Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Ngữ văn 7 – Tiết 102
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
GV thực hiện : Nguyễn Thị Kim Thanh
Tổ trưởng tổ KHXH
Trường THCS Tống Văn Trân – Nam Định

Tiết 102:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu ?
1. Ví dụ :
a, Đồng chí làm thế không đúng .
b, Nhà này mái đã hỏng.
CN
VN
CN
VN
C
V
C
V
- Nhận xét cấu tạo ngữ pháp của th�nh ph?n CN ? cõu a v� th�nh ph?n VN c?a cõu b?
Cấu tạo có hình thức giống câu đơn bình thường ( Cụm C – V )
* Như vậy câu a có CN được mở rộng , câu b có VN được mở rộng ; có cấu tạo là cụm C-V .
Thế nào là dùng cụm C- V để mở rộng câu ?
2. Kết luận :
Ghi nhớ : SGK/68
*Luyện : Tìm cụm C-V được mở rộng trong câu sau :
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có , luyện những tình

cảm ta sẵn có....
( Hoài Thanh )
Tìm cụm DT và phân tích cấu tạo của cụm DT và phụ ngữ trong mỗi cụm DT ?
DT
C
V
Phụ ngữ
DT
C
V
Pngữ
Tiết 102:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ SGK / 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
a, Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
b, Khi bắt đầu kháng chiến , nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
C
V
CN
Mở rộng thành phần CN
C
V
VN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
* Thảo luận nhóm :
Nhóm 1 câu c sgk/68. Thời gian : 2 phút
Nhóm 2 câu d sgk/68.
- Nhóm 1 : Tìm cụm ĐT và phân tích cấu tạo của cụm ĐT đó ?
- Nhóm 2: Tìm cụm DT và phân tích cấu tạo của cụm DT đó ?
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm ,

cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
ĐT
C
V
Phụ ngữ
ĐT
C
V
Phụ ngữ
Mở rộng phụ ngữ cho ĐT
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Đáp án
DT
C
V
Phụ ngữ
 Mở rộng phụ ngữ cho DT
Tiết 102:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
Mở rộng thành phần CN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
- Mở rộng phụ ngữ cho ĐT
- Mở rộng phụ ngữ cho DT
* Ghi nhớ 2: SGK /69
III. Luyện tập :
- Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu .
* Bài tập 1sgk/69 ( Phần a ,c ,d )
- Cho biết mỗi câu cụm C- V làm thành phần gì ?
a, Đợi đến lúc vừa nhất , mà chỉ riêng những người chuyên môn mới

định được , người ta gặt mang về . ( Thạch Lam)
Cụm DT
C
V
Phụ ngữ
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh , giở từng lớp lá sen , chúng ta thấy
hiện ra từng lá cốm , sạch sẽ và tinh khiết , không có mảy may một

chút bụi nào . ( Thạch Lam )
ĐT
C
V1
V2
V3
Phụ ngữ
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.

( Nam Cao )
C
V
CN
VN
ĐT
C
V
* Câu a : Mở rộng phụ ngữ cho DT.
* Câu b : Mở rộng phụ ngữ cho ĐT.
* Câu c: Mở rộng cho thành phần CN và phụ ngữ cho ĐT.
Tiết 102:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
Mở rộng thành phần CN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
- Mở rộng phụ ngữ cho ĐT, TT
- Mở rộng phụ ngữ cho DT
* Ghi nhớ 2: SGK /69
III. Luyện tập :
* Bài tập 1sgk/69 ( Phần a ,c ,d )
* Bài tập 2 :
Phân biệt câu có cụm C-V được mở rộng và câu ghép ?
a, Vì con chăm học nên mẹ rất vui lòng.
b, Con chăm học khiến mẹ rất vui lòng .
C1
V1
C2
V2
CN
VN
C
V
ĐT
C
V
 Câu ghép có 2 vế câu , mỗi vế là 1 cụm C- V
 Câu đơn mở rộng CN và Pngữ
Hướng dẫn về nhà :
Làm bài tập : Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về mái trường có sử dụng câu có cụm C-V được mở rộng.
Học thuộc ghi nhớ SGK.
Xem trước bài : Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích .