Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự tiết Tiếng Việt, lớp 8A
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là vai xã hội? Vai xã hội được xác định bởi những quan hệ xã hội nào?
Một học sinh lớp 8
ở nhà (trong gia đỡnh)
ở trường (ngoài xã hội)
Ông bà
Cha mẹ
Anh chị
Em
Thầy cô
Anh chị khối 9
Bạn cùng khối
Các em khối 6,7
Cháu
Con
Em
Anh-chị
Học trò
Em
Bạn bè
Anh-chị
* Các mối quan hệ của vai xã hội.
Vai dưới
Vai trên
Vai dưới
Vai ngang hàng
Vai trên
Đa d¹ng
Vai trên




Vai d­íi
?Xét theo quan hệ gia tộc
Bà cô
Bé Hồng
- Hồng! Mày có muốn vàoThanh Hoá chơi với mẹ mày không?
- Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ?
- Vậy mày hỏi cô Thông…Trước sau cũng một lần xấu, chả nhẽ bán xới mãi được sao?
- Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng người ta hỏi đến chứ?
1. – Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
Im lặng
2. - Sao cô biết mợ con có con?
Im lặng
* Tỡnh huống:
Trong một buổi thảo luận,
cô giáo yêu cầu học sinh A
phát biểu ý kiến. Học sinh
A chưa kịp phát biểu, học
sinh B vội vàng đưa ra suy
nghĩ của mỡnh.








? Trong tỡnh huống trên học sinh B vi phạm điều gỡ trong giao tiếp?

- Hồng! Mày có muốn vàoThanh Hoá chơi với mẹ mày không?
- Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ?
- Vậy mày hỏi cô Thông…Trước sau cũng một lần xấu, chả nhẽ bán xới mãi được sao?
- Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng người ta hỏi đến chứ?
1. – Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
Im lặng
2. - Sao cô biết mợ con có con?
Im lặng
3. Cái Tí xoa đầu cái Tỉu kể lể bằng giọng hú hí:
- Cô ả hôm nay ngoan lắm u ạ ! U đi khỏi nhà, cô ta cứ ra rả khóc không dứt miệng. Dỗ thế nào cô ta cũng không nín cho (.) Thế mà con cũng luộc được nồi khoai rồi đấy! U bảo con có ngoan không?
Chị Dậu vẫn không nói gỡ.
(Ngụ T?t T?, T?t dốn)
1. ? thỡ Phan B?i Chõu nhỡn Va - ren .Nhung, l? chua! Nh?ng l?i núi c?a Va - ren nhu l?t v�o tai Phan ch?ng khỏc gỡ "nu?c d? lỏ khoai", v� cỏi im l?ng d?ng dung c?a Phan B?i Chõu su?t bu?i g?p g? hỡnh nhu l�m cho Va - ren s?ng s?t c? ngu?i.
(Nguy?n �i Qu?c, Nh?ng trũ l? hay l� Va - ren v� Phan B?i Chõu)
2. Bè hái con g¸i:
- Con cã ®ång ý lấy anh H lµm chång kh«ng ?
C« g¸i cói ®Çu, im lÆng.


Thái độ mỉa mai, khinh bỉ của Phan Bội Châu trước tên thực dân
Va – ren.
? Im lặng thể hiện tâm trạng đau đớn , xót xa của chị Dậu
? Im l?ng th? hi?n s? th?a nh?n.
* Lượt lời của chị Dậu
1.- Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả suất sưu của chú nó n?a, nên mới lôi thôi như thế. Chứ cháu có dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu? Hai ông làm phúc nói với ông lí cho cháu khất...
2.- Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông có chửi mắng cũng thế thôi. Xin ông trông lại!
3.- Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, ông tha cho!
4.- Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!
5.- Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
6.- Thà ngồi tù. Dể cho chúng nó làm tỡnh làm tội mãi thế, tôi không chịu được.
* Lượt lời của cai lệ
1.-Thằng kia! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau!
2.- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà mày dám mở mồm xin khất!
3.- Nếu không có tiền nộp sưu cho ông bây giờ, thỡ ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à!
4.- Không hơi đâu mà nói với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đỡnh kia!
5.- Tha này! Tha này!
* Lượt lời của người nhà lí trưởng:
1.- Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không? Dấy! Chị hãy nói với ông cai, để ông ấy ra đỡnh kêu với quan cho! Chứ ông lí tôi thỡ không có quyền dám cho chị khất một giờ nào n?a!
2.- Anh ta lại sắp phải gió như đêm qua đấy!

* Lượt lời của anh Dậu:
1. - U nó không được thế! Người ta đánh mỡnh không sao, mỡnh đánh người ta thỡ mỡnh phải tù, phải tội.
1
Anh Dậu
Xưng tôi - anh, chị
2
Người nhà lý trưởng
- Run run, thiÕt tha -> nghiÕn hai hµm răng
C¸ch x­ng h« thay ®æi:
ch¸u - «ng->t«i - «ng ->bµ -mµy
0
6
Chị Dậu
- Thét,quát, hầm hè
- Ông - thằng - mày
1
5
Cai lệ
Giọng điệu, cử chỉ, xưng hô
Số lần
cướp lời
Số lượt lời
Nhân
Vật
1.Bài tập 1
Tôi - mình

Tô đậm nỗi đau khæ tét cïng của chị Dậu.
Tác giả miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật phù hợp.
c.Tác dụng
Nói nhiều
 thuyết phục cái Tí.

Dau đớn vỡ sắp mất con nên hầu như chỉ im l?ng.
Sợ hãi, đau buồn, nên nói ít, nói ngắn.
Cố làm cho mẹ vui, khoe sự tháo vát...nên nói nhiều, giọng hồn nhiên vỡ chưa biết mỡnh sẽ bị bán.
Lý do
Số lượt lời
Về sau
Ban đầu
Về sau
Ban đầu
Chị Dậu
Cái Tí
12
a.

b.
2.Bài tập 2
3
2
7

?Tụ d?m n?i b?t h?nh s?p giỏng xu?ng d?u cỏi Tớ.

4/ Bài tập 4
- Im lặng là vàng
Im lặng giữ bí mật, tôn trọng người khác, đảm bảo sự tế nhị trong giao tiếp.
- Im lặng là hèn nhát,là dại khờ.
Im lặng trước sự sai trái, bất công, trước sự xúc phạm danh dự, nhân phẩm của mình hay những người lương thiện.
HỘI THOẠI
Vai xã hội
Quan hệ ngang hàng, trên dưới (xét theo tuổi tác, địa vị trong gia đình, xã hội.
Quan hệ - thân sơ (theo mức độ quen biết hoặc thân tình).
Lượt lời
Số lần nói được của người tham gia hội thoại.
Khi tham gia hội thoại cần :
Im lặng cũng là cách thể hiện thái độ.
Tránh tranh lượt lời, cắt lời, chêm lời người khác.
Tôn trọng lượt lời người khác.