Bài 24. Ý nghĩa văn chương

nhiệt liệt chào mừng các thầy cô
về dự giờ thăm lớp
GV: Vo ngoc yen nhi
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Để chứng minh cho luận điểm đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả Phạm Văn Đồng đã triển khai bằng những luận điểm phụ nào ?
Bác Hồ giản dị trong:
đời sống;
quan hệ với mọi người;
lời nói và bài viết.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
1. D?c van b?n.
2. Tỡm hi?u chỳ thớch.
a) Tỏc gi?.
- Ho�i Thanh (1909 - 1982), tờn th?t l� Nguy?n D?c Nguyờn, quờ ? Nghi Trung - Nghi L?c - Ngh? An.
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
- ễng l� nh� phờ bỡnh van h?c xu?t s?c.
- Tỏc ph?m n?i ti?ng : Thi nhõn Vi?t Nam.
- Van b?n du?c in trong cu?n Van chuong v� h�nh d?ng.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
1. D?c van b?n.
2. Tỡm hi?u chỳ thớch.
a) Tỏc gi?.
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
- Van chuong: cỏc tỏc ph?m van h?c, ngh? thu?t ngụn t? (tho, truy?n, ti?u thuy?t.).
b) Chỳ thớch khỏc.
- Thi si: ngu?i l�m tho (thi nhõn).
(SGK)
II. D?c - hi?u van b?n.
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
Nghị luận văn chương.
2. B? c?c (lu?n di?m chớnh):
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
Nghị luận văn chương.
2. Bố cục (luận điểm chính):
3 phần.
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hòa một nhịp với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, muôn vật, muôn loài.
- Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
->Lòng thương cảm với những đứa trẻ có hoàn cảnh không may mắn
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, muôn vật, muôn loài.
- Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo.
Xuất phát từ tình cảm nào mà Khánh Hoài viết nên câu chuyện Cuộc chia tay của những con búp bê ?
->Tình yêu với xứ Huế (quê hương, đất nước)
Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ.
Xuất phát từ tình cảm nào mà nhân dân ta có câu ca dao sau ?
Nhờ có tình cảm gì mà Tô Hoài tạo dựng được thế giới loài vật thật sống động trong Dế mèn phiêu lưu kí ?
->Tình yêu với muôn loài, muôn vật
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, muôn vật, muôn loài.
- Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo.
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
-> Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, muôn vật, muôn loài.
- Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo.
-> Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống chiến đấu.
(Thánh Gióng)
(O du kích - Tố Hữu)
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, muôn vật, muôn loài.
- Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn, độc đáo.
- Quan điểm khác: văn chương bắt nguồn từ đời sống.
-> Văn chương bắt nguồn từ văn hóa lễ hội, trò chơi giải trí…
Dù ai đi đâu về đâu
Nhớ ngày lễ hội chọi trâu thì về
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Văn chương phản ánh đời sống muôn hình vạn trạng.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.
Văn chương ghi lại cuộc sống lao động.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Văn chương phản ánh đời sống muôn hình vạn trạng.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.
Văn chương ghi lại cuộc sống chiến đấu.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Văn chương phản ánh đời sống muôn hình vạn trạng.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.
Văn chương ghi lại văn hóa, lễ hội, trò chơi, giải trí...
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n:
2. Bố cục (luận điểm chính):
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Văn chương phản ánh đời sống muôn hình vạn trạng.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống.
- Văn chương sáng tạo ra sự sống (vẽ ra những gì cuộc sống không có, chưa có).
Trong Bài ca nhà tranh bị gió thu phá, nhà thơ Đỗ Phủ ước mơ gì ? Điều đó có thể thành hiện thực không ?
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n.
2. Bố cục (luận điểm chính).
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Giúp con người có tình cảm và lòng vị tha.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Vậy thì hoặc là hình dụng sự sống, hoặc sáng tạo ra sự sống, nguồn gốc của văn chương đều là tình cảm, là lòng vị tha. Và vì thế công dụng của văn chương cũng là giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.
c) Công dụng của văn chương.
Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng nghững người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao ?
Luận cứ
Lí lẽ
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n.
2. Bố cục (luận điểm chính).
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Giúp con người có tình cảm và lòng vị tha.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
c) Công dụng của văn chương.
Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng nghững người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao ?
Lí lẽ
Khi đọc Tấm Cám khi nào em thấy mừng, khi nào em thấy giận ?
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n.
2. Bố cục (luận điểm chính).
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Giúp con người có tình cảm và lòng vị tha.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm của cá nhân vì văn chương mà trở nên thăng trầm và rộng rãi đến trăm nghìn lần.
c) Công dụng của văn chương.
Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mối hay. Lời ấy tưởng không có gì là quá đáng.
Luận cứ
Lí lẽ
- Gây những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n.
2. Bố cục (luận điểm chính).
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Giúp con người có tình cảm và lòng vị tha.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
c) Công dụng của văn chương.
Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay. Lời ấy tưởng không có gì là quá đáng.
Lí lẽ
- Gây những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
( Nguyễn Trãi )
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
( Hồ Chí Minh )
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
1.Ki?u van b?n.
2. Bố cục (luận điểm chính).
II. D?c - hi?u van b?n.
3. Phân tích.
a) Nguồn gốc cốt yếu của văn chương.
- Giúp con người có tình cảm và lòng vị tha.
b) Nhiệm vụ của văn chương.
c) Công dụng của văn chương.
- Gây những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có.
-> Không có văn chương, đời sống tinh thần của nhân loại sẽ rất nghèo nàn.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. Đọc, tìm hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
1.Qua bài Ý nghĩa văn chương em thấy nghệ thuật lập luận của Hoài Thanh có gì đặc sắc ?
B. Lập luận chặt chẽ, sáng sủa và giàu cảm xúc.
C. Vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc, hình ảnh.
2. Trong bài Ý nghĩa văn chương Hoài Thanh có quan điểm như thế nào về nguồn gốc, nhiệm vụ và công dụng của văn chương ?
* Ghi nhớ -SGK
III. Tổng kết.
A. Lập luận chặt chẽ, sáng sủa.
Tiết 99 : ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. D?c, tỡm hi?u chỳ thớch.
Ho�i Thanh
I. Đọc, tìm hiểu chú thích.
II. Đọc - hiểu văn bản.
III. Tổng kết.
Hoài Thanh viết : Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. Hãy dựa vào kiến thức văn học đã có, tìm dẫn chứng để chứng minh cho câu nói đó.
III. Tổng kết.
IV. Luyện tập.