Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

Câu 1: Em hãy nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động? Đổi câu chủ động sau thành câu bị động theo các cách đã học:

KIỂM TRA MIỆNG
Đáp án: Có 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
- Chuyển từ (cụm từ )chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy.
- Chuyển từ (cụm từ)chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu,đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
KIỂM TRA MIỆNG
Câu 2: Chuyển đổi các câu chủ động sau thành câu bị động tương ứng .
a. Tí dắt trâu về.
b. Mẹ mua bó hoa dã quỳ màu tím, hôm qua.
a. Trâu được Tí dắt về.
Tuần 27– Tiết 102
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
* Ví dụ:
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,



luyện những tình cảm ta sẵn có[…].

(Hoài Thanh)
những tình cảm ta không có
những tình cảm ta sẵn có
Cụm danh từ
Cụm danh từ
* Cấu tạo của các cụm danh từ
ta không có
ta sẵn có
C
V
V
C
2 Cụm chủ - vị làm phụ ngữ trong
cụm danh từ, tham gia cấu tạo CDT.
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Phần trước
P.t.tâm
Phần sau
những
tình cảm
ta không có
những
tình cảm
ta sẵn có
Ghi nhớ 1- SGK/68
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
II/ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
* Ví dụ:

a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
d. Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự
được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám
thành công.
Chủ ngữ
Vị ngữ
C
V
C
V
ĐT

Cụm C – V làm chủ ngữ và làm phụ ngữ để mở rộng câu.
a. Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
PN
b. Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
Chủ ngữ
Vị ngữ
Trạng ngữ
C
V
 Cụm C – V làm vị ngữ để mở rộng câu.

c. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,




cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
Chủ ngữ
Vị ngữ
Vị ngữ
(Cụm động từ)
(Cụm động từ)
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
C
V
BN 1
ĐT
V
C
BN 2
 Cụm C – V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
d. Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới thực sự


được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Chủ ngữ
Trạng ngữ
Vị ngữ
PN
Vị ngữ
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
C
V
DT
 Cụm C - V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.
Chủ
ngữ
Vị ngữ
đ/ Bác vẫn trẻ như một thanh niên đang 18 tuổi.
TT
BN
C
V
 Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm tính từ.
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Ghi nhớ 2 – SGK/69.
 Cụm C-V là trạng ngữ cách thức.
Bài tập nhanh

a. Tay ôm cặp, nó chạy nhanh tới trường.
TR
CN
VN
b. Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
C
V
Chủ ngữ
Vị ngữ
 Cụm C-V làm vị ngữ trong câu.
Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ
trong các câu sau:
C
V
Bài tập nhanh
Có một HS khi mở rộng câu: “Lan học toán”. Bạn đã mở rộng câu như sau:
Lan học Toán còn Tuấn học Văn.
C
V
C
V
Lan làm bài tập toán (mà) cô giáo ra .
CN
VN
C
V
* Lưu ý: Không thể đồng nhất cụm C-V để mở rộng câu với
cụm C-V làm nòng cốt câu vì:Cụm C-V để mở rộng câu chỉ
làm thành phần của câu hoặc của phụ ngữ trong cụm từ.
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
I/ Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
II/ Các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
III/ Luyện tập
Bài 1:Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì ?
a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
d, Bỗng một bàn tay đập và khiến hắn giật mình.
a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới
định được, người ta gặt mang về.
Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm danh từ.
C
V
CN
VN
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.

CN
VN
C
V
C
V
 Cụm C-V làm chủ ngữ
Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ.
Tuần 27.Tiết 102:
DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU
Viết một đoạn văn ngắn khoảng từ 3- 5 câu, chủ đề học tập, trong đó có dùng cụm chủ vị để mở rộng câu và cho biết cụm chủ vị đó làm thành phần gì.
Dùng cụm C-V để mở rộng các thành phần trong câu:
Chủ
ngữ
Vị
ngữ
Phụ ngữ
trong cụm danh từ
Sơ đồ
Phụ ngữ
trong cụm động từ
Phụ ngữ
trong cụm tính từ
Khái niệm
Các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu:
Hướng dẫn học tập
- Đối với bài học tiết này:
+ Học thuộc các ghi nhớ SGK/68,69.
+ Làm bài tập còn lại SGK/69.
+ Tìm câu mở rộng có cụm chủ-vị ở những văn bản đã học.
+ Viết hoàn chỉnh đoạn văn với chủ đề học tập trong đó có cụm chủ vị mở rộng thành phần: chủ ngữ, vị ngữ và phụ ngữ.
- Đối với bài học tiết tiếp theo: Chuẩn bị bài “ Dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu (tt)” . Yêu cầu:
+ Chuù yù caùc baøi taäp 1, 2, 3 SGK/ 96.
+ Tìm hiểu tác dụng của cụm chủ - vị để mở rộng câu.
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH !