Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Ngữ văn 7 – Tiết 102
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
GV thực hiện : Phạm Thị Là
Tổ chuyên môn: KHXH
Trường THCS Giao Tiến – Giao Thuỷ

Tiết 102:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu ?
Ví dụ: Tìm các cụm danh từ trong câu sau:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có (...)


Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có (...)
DTTT
V
PN
V
DT
PN
PN
C
PN
C
Hoài Thanh
=> PN: cấu tạo bằng một cụm C-V
Con mèo chạy làm đổ lọ hoa. Cây bàng này lá rất xanh.
CN
VN
C
V
=> CN: là một cụm C- V
CN
V
VN
C
=> VN: là một cum C- V
Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị (Cụm C- V), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.
Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
(Bùi Đức Ái)

b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
(Hồ Chí Minh)

c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm
nằm ủ trong lá sen.
(Thạch Lam)
d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo
từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
(Đặng Thai Mai)
CN
C
VN
V
TN
CN
=> Mở rộng thành phần chủ ngữ.
VN
C
V
=> Mở rộng thành phần vị ngữ.
V
C
V
C
DT
C
ĐT
=> Mở rộng thành phần phụ ngữ trong cụm động từ.
V
=> Mở rộng thành phần phụ ngữ trong cụm danh từ.
e. Công việc này, mong anh chị em thanh niên sốt sắng gắng sức.
(Hồ Chí Minh)
VN
(Cụm tính từ)
TN
TT
C
V
=> Mở rộng thành phần phụ ngữ trong cụm tính từ.
Ghi nhớ:
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C – V.
Luyện tập:
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt đem về.
(Thạch Lam)
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
(Trần Đăng)
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
(Thạch Lam)
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
(Nam Cao)
Luyện tập:
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người
ta gặt đem về.
(Thạch Lam)
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
(Trần Đăng)

c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng

lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.
(Thạch Lam)
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
(Nam Cao)
C
V
C
C
DT
=> Cụm C – V: làm phụ ngữ trong cụm danh từ
V
VN
CN
=> Cụm C-V: làm thành phần vị ngữ.
ĐT
V
V
C
ĐT
DT
=> Cụm C-V: làm phụ ngữ trong cụm danh từ; cụm động từ.
V
CN
C
C
V
VN
=> Cụm C-V: làm chủ ngữ; làm phụ ngữ trong cụm động từ.