Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

tiet 103 dung cum chu -vi de mo rong cau
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Nêu cách chuyển câu chủ động thành câu bị động?
Trả lời: Có hai cách chuyển:
- Chuyển từ hoặc cụm từ chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau cụm từ ấy.
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
Xác định câu bị động trong những câu dưới đây:
a.Lan bị ốm.
b.Nam được điểm mười.
c.Người ta xây ngôi nhà ấy.
d.Tôi được mẹ mua áo mới.
Chuyển câu chủ động sau thành câu bị động theo hai cách :
Chàng kị sỹ buộc con ngựa bên gốc đào.
Cách 1 : Con ngựa được chàng kị sĩ buộc bên gốc đào.
Cách 2: Con ngựa buộc bên gốc đào.
Ngữ văn 7 – Tiết 103
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Tiết 103:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu ?
1. Ví dụ sgk trang 68:
Tìm cụm DT và phân tích cấu tạo của cụm DT và phụ ngữ trong mỗi cụm DT ?
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,
luyện những tình cảm ta sẵn có[......]

Cấu trúc ngữ pháp của các cụm danh từ đó.
(1) những tình cảm ta không có
(2) những tình cảm ta sẵn có
c
v
v
c
PN
PN
Tiết 103:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ SGK / trang 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
a, Chị Ba đến lµ vui råi.
b, Khi bắt đầu kháng chiến , nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
C
V
CN
Mở rộng thành phần CN
C
V
VN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
Tìm cụm ĐT và phân tích cấu tạo của cụm ĐT đó ?
Tìm cụm DT và phân tích cấu tạo của cụm DT đó ?
CN
VN
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm ,
cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
c. Chúng ta có thể nói rằng

trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
c
c
v
v
PN1
PN2
VN
CN
=> Cụm C-V là phụ ngữ trong cụm động từ.
đt
d.Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt

chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo

từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
CN
TN
VN
v
PN
=> Cụm C-V là phụ ngữ trong cụm danh từ.
c
Tiết 103:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
Mở rộng thành phần CN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
- Mở rộng phụ ngữ trong côm ĐT
- Mở rộng phụ ngữ trong côm DT
* Ghi nhớ 2: SGK /69
III. Luyện tập :
- Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu .
* Bài tập 1sgk/ trang 69
- Cho biết mỗi câu cụm C- V làm thành phần gì ?

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người

chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
VN
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
V
C
VN
CN
Cụm chủ vị làm vị ngữ .
Côm CV lµm phụ ngữ trong côm DT.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen


chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,

không mảy may một chút bụi nào.
C
VN
Cụm chủ vị làm phụ ngữ trong cụm DT, cụm ĐT.
.
VN
d.Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
c
c
v
=> Cụm C-V là chủ ngữ và phụ ngữ để mở rộng câu.
PN
CN
v
Tiết 103:
Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
I. Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu .
1. Ví dụ :
2.Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 68
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
Mở rộng thành phần CN
Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
- Mở rộng phụ ngữ cho ĐT, TT
- Mở rộng phụ ngữ cho DT
* Ghi nhớ 2: SGK /69
III. Luyện tập :
* Bài tập 1sgk/69
* Bài tập 2 :
Phân biệt câu có cụm C-V được mở rộng và câu ghép ?
a, Vì con chăm học nên mẹ rất vui lòng.
b, Con chăm học khiến mẹ rất vui lòng .
C1
V1
C2
V2
CN
VN
C
V
ĐT
C
V
 Câu ghép có 2 vế câu , mỗi vế là 1 cụm C- V
 Câu đơn mở rộng CN và Phô ngữ



BÀI TẬP TRẮC nghiÖm cñng cè
Câu 1: Cụm C – V dùng để mở rộng câu cũng chính là cụm C – V làm nòng cốt câu. Nhận xét trên đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai
Câu 2: Trong câu: “ Chúng em làm bài tập cô giáo ra” cụm C – V nào dùng để mở rộng câu?
A. Chúng em làm bài tập cô giáo ra. B. Cô giáo ra

Câu 3: Ta có thể mở rộng câu bằng cách:
A. Biến đổi một câu có cụm C – V làm nòng cốt thành câu có hai cụm C-V làm nòng cốt
B. Thêm trạng ngữ cho câu
C. Dùng cụm C – V để mở rộng thành phần CN, VN hoặc thµnh phÇn của cụm từ
D. Kết hợp ý B và C một
Câu 4: Trong một câu chỉ có thể dùng một cụm C – V có hình thức giống câu đơn bình thường để mở rộng câu ! Nhận xét trên đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai
CN - VN
C - V
Hướng dẫn về nhà :
Làm bài tập : Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về mái trường có sử dụng câu có cụm C-V được mở rộng.
Học thuộc ghi nhớ SGK.
Xem trước bài : Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích .