Bài 24. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

000000000000000000000000000000000000
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO CÙNG CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN !
NHÓM SINH
Quan sát hình và giải thích sự hình thành các thể dị bội ( 2n + 1 ) và ( 2n – 1 ) NST.

( mẹ hoặc bố )
( bố hoặc mẹ )
Tế bào sinh giao tử
Giao tử
Hợp tử
Tiết 25 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
( Tiếp theo )
III.Hiện tượng đa bội thể
* Thế nào là thể lưỡng bội ?


* Thể đa bội là gì ?
Thể lưỡng bội có bộ NSTchứa các cặp NST tương đồng (2n ).


* Các cơ thể có bộ nhiễm sắc thể 3n, 4n, 5n, …có chỉ số n khác thể lưỡng bội như thế nào?

Các cơ thể đó có bộ nhiễm sắc thể là bội số của n.

Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n ( nhiều hơn 2n ).
?
Tiết 24 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ ( Tiếp theo )
III.Hiện tượng đa bội thể .
Hiện tượng đa bội thể là trường hợp bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số của n ( lớn hơn 2n ), hình thành các thể đa bội .

H 24.1. Tế bào cây rêu có bộ NST khác nhau
H 24.2.Các cây cà độc dược có bộ NST khác nhau

Quan sát hình 24.1, 24.2, 24.3, 24.4 và hoàn thành phiếu học tập sau :

2n,3n,4n
Tế bào lớn
3n,6n,9n,12n
Cơ quan sinh dưỡng to
4n
Củ to
4n
Quả to
Từ phiếu học tập trên, thảo luận nhóm trả lời các
câu hỏi sau :
+ Số lượng tương quan giữa mức bội thể ( số n )
và kích thước các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thế nào ?
Mức bội thể (số n ) và kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản tương quan với nhau theo tỉ lệ thuận.
Tăng số lượng NST làm tăng rõ rệt kích thước các tế bào, cơ quan .
+ Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào ?
Có thể nhận biết cây đa bội qua dấu hiệu tăng kích thước các cơ quan của cây.
+ Có thể khai thác những đặc điểm nào ở cây đa bội trong chọn giống cây trồng ?
Làm tăng kích thước quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản năng suất cao.


Tiết 24 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ ( Tiếp theo )
III.Hiện tượng đa bội thể .
Hiện tượng đa bội thể là trường hợp bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số của n
( lớn hơn 2n ),hình thành các thể đa bội .
Dấu hiệu nhận biết :
Tăng kích thước các cơ quan.
Ứng dụng :
Có thể khai thác các đặc điểm : kích thước của tế bào đa bội lớn,cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng, phát triển mạnh và chống chịu tốt trong chọn giống cây trồng.
IV. Sự hình thành thể đa bội .
2n=6
2n=6
12
12
12
12
n=3
n=3
Giao tử
a
b
Hình 24.5: Sự hình thành thể tứ bội ( 4n ) do rối loạn trong nguyên phân hoặc giảm phân
4n = 12
12
12
12
12
Hai lần nguyên phân
Hợp tử
2n = 6
2n = 6
2n = 6
4n=12
4n=12
4n = 12
Giao tử
Hãy so sánh hai sơ đồ ở hình 24.5 và cho biết :
Trong hai trường hợp :
(Hình 24.5 a,b ) trường hợp nào minh hoạ sự hình thành thể đa bội do nguyên phân hoặc giảm phân bị rối loạn?
Hình 24.5: Sự hình thành thể tứ bội ( 4n ) do rối loạn trong nguyên phân hoặc giảm phân
+ Hình a : Giảm phân bình thường, hợp tử nguyên phân lần đầu bị rối loạn.
+ Hình b : Giảm phân bị rối loạn , thụ tinh tạo hợp tử có bộ NST > 2n.

Hình a do rối loạn nguyên phân
Hình b do rối loạn giảm phân.
Tiết 24 : ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ ( Tiếp theo )
III.Hiện tượng đa bội thể .
Hiện tượng đa bội thể là trường hợp bộ nhiễm sắc thể trong tế bào sinh dưỡng tăng lên theo bội số của n ( lớn hơn 2n ) hình thành các thể đa bội .
Dấu hiệu nhận biết :
Tăng kích thước các cơ quan.
Ứng dụng :
Có thể khai thác các đặc điểm : kích thước của tế bào đa bội lớn,cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng, phát triển mạnh và chống chịu tốt trong chọn giống cây trồng.
IV. Sự hình thành thể đa bội .
Do rối loạn, nguyên phân hoặc giảm phân không bình thường,
không phân li tất cả các cặp NST và tạo thể đa bội
GHI NHỚ


Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n ( lớn hơn 2n )
Tế bào đa bội có số lượng NST tăng gấp bội, số ADN cũng tăng tương ứng, vì thế quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ hơn, dẫn tới kích thước tế bào của thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to , sinh trưởng và phát triển mạnh và chống chịu tốt.
Hiện tượng đa bội thể khá phổ biến ở thực vật và đã dược ứng dụng có kết quả trong chọn giống cây trồng

Trò chơi ô chữ
1
2
3
5
CK
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
22
Thể lệ trò chơi như sau :
*Ô chữ gồm 5 hàng ngang, 1 từ khoá gồm 6 chữ cái. Lớp cử 2 đội chơi (đội A và đội B ) mỗi đội 2 học sinh đại diện cho mỗi dãy. Cử 1 thư kí ghi điểm.
* Mỗi đội lần lượt lựa chọn các ô chữ hàng ngang và trả lời trong vòng 30 giây; trả lời đúng ghi 20 điểm, trả lời sai ô chữ đó dành cho khán giả.
* Trả lời ít nhất 3 từ hàng ngang mới được trả lời từ khoá, trả lời đúng từ khoá ghi 40 điểm, trả lời sai đội đó mất 1 lượt tham gia lựa chọn.

4
1
5
4
3
CK
2
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
a
b
c
d
e
Câu 2 ( 7 chữ cái ) : Ở người sự tăng thêm 1 NST ở cặp NST số 21 gây ra bệnh gì ?
Câu 1 ( 8 chữ cái ) : Đây là hiện tượng thêm hoặc mất 1 cặp NST ?
Câu 3 ( 1o chữ cái ) : Những biến đổi trong cấu trúc của gen gọi là gì ?
Câu 4 ( 9 chữ cái ) : Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST số 21 gây ra bệnh gì ở người ?
Câu 5 ( 8chữ cái ): Đây là hiện tượng bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng theo bội số của n ( lớn hơn 2n )
Học ở nhà


Học bài theo nội dung SGK.
Trả lời câu hỏi 1,2,3 vào vở bài tập.
Sưu tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu hình theo môi trường sống.
GV: Lê Thị Bích Thuỳ
TRƯỜNG T. H. C. S LÊ QUÍ ĐÔN
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !