Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Năm Học 2009 - 2010
Chào mừng quí thầy cô và các em học sinh
Giáo Viên: Phan Kim Thoa
Thứ 6 ngày 19 tháng 03 năm 2010.
b�I 25
Ti?t 102 D�NG C?M CH? - V? D? M? R?NG C�U

Tru?ng :THCS Do�n Th? Di?m
L?p :7A
GV:Phan Th? Kim Thoa
I
Đoàn TTSP Trường CĐSP Daklak
Thứ 6, ngày 19 tháng 03 năm 2010.
Kiểm tra bài cũ
Em hãy trả lời các câu hỏi sau đây.
Câu1: Có mấy cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? .
Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
- Chuyển từ (cụm từ )chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy.
- Chuyển từ (cụm từ)chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu,đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu
Câu 2: Chuyển đổi các câu sau đây thành câu bị động.
A. Bố tặng Lan con mèo B. Hôm nay,cô giáo khen cả lớp ngoan

a.Lan được bố tặng con mèo
b.Hôm nay,cả lớp được cô giáo khen ngoan



Thứ 6 ngày 19 tháng 03 năm 2010.
BÀI 25
Tiết 102

DÙNG CỤM CHỦ - VỊ
ĐỂ MỞ RỘNG CÂU



I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để
mở rộng câu
1.Ví dụ.(SGK/68)
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.

(?) Tìm các cụm danh từ có trong ví dụ?
- Các cụm danh từ:
(1) những tình cảm ta không có
(2) những tình cảm ta sẵn có
/?/.Phân tích cấu trúc ngữ pháp của các cụm danh từ đó?
(1) những tình cảm ta không có
(2) những tình cảm ta sẵn có
2.Nhận xét
(?) Nhận xét cấu tạo ngữ pháp của cụm từ "Ta không có"., "Ta sẵn có" ?
-Cụm C-V "Ta khụng có.", "Ta sẵn có".
-Là định ngữ bổ sung ý nghĩa cho danh từ " tình cảm". => cụm C-V đã được sử dụng để mở rộng câu.
3.Ghi nhớ
Mở rộng câu làm phong phú, chi tiết cách diễn đạt, tạo sự hấp dẫn trong lời nói.
Khi nói hoặc viết, cú thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm C-V làm thành phần c?a câu hoặc c?a cụm từ để mở rộng câu.
II.CáC TRƯờNG HợP DùNG CụM CHủ-Vị Để Mở RộNG CÂU
1.Ví dụ.(SGK/68)
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Cụm C-V là chủ ngữ và bổ ngữ để mở rộng câu.
VN
Xác định cụm C-V làm nòng cốt câu?
CN
Cụm C-V là vị ngữ để mở rộng câu.
b.Khi bắt đầu kháng chiến,

nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c. Chúng ta có thể nói rằng

trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
Cụm C-V là bổ ngữ để mở rộng câu.
CN
VN
Cụm C-V là định ngữ để mở rộng câu.
d.Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt

chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo từ

ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
e. Tay c?m quy?n sỏch, Lan bu?c xu?ng c?u thang


CN
VN
Tr.N cách thức
CN
VN
Cụm C-V là trạng ngữ cách thức để mở rộng câu.
2.Nh?n xột
-C?m C-V du?c s? d?ng m? r?ng câc thănh
ph?n: CN, VN, b? ng?, d?nh ng?,tr?ng ng? trong cđu
Đoan TTSP Trường CĐSP Daklak
Thứ 6, ngày 19 tháng 03 năm 2010.
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

II. Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu
? Có một HS khi mở rộng câu:”Lan học toán”. Bạn đã mở rộng câu như sau: “Lan học Toán còn Tuấn học Văn”
Theo em bạn đã mở rộng câu như vậy đã đúng chưa ?

Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra .
Lan học to¸n cßn TuÊn häc v¨n.
CN VN
CN VN
CHÚ Ý
Không thể đồng nhất cụm C-V để mở rộng
câu với cụm C-V làm nòng cốt câu vì:
Cụm C-V đó chỉ làm thành phần của câu
hoặc của phụ ngữ trong cụm từ để mở
rộng câu.
3.Ghi nhớ(SGK/69)
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
Phân tích cấu tạo ngữ pháp, tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phàn cụm từ trong các câu sau:
1.Cái bút bạn tăng tôi rất đẹp.
2.Tay ôm cặp,nó ch?y nhanh tới trường.
3.Cái cây này lá vẫn còn tươi.
4.Hoa học giỏi, làm cha mẹ rất vui lòng.
THẢO LUẬN NHÓM
1. Cái bút bạn tặng tôi rất đẹp.
CN
VN
CN
VN
Cụm c-v làm định ngữ trong câu
2. Tay ôm cặp, nó chạy nhanh tới trường.
Cụm c-v là trạng ngữ cách thức để mở rộng câu.
ĐN
3. Cái cây này lá vẫn còn tươi.
Cụm c-v là vị ngữ để mở rộng câu.
4. Lan học gỏi làm cha mẹ rất vui lòng.
Cụm c-v là chủ ngữ và bổ ngữ để mở rông câu.
.
III.Luyện tập ( SGK/69)
1.Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
2.Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
CN
Cụm C-V là vị ngữ để mở rộng câu.
Cụm C-V là chủ ngữ và bổ ngữ để mở rộng câu.
Đoàn TTSP Trường CĐSP Daklak
Thứ 6, ngày 19 tháng 03 năm 2010.
III.LUYỆN TẬP

Ngữ văn: Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu


Bài 1: Tìm cụm C- V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu cụm C – V làm thành phần gì ?

3.Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, mở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
Đáp án
3.Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, mở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra

từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
C - V
C - V
Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.



BÀI TẬP TRẮC nghiÖm cñng cè
Câu 1: Cụm C – V dùng để mở rộng câu cũng chính là cụm C – V làm nòng cốt câu. Nhận xét trên đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai
Câu 2: Trong câu: “ Chúng em làm bài tập cô giáo ra” cụm C – V nào dùng để mở rộng câu?
A. Chúng em làm bài tập cô giáo ra. B. Cô giáo ra

Câu 3: Ta có thể mở rộng câu bằng cách:
A. Biến đổi một câu có cụm C – V làm nòng cốt thành câu có hai cụm C-V làm nòng cốt
B. Thêm trạng ngữ cho câu
C. Dùng cụm C – V để mở rộng thành phần CN, VN hoặc thµnh phÇn của cụm từ
D. Kết hợp ý B và C
Câu 4: Trong một câu chỉ có thể dùng một cụm C – V có hình thức giống câu đơn bình thường để mở rộng câu ! Nhận xét trên đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai
CN - VN
C - V
Xin chân thành cảm ơn