Bài 24. Sự nóng chảy và sự đông đặc

KIỂM TRA BÀI CŨ
Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
Sự nóng chảy là sự chuyển từ thể (1) …… sang thể (2) …
b) Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của vật (3)……………
rắn
lỏng
không thay đổi.
Hãy dự đoán điều gì sẽ xảy ra khi thôi không đun nóng và để băng phiến nguội dần?
Dự đoán:



- Đun băng phiến như thí nghiệm ở trong hình 24.1 (bài 24) lên tới khoảng 900C rồi tắt đèn cồn.
- Lấy ống nghiệm đựng băng phiến ra khỏi nước nóng và để cho băng phiến nguội dần. Khi nhiệt độ băng phiến giảm dần đến 860C thì bắt đầu ghi nhiệt độ và thể của băng phiến trong thời gian quan sát. Cứ sau 1 phút lại ghi nhiệt độ và thể của băng phiến, cho tới khi nhiệt độ giảm tới 600C, ta được bảng 25.1
Hình 24.1
Phân tích kết quả thí nghiệm



Bảng 25.1 Nhiệt độ và thể của băng phiến trong quá trình để nguội
60
63
66
72
69
75
77
79
80
82
84
86
81
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 131415
Vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ của băng phiến theo thời gian trong quá trình đông đặc
C1: Tới nhiệt độ nào thì băng phiến bắt đầu đông đặc?
A
B
C
D
Băng phiến đông đặc
Nhiệt độ đông đặc 
C2 :Trong các khoảng thời gian sau, dạng của đường biểu diễn có đặc điểm gì:
Từ phút 0 đến phút thứ 4:

Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7:

Từ phút thứ 7 đến phút thứ 15:

A
B
C
D
Băng phiến đông đặc
.................................................
..................................................
.............................................
đoạn thẳng nằm nghiêng
đoạn thẳng nằm nghiêng
đoạn thẳng nằm ngang
C3:Trong các khoảng thời gian sau nhiệt độ của băng phiến thay đổi thế nào:
Từ phút 0 đến phút thứ 4, nhiệt độ của băng phiến .........
Từ phút 4 đến phút thứ 7, nhiệt độ của băng phiến..................
Từ phút 7 đến phút thứ 15, nhiệt độ của băng phiến ...........
giảm.
không thay đổi.
giảm.
A
B
C
D
Băng phiến đông đặc
a. Băng phiến đông đặc ở (1) ……… Nhiệt độ này gọi là nhiệt độ đông đặc của băng phiến. Nhiệt độ đông đặc (2) …… nhiệt độ nóng chảy
b. Trong thời gian đông đặc, nhiệt độ của băng phiến (3) …………
800 C
bằng
không thay đổi
C4. Chọn từ thích hợp trong khung điền vào chỗ trống của các câu sau :
- 70 0C , 80 0C, 90 0C
- Bằng , lớn hơn , nhỏ hơn
- Thay đổi , không thay đổi
Rút ra kết luận
Băng phiến đông đặc
Băng phiến nóng chảy
86
84
82
80
75
79
72
69
66
81
77
63
60
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Thời
gian
Lỏng
Lỏng
Lỏng và rắn
Lỏng và rắn
Rắn
Rắn
D
A
C
B
B
C
A
D
- Phần lớn các chất nóng chảy (hay đông đặc) ở một nhiệt độ ......... Nhiệt độ đó gọi là nhiệt độ nóng chảy (hay đông đặc). Nhiệt độ nóng chảy .......... nhiệt độ đông đặc.
Nhiệt độ nóng chảy của các chất khác nhau thì .................
- Trong thời gian nóng chảy (hay đông đặc), nhiệt độ của vật ..........................
Bảng 25.2
Nhiệt độ nóng chảy của một số chất
xác định.
bằng
không thay đổi
khác nhau
Vận dụng
-2
-4
0
2
4
6
Nhiệt độ
1
2
3
T.gian (phút)
4
5
6
7
Hình 25.1
0C
C5: Hình 25.1 vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian khi nóng chảy của chất nào?
Hãy mô tả sự thay đổi nhiệt độ và thể của chất đó khi nóng chảy?
Bảng 25.2
Nhiệt độ nóng chảy của một số chất
Vận dụng
-2
-4
0
2
4
6
Nhiệt độ
1
2
3
T.gian (phút)
4
5
6
7
Hình 25.1
rắn
Lỏng
0C
Từ phút 0 đến phút thứ 1:


Từ phút 1 đến phút thứ 4:


- Từ phút thứ 4 đến phút thứ 7:
Nhiệt độ của nước đá tăng dần
Thể là thể rắn
Nhiệt độ của nước tăng dần
Thể là thể lỏng
Nước đá
C5: Hình 25.1 vẽ đường biểu diễn sự thay đổi nhiệt độ theo thời gian khi nóng chảy của chất nào?
Hãy mô tả sự thay đổi nhiệt độ và thể của chất đó khi nóng chảy?
Rắn và Lỏng
Nước đá nóng chảy, nhiệt độ không thay đổi
Thể là thể rắn và lỏng
Vận dụng
Bảng 25.2
Nhiệt độ nóng chảy của một số chất
Thả một thỏi chì và một thỏi đồng vào bạc đang nóng chảy. Hỏi chúng có bị nóng chảy không ? Vì sao ?
-Chì bị nóng chảy vì nhiệt độ nóng chảy của chì (3270C) nhỏ hơn nhiệt độ nóng chảy của bạc (9600C)
-Đồng không bị nóng chảy vì đồng có nhiệt độ nóng chảy (10830C) lớn hơn nhiệt độ nóng chảy của bạc (9600C)
C6 : Trong việc đúc tượng đồng, có những quá trình chuyển thể nào của đồng ?
Đáp án:
Đồng nóng chảy: Từ thể rắn sang thể lỏng, khi nung trong lò đúc.
- Đồng lỏng đông đặc: từ thể lỏng sang thể rắn, khi nguội trong khuôn đúc.
C7:Tại sao người ta dùng nhiệt độ của nước đá đang tan để làm một mốc đo nhiệt độ?
Đáp án:
Vì nhiệt độ này là xác định và không thay đổi trong suốt quá trình nước đá đang tan
Vận dụng
Tại sao người ta thường dùng nhiệt kế rượu để đo nhiệt độ ngoài trời ở châu Âu mà không dùng nhiệt kế thuỷ ngân?
Đáp án:
Nhiệt độ đông đặc của rượu là
-1170C, của thuỷ ngân là -390C. Ở châu Âu mùa đông nhiệt độ ngoài trời có thể thấp hơn -390C Nếu chất lỏng làm nhiệt kế là thủy ngân thì thủy ngân sẽ bị đông đặc nên không đo được nhiệt độ.
Vận dụng
Bảng 25.2
Nhiệt độ nóng chảy của một số chất
nóng chảy
GHI NHỚ
Sự chuyển từ thể …… sang thể …. gọi là sự nóng chảy
b) Sự chuyển từ thể …… sang thể ….. gọi là sự đông đặc
Phần lớn các chất ………….. (hay ………… ) ở một nhiệt độ xác định. Nhiệt độ đó gọi là nhiệt độ ………….
Nhiệt độ nóng chảy của các chất khác nhau thì …………
c) Trong thời gian nóng chảy (hay đông đặc) nhiệt độ của vật ……………
rắn
lỏng
lỏng
rắn
đông đặc
nóng chảy
khác nhau
không thay đổi
Lỏng
Nóng chảy (ở nhiệt độ xác định)
Đông đặc
(ở nhiệt độ xác định)
Rắn



Chú ý: Không phải chất nào cũng nóng chảy hay đông đặc ở một nhiệt độ nhất định. Có nhiều chất như thuỷ tinh, nhựa đường khi đun nóng chúng mềm ra rồi nóng chảy dần trong khi nhiệt độ vẫn tiếp tục tăng.



DẶN DÒ
Về nhà học bài.
Làm bài tập trong sách bài tập.
Đọc “Có thể em chưa biết”.
Chuẩn bị bài 26: Sự bay hơi và sự ngưng tụ