Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?
Thực hành: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động sau theo 2 kiểu khác nhau:
Hoài Thanh viết " ý nghĩa văn chương" từ những năm đầu thế kỉ XX.
"ý nghĩa văn chương" được Hoài Thanh viết từ những năm đầu thế kỉ XX.
" ý nghĩa văn chương" viết từ những năm đầu thế kỉ XX.
Hoài Thanh
Ngày 02/ 3/ 2010
Tiết 102

Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
/?/. Nhận xét về cấu tạo định ngữ trong mỗi cụm danh từ ?

Bài tập: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có [...]
( Hoài Thanh )
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tìm, phân tích cấu tạo của cụm danh từ trong câu trên ?
những
những
tình cảm
ta không có
ta sẵn có
tình cảm
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
/?/. Nhận xét về cấu tạo định ngữ trong mỗi cụm danh từ?

-Các cụm danh từ có định ngữ là một cụm chủ -vị,
giống cấu tạo của câu đơn bình thường.
Ví dụ: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có [...]
( Hoài Thanh )
I.THế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
những
tình cảm
ta không có
những
tình cảm
ta sẵn có
C V
C V
-Cụm C-V đã được sử dụng làm thành phần của cụm từ để mở rộng câu.

/?/ Vậy thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?

*Ghi nhớ ( SGK/ 68)
Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm C-V làm thành phần của câu hoặc thành phần của cụm từ để mở rộng câu.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
/?/ Thêm cụm C-V làm thành phần để mở rộng câu sau và cho biết đã mở rộng thành phần nào?
- Hàng cây đang lên xanh tốt.
Ví dụ: Hàng cây đang lên xanh tốt.
=> Hàng cây lớp em trồng đang lên xanh tốt.
Cụm chủ vị làm định ngữ cho danh từ "hàng cây".
Câu mở rộng thành phần phụ ngữ sau của cụm danh từ.
I.Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

II.CáC TRƯờNG HợP DùNG CụM CHủ-Vị Để Mở RộNG Câu:
/?/ Hãy xác định các cụm C-V làm thành phần trong mỗi câu sau, các cụm C-V ấy làm thành phần gì? (SGK trang 68)
a,Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm. (Bùi Đức ái)
c
v
VN
CN
=> Cụm C-V làm chủ ngữ để mở rộng câu.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
b.Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta

tinh thần rất hăng hái.
( Hồ Chí Minh)
TN
VN
c
v
CN
=> Cụm C-V làm vị ngữ để mở rộng câu.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
c. Chúng ta có thể nói rằng

trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
(Thạch Lam)
c
c
v
v
BN1
BN2
VN
CN
=> 2 Cụm C-V làm bổ ngữ trong cụm động từ.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
d.Nói cho đúng thì / phẩm giá của Tiếng Việt

chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo

từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
(Đặng Thai Mai)
CN
TN
VN
c
v
ĐN
=> Cụm C-V làm định ngữ trong cụm danh từ.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
/?/ Từ những ví dụ trên, em hãy cho biết các trường hợp có thể dùng cụm chủ vị để mở rộng câu?
*Ghi nhớ (SGK/69)
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ , cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II.CáC TRƯờNG HợP DùNG CụM CHủ-Vị Để Mở RộNG Câu:

/?/ Hãy đặt 1 câu có dùng cụm C - V để mở rộng câu?
ví dụ: Tôi thấy
(Câu mở rộng phụ ngữ của cụm động từ.)
Nam
đang học bài.
Bài tập 1 (Trang 69): Tìm cụm C - V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C - V làm thành phần gì ?
III.Luyện tập ( SGK/69)
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
III.Luyện tập ( SGK/69)
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
- Thêm cụm C-V vào thành phần câu hoặc thành phần cụm từ để mở rộng các câu sau, cho biết đã mở rộng thành phần nào?
1.Cây bút rất đẹp.
2. Cả lớp khen Nam.
3.Cái cây này vẫn còn tươi.
4.Lan làm cha mẹ rất vui lòng.

Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Bài tập 2:
Thảo luận nhóm 3 phút
Cây bút bạn tặng tôi rất đẹp.
C
V
=> Cụm c-v làm định ngữ trong cụm danh từ.
2. Cả lớp khen Nam học giỏi.

C v
=> Cụm c - v làm bổ ngữ trong cụm động từ.
c
v
Cái cây này lá vẫn còn tươi.
c
v
C
V
=> Cụm c-v làm vị ngữ để mở rộng câu.
Lan học giỏi làm cha mẹ rất vui lòng.
c
v
C
V
=> Cụm c-v làm chủ ngữ để mở rộng câu.
HƯớNG DẫN Tự HọC
BàI VừA HọC:
-Học thuộc 2 ghi nhớ SGK trang 68,69.
-Viết 1 đoạn văn trong đó có sử dụng cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ để mở rộng câu.
2. BàI SắP HọC:
Trả bài viết TLV số 5, bài kiểm tra Tiếng Việt và bài kiểm tra Văn.
-Soạn lại dàn ý bài TLV đã làm.
-Ôn lại kiến thức các bài môn Văn và Tiếng Việt đã kiểm tra.