Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

1
TRƯỜNG THCS QUẢNG PHÚ
2
3
KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu?
Kể các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu?
Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu sau:
Em được cô giáo khen
Em được cô giáo khen.
C
V
CN
VN
4
Tiết 111. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Lí thuyết.
? Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở câu?
- Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (cụm C – V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
? Các trường hợp dùng cụm C – V để mở rộng câu?
- Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C – V.
II. Luyện tập
5
BÀI TẬP 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?
a) Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa.
(Hồ Chí Minh)
b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.
(Hoài Thanh)
c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài […]
(Theo Thạch Lam)
6
BÀI TÂP 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?
Khí hậu nước ta ấm áp cho phép ta quanh năm trồng trọt,


thu hoạch bốn mùa. (Hồ Chí Minh)


CN
1 cụm C-V làm CN và 1 cụm làm phụ ngữ cho cụm động từ
c
v
v
VN
c
7
BÀI TÂP 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?

b) Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa

cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm

đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.
CN
VN
C
V
C
V
C
V
C
V
2 cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ “nói”
2 cụm C-V làm phụ ngữ cho mỗi danh từ “khi”

8
BÀI TÂP 1: Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì?

c) Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và

những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy hào

nhoáng và thô kệch bắt chước người ngoài […]
(Theo Thạch Lam)
CN
V
C
2 cụm C-V làm phụ ngữ cho động từ
VN
C
V
9
BÀI TẬP 2 : Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.
Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: ”Cái đẹp là cái có ích”.
Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
10
BÀI TẬP 2 : Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.
Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.
Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy

cô rất vui lòng.
CN
VN
C
V
C
V
11
BÀI TẬP 2 : Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.
b) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: “Cái đẹp là cái
có ích”.
b) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp

là cái có ích.
CN
VN
C
V
C
V
12
Nhà văn khẳng định cái đẹp là cái có ích

Hoài Thanh

( Nòng cốt câu )
13
BÀI TẬP 2 : Mỗi câu trong từng cặp câu dưới đây trình bày một ý riêng. Hãy gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng.
c) Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
c) Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của
người Việt Nam ta du dương,trầm bổng như một
bản nhạc.
CN
VN
C
V
C
V
14
* Lưu ý:
Các phụ ngữ của động từ cảm nghĩ(biết, biết rằng, tin, tin rằng, nghĩ…), động từ gây khiến,(khiến, khiến cho, làm cho…), động từ khả năng(muốn, định…), động từ bị động (bị, được,chịu, mắc phải…) thường được mở rộng thành cụm C-V.
15
BÀI TẬP 3 :Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu in đậm dưới đây thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.(Khi gộp có thể thêm hoặc bớt những từ cần thiết nhưng không làm thay đổi nghĩa chính của các câu và vế câu ấy)
Anh em hoà thuận,hai thân vui vầy.
c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
16
Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.
Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy.
17
c) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,”Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”,…ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.
18
Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ.
1. Mẹ nghĩ rằng con sẽ tiến bộ.
Mẹ nghĩ rằng con sẽ tiến bộ.
V
2. Nhà này mái đã hỏng.
Nhà này mái đã hỏng.
C
V
Bài tập 4.
CN
VN
CN
VN
C
19
DẶN DÒ
- Về nhà hoàn thiện các bài tập còn lại
- Chuẩn bị tiết sau luyện nói: mỗi tổ làm 1 đề(Tổ 1:đề 1, Tổ 2: đề 2, Tổ 3: đề 3, Tổ 4: đề 4)
20
KÍNH CHÀO TẠM BIỆT !