Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Giáo viên thực hiện : Ngoâ Thò Höôøng
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH THAM DỰ TIẾT HỌC NÀY
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định chủ ngữ - vị ngữ trong câu sau?
Nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
CN
VN
Tuần 26 - tiết 102
DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Ví dụ 1:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có .
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có .
những
những
tình cảm
tình cảm
ta không có
ta sẵn có
Cụm danh từ là gì?
Xác định cụm danh từ có trong câu trên?
Cụm danh từ có cấu tạo như thế nào?
Phân tích cấu tạo cụm danh từ trên theo mô hình cụm danh từ?
Tuần 26 - tiết 102
DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
1. Ví dụ:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có .
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có .
những
những
tình cảm
tình cảm
không có
sẵn có
ta
C
ta
C
V
V
DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Định ngữ
Ví dụ 2:
Bố về là một tin vui
Xác định chủ - vị làm nòng cốt câu?
CN
VN
C
v
Nhận xét về cấu tạo của chủ ngữ?
Cụm chủ - vị làm thành phần ( CN) câu gọi là câu mở rộng.
Khi nói hoặc viết người ta dùng những cụm từ giống câu đơn bình thường để làm gì?
2. Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thế dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
Ví dụ:
Chị Ba đến khiến tôi vững tâm.
a.
Xác định chủ ngữ và vị ngữ làm nòng cốt ?
CN
VN
Chủ ngữ câu trên có cấu tạo như thế nào?
C
V
Cụm chủ - vị làm chủ ngữ
II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
Ví dụ:
Chị Ba đến khiến tôi vững tâm.
a.
C
V
Cụm chủ - vị làm chủ ngữ
b.
Nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
Xác định chủ ngữ và vị ngữ làm nòng cốt ?
CN
Vị ngữ câu trên có cấu tạo như thế nào?
VN
C
V
Cụm chủ - vị làm vị ngữ
Xác định chủ ngữ và vị ngữ làm nòng cốt ?
c.
Chúng ta có thể nói rằng trời sinh ra lá sen để bao
bọc cốm, cũng như trời sinh ra cốm nằm ủ trong lá sen.
Tìm động từ trung tâm ở vị ngữ?
nói
CN
VN
VN
Nhắc lại cấu tạo cụm động từ?
Phân tích cấu tạo cụm động từ trên vào mô hình cụm động từ?
có thể
trời sinh ra lá sen để bao bọc cốm
trời sinh ra cốm nằm ủ trong lá sen
c.
nói
có thể
trời sinh ra lá sen để bao bọc cốm
trời sinh ra cốm nằm ủ trong lá sen
Nhận xét cấu tạo phụ sau (1) của cụm động từ?
Nhận xét cấu tạo phụ sau (2) của cụm động từ?
C
V
C
V
Cụm chủ - vị làm bổ ngữ
Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới
thực sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
d.
Xác định chủ ngữ và vị ngữ làm nòng cốt ?
Tìm cụm danh từ ?
CN
VN
Từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Phân tích cụm danh từ trên vào mô hình cụm danh từ?
Từ
ngày
Cách mạng tháng Tám thành công.
Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới
thực sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
d.
Nhận xét cấu tạo phần phụ sau cụm danh từ trên?
CN
VN
Từ
ngày
Cách mạng tháng Tám thành công.
C
V
Cụm chủ - vị làm định ngữ
II. Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
Ví dụ:
Chị Ba đến
a.
C
V
Cụm chủ - vị làm chủ ngữ
b.
tinh thần rất hăng hái.
C
V
Cụm chủ - vị làm vị ngữ
trời sinh ra lá sen để bao bọc cốm,
trời sinh ra cốm nằm ủ trong lá sen
C
Cụm chủ - vị làm bổ ngữ
nói
C
V
V
C.
Từ
ngày
Cách mạng tháng Tám thành công.
C
V
Cụm chủ - vị làm định ngữ
d.
Thành phần câu nào được cấu tạo như một cụm chủ - vị?
Ghi nhớ: Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ có thể được cấu tạo bằng cụm C – V.
III. Luyện tập.
Nhóm 1. bài tập 1a. trang 69
Nhóm 3. bài tập 1b. trang 69

Nhóm 2. bài tập 1c. trang 69

Nhóm 4. bài tập 1d. trang 69
Thảo luận nhóm
Đáp án
Xác định cụm chủ vị làm thành phần câu và cho biết đó là thành phần gì?
DTTT
? Cụm chủ vị làm định ngữ.
a. Đợi đến lúc vừa .những người chuyên môn / mới định được,
V
C
Bài 1:
người ta // mang về
CN
VN
b. Trung đội trưởng Bính // khuôn mặt / đều đặn
CN C VN V
? Cụm chủ vị làm vị ngữ.

Xác định cụm chủ vị làm thành phần câu và cho biết đó là thành phần gì?
Xác định cụm chủ vị làm thành phần câu và cho biết đó là thành phần gì?
c. Khi các cô gái Vòng / đỗ gánh, giở từng lớp lá sen,
chúng ta // thấy hiện ra / từng lá cốm sạch sẽ . nào.

C
V
Định ngữ
C
V
Bổ ngữ
CN
VN
d. Bỗng một bàn tay / đập vào vai // khiến hắn / giật mình
C V ĐT C V

CN VN
Bổ ngữ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
C Ụ M D A N H T Ừ
C Â U R Ú T G Ọ N
V Ị N G Ữ
C H Ủ N G Ữ
M Ở B À I
Đ Ị N H N G Ữ
C Â U Đ Ặ C B I Ệ T
C Ụ M Đ Ộ N G T Ừ
C Â U Đ Ơ N
M
Ở
R
Ộ
N
G
C
Â
U
CÁM ƠN QUÍ THẦY – CÔ
ĐÃ ĐẾN THAM DỰ
Chúc các em học sinh học tốt