Bài 25. Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

KIỂM TRA BÀI CŨ:

Câu 1. Chuyển đổi câu chủ động sau thành 2 câu bị động tương ứng : một câu dùng “được”, một câu dùng “bị”.
Cho biết sắc thái ý nghĩa của câu dùng “được” và câu dùng “bị” có gì khác nhau?
Mẹ gọi em về.
1, Em được mẹ gọi về.
2, Em bị mẹ gọi về.
 Vui mừng vì được mẹ gọi về.
 Buồn, không muốn bị mẹ gọi về.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
* Ví dụ
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,

luyện những tình cảm ta sẵn có.
CN
VN
Cụm DT
Cụm DT
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Những tình cảm ta không có
Những tình cảm ta sẵn có
PNT
PNT
DTTT
PNS
DTTT
PNS
C
C
V
V
* Ví dụ
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
* Ví dụ
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có,

luyện những tình cảm ta sẵn có.
CN
VN
Cụm DT
Cụm DT
* Ghi nhớ 1 : Khi nói hoặc viết, có thể dụng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị ( cụm C – V ), làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.



I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
Văn chương gây cho ta những tình cảm, luyện cho ta những tình cảm.
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
Dùng cụm C – V để mở rộng câu làm phong phú, cụ thể hơn cho cách diễn đạt, tạo sự hấp dẫn trong lời nói, câu văn.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
1, Ví dụ
a, Chị Ba đến khiến tôi thấy vui và vững tâm.
b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ấp ủ trong lá sen.
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
Tìm các cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu trên? Cho biết cụm C-V đó làm thành phần gì?
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
a, Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm.
CN
V
VN
C
C
V
Cụm C-V làm chủ ngữ
Cụm C- V làm phụ ngữ trong cụm ĐT
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
* Ví dụ
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
* Ví dụ

b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng hái.
V
C
TN
CN
VN
 Cụm C-V làm vị ngữ
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọcốm,



I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
* Ví dụ
CN
cũng như trời sinh cốm nằm ấp ủ trong lá sen.
VN
V
C
C
V
 2 Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm ĐT
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng Việt chỉ mới đươc xác
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
* Ví dụ
định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
TN
V
C
CN
 Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm DT
VN
Chủ
ngữ
Vị ngữ
Bạn vẫn trẻ như một thanh niên đang 18 tuổi.
(Cụm tính từ)
Phụ
trước
TT
TT
Phụ sau
C
V
 Cụm C-V làm phụ sau trong cụm tính từ.
*2.Ví dụ :
Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ , cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V.
Ghi nhớ 2 – SGK/69
Dùng cụm C – V
để mở rộng thành
phần câu
Phụ ngữ trong
cụm tính từ
Chủ ngữ
Phụ ngữ trong
cụm động từ
Phụ ngữ trong
cụm danh từ
Vị ngữ
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
III. Luyện tập.
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
1,Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong câu dưới đây. Cho biết trong mỗi câu cụm C-V làm thành phần gì ?
a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được, người ta gặt mang về.
b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy may một chút bụi nào.
d, Bỗng một bàn tay đập và khiến hắn giật mình.
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?

Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
III. Luyện tập.
a, Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới
định được, người ta gặt mang về.
 Cụm C-V làm vị ngữ
b, Trung đội trưởng Bính khuôn mặt đầy đặn.
 Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm DT
C
V
V
C
C N
V N
C N
V N
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
III. Luyện tập.
c, Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta

thấy hiện ra từng lớp lá cốm, sạch sẽ và tinh khiết, không mảy

may một chút bụi nào.
C
V
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm DT
V
C

=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm ĐT(đảo C-V)
C N
V N
I. Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu?
Tiết 102: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu
III. Luyện tập.
II. Các trường hợp dùng cụm chủ vị để mở rộng câu.
d, Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn giật mình.
V
C
=> Cụm C-V làm chủ ngữ
C
=> Cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm ĐT
V
C N
V N
Tìm ô chữ hàng dọc
1
2
3
4
6
7
5
9
8
Trò chơi ô chữ
Về học thuộc các ghi nhớ, chuẩn bị phần II
để tiết sau luyện tập.
Viết đoạn văn (15– 20 câu) trong đó có sử
dụng cụm C –V để mở rộng các thành phần
câu: Chủ ngữ, vị ngữ, phụ ngữ trong cụm
danh từ, cụm động từ, cụm tính từ. Chỉ ra
các câu đó?
Hướng dẫn học bài
Tiết học của chúng ta đến đây là kết thúc.
Cảm ơn thầy cô và các em lắng nghe