Bài 24. Ý nghĩa văn chương

Trường THCS Đại Phúc
Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ ngữ văn 7
Ý nghĩa văn chương
Tiết 97:
Hoài Thanh
TIẾT 97.
Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
1.Tác giả:
2. Tác phẩm:
I. Tác giả, tác phẩm

Hoài Thanh – Nguyễn Đức Nguyên
( 1909-1982)
Quê : Nghệ An
Nhà giáo, nhà phê bình văn học đầy tài năng, uy tín, lối viết thiên về cảm xúc, tinh tế.
Tác phẩm tiêu biểu: Thi nhân Việt Nam
Trích trong “Văn chương và hành động” viết năm 1936.





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
1. Đọc, giải nghĩa từ khó




















Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
Hoài Thanh
Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà một nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.
Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra là thương cả muôn vật, muôn loài.[…]
Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc sáng tạo ra sự sống, nguồn gốc của văn chương đều là tình cảm, là lòng vị tha. Và vì thế, công dụng của văn chương cũng là giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.
Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao?
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến trăm nghìn lần.
Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non hoa c trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay. Lời ấy tưởng không có gì là quá đáng.
[…] Nếu trong pho lịch sử loài người xoá hết các thi nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh loài người xoá hết những dấu vết họ còn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào!...

Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.[…]





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
1. Đọc, giải nghĩa từ khó
2. Thể loại:
Nghị luận văn học
3. Bố cục:
3. Bố cục.
Gồm 3 phần:





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
- Lòng yêu thương .
“Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật muôn loài.”
Bắt nguồn từ cuộc sống lao động
Bắt nguồn từ cuộc chiến đấu





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
- Lòng yêu thương .
“Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật muôn loài.”
-> Đúng nhưng chưa đầy đủ vì văn chương còn có nguồn gốc từ lao động, từ cuộc sống chiến đấu, …
2. Nhiệm vụ của văn chương





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương
a. Văn chương là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng:
b. Văn chương sáng tạo ra sự sống:
Văn chương phản ánh cuộc sống chân thực phong phú, đa dạng, muôn màu muôn vẻ.
Dựng lên hình ảnh, đưa ra ý tưởng mà cuộc sống hôm nay chưa có nhưng sẽ có hoặc có thể có nếu con người phấn đấu.




















Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Nỗi thống khổ của nhà thơ Đỗ Phủ và người nghèo trong cảnh loạn lạc
Ước vọng của nhà thơ có được ngôi nhà rộng muôn ngàn gian để che cho người nghèo
Rằm tháng giêng.
Cảnh bàn bạc việc quân giữa nơi khói sóng trong một đêm nguyên tiêu trăng sáng đầy trời.
Con thuyền trở về đầy trăng lướt đi thư thái báo hiệu một tương lai tốt đẹp của cuộc kháng chiến.





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương
3. Công dụng của văn chương
* Gây cho ta những tình cảm ta chưa có:
Là nhen nhóm, khơi gợi, làm nảy nở tạo ra những tình cảm mới.
* Luyện tình cảm ta sẵn có:
Là bồi bổ, làm phong phú hơn, tinh tế, sâu sắc hơn những tình cảm ta đã có.
* Văn chương làm đẹp thêm cuộc sống con người
* Văn chương giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha:
* Văn chương khơi dậy những trạng thái cảm xúc cao thượng của con người





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương
3. Công dụng của văn chương
IV. Tổng kết và luyện tập

A.Lập luận chặt chẽ, sáng sủa;

B. Lập luận chặt chẽ, sáng sủa và giàu cảm xúc;

C. Vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc, hình ảnh.

* Tìm một đoạn trong văn bản để dẫn chứng và làm rõ ý đã chọn.
* Văn nghị luận của Hoài Thanh có gì đặc sắc? Hãy chọn một trong các ý sau để trả lời:

Nguồn gốc của văn chương

Nhiệm vụ của văn chương

Công dụng của văn chương
Ý nghĩa văn chương





TIẾT 97: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG

Hoài Thanh
I. Tác giả, tác phẩm
II. Đọc và tìm hiểu chung văn bản
III. Phân tích:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương
3. Công dụng của văn chương
IV. Tổng kết và luyện tập
Với một lối văn vừa có lí lẽ vừa có cảm xúc và hình ảnh Hoài Thanh khẳng định: nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm không có, luyện những tình cảm sẵn có. Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì sẽ rất nghèo nàn.
* Dặn dò:
* Học bài, làm bài tập
* Ôn tập chuẩn bị bài kiểm tra văn học 1 tiết giờ sau