Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

TRƯỜNG THCS VĨNH LỘC
LỚP 7C
GV Đỗ Thúy Nhung
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,
luyện những tình cảm ta sẵn có[......]

Cấu trúc ngữ pháp của các cụm danh từ.
1) những tình cảm ta không có
2) những tình cảm ta sẵn có
c
v
v
c
PN
PN
B�i t?p nhanh: Tìm cụm chủ vị làm thành phần câu trong câu sau?


Cụm chủ vị : chân/ bị gẫy
c v
Làm thành phần vị ngữ trong câu
Cái bàn này// chân / bị gẫy
c v


C
V
Cái bàn này chân bị gẫy
1. Mở rộng thành phần câu.
a, Chị Ba đến lµ vui råi.
b, Khi bắt đầu kháng chiến , nhân dân ta //tinh thần / rất hăng hái.
C
V
CN
Mở rộng thành phần CN
C
V
VN
Mở rộng thành phần VN
CN
VN
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm ,cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
2. Mở rộng cụm từ.
c. Chúng ta có thể nói rằng

trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như

trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
c
c
v
v
PN1
PN2
VN
CN
=> Cụm C-V là phụ ngữ trong cụm động từ.
đt
d.Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt

chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo

từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
CN
TN
VN
v
PN
=> Cụm C-V là phụ ngữ trong cụm danh từ.
c
*Bài tập nhanh:Xác định và gọi tên các cụm chủ vị làm thành phần câu trong các câu sau:
a. Nó cười khiến cả nhà cười theo
b.Tôi đã làm xong bài tập mà cô giáo ra.
* Đáp án:
II.Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu .
1. Mở rộng thành phần câu.
- Mở rộng thành phần CN
- Mở rộng thành phần VN
2. Mở rộng cụm từ.
- Mở rộng phụ ngữ trong côm ĐT
- Mở rộng phụ ngữ trong côm DT
* Ghi nhớ ( SGK)

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người

chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
VN
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
V
C
VN
CN
Cụm chủ vị làm vị ngữ .
Côm CV lµm phụ ngữ trong côm DT.
c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen


chúng ta thấy hiện ra từng lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết,

không mảy may một chút bụi nào.
C
VN
Cụm chủ vị làm phụ ngữ trong cụm DT, cụm ĐT.
.
VN
d.Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
c
c
v
=> Cụm C-V là chủ ngữ và phụ ngữ để mở rộng câu.
PN
CN
v
III. Luyện tập :
* Bài tập 2 :
Phân biệt câu có cụm C-V được mở rộng và câu ghép ?
a, Vì con chăm học nên mẹ rất vui lòng.
b, Con chăm học khiến mẹ rất vui lòng .
C1
Vế1
C2
Vế 2
CN
VN
C
V
ĐT
C
V
 Câu ghép có 2 vế câu , mỗi vế là 1 cụm C- V
 Câu đơn mở rộng CN và Phô ngữ



BÀI TẬP TRẮC nghiÖm cñng cè
Câu 1: Cụm C – V dùng để mở rộng câu cũng chính là cụm C – V làm nòng cốt câu. Nhận xét trên đúng hay sai?
A. Đúng B. Sai
Câu 2: Trong câu: “ Chúng em làm bài tập cô giáo ra” cụm C – V nào dùng để mở rộng câu?
A. Chúng em làm bài tập cô giáo ra. B. Cô giáo ra

Câu 3: Ta có thể mở rộng câu bằng cách:
A. Biến đổi một câu có cụm C – V làm nòng cốt thành câu có hai cụm C-V làm nòng cốt
B. Thêm trạng ngữ cho câu
C. Dùng cụm C – V để mở rộng thành phần CN, VN hoặc thµnh phÇn của cụm từ
D. Kết hợp ý B và C một
Câu 4: Trong một câu chỉ có thể dùng một cụm C – V có hình thức giống câu đơn bình thường để mở rộng câu ! Nhận xét trên đúng hay sai ?
A. Đúng B. Sai
CN - VN
C - V
Hướng dẫn về nhà :
Làm bài tập : Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về mái trường có sử dụng câu có cụm C-V được mở rộng.
Học thuộc ghi nhớ SGK.
Xem trước bài : Tìm hiểu chung về phép lập luận giải thích .