cụm C -V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây ? Cho biết trong mỗi câu, cụm C -V làm thành phần gì?

 Côm c-v lµm phô ng÷ trong côm ®éng tõ.
? làm VN
 côm c-v lµm phô ng÷ trong côm danh tõ.
? làm phụ ngữ trong cụm động từ.
? cụm c-v làm CN
a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định
được, người ta gặt mang về.
(Thạch Lam)
c
v
?cụm c-v làm phụ ngữ trong cụm danh từ.
Bài tập 2: Chuyển thành phần câu là một từ, một ngữ trong các trường hợp sau thành một cụm c-v?
a,Tuấn làm thầy giáo vui lòng.
.............................b, Cây cam này rất sai quả.
.............................
C, Bác Hùng rất vui vẻ.
.............................
Bài tập 3: Thêm cụm c-v làm thành phần phụ ngữ trong các câu sau:
a, Thầy hy vọng......................
b, Tôi nhìn thấy......................
c, Bài thơ.................thật cảm động.




Hướng dẫn học bài ở nhà:
* Học bài cũ:
- Học thuộc ghi nhớ nắm được: Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu ?
- Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?
* Chuẩn bị bài mới:
Soạn bài:Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích.
- Mục đích của phép lập luận giải thích.
- Phương pháp giải thích: