Bài 24. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

? Thể dị bội là gì? Sự biến đổi số lượng ở một cặp NST thường thấy những dạng nào?
+ Thường thấy các dạng : (2n+1) và (2n-1)
+ Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
Sự biến đổi số lượng NST ở 1 cặp hoặc 1 số cặp NST nào đó gọi là thể dị bội. Phần lớn thể dị bội gây hại cho sinh vật.
Sự biến đổi số lượng NST xảy ra ở tất cả các cặp NST gọi là gì? và sẽ có hại hay có lợi cho sinh vật ?
III. THỂ ĐA BỘI
Khái niệm
Đặc điểm
Dấu hiệu nhận biết
Ứng dụng
TIẾT 25 - BÀI 24
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
( tiếp theo )
Cơ thể có bộ NST chứa các cặp NST tương đồng gọi là thể lưỡng bội
Bộ NST lưỡng bội là bộ NST chứa các cặp NST tương đồng, kí hiệu là 2n NST
Thế nào là bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội ?
Cơ thể có bộ NST chứa các cặp NST tương đồng gọi là gì?
4n
?
3n
Các cơ thể có bộ NST 3n, 4n, 5n, ... Có phải là bội số của n không?
Các cơ thể đó có bộ NST đều là bội số của n,
Các cơ thể có bộ NST 3n, 4n, 5n, ... Có hệ số n khác thể lưỡng bội (2n) như thế nào?
Các cơ thể đó có hệ số của n lớn hơn 2 (nhiều hơn 2n)
Tế bào cây rêu
Các cơ thể có bộ NST 3n,4n,5n,..
gọi là thể đa bội. Vậy thể đa bội là gì?
Cây cà độc dược đa bội thể
Củ cải tứ bội
Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n(nhiều hơn 2n)
Thể lưỡng bội
Thể dị bội
Thể Ña boäi
Phiếu học tâp:
Câu 1: Em hãy cho biết các cơ thể có bộ NST như sau được gọi là thể gì
Câu 2: Thể đa bội 3n, 4n, 5n, 6n,..., 9n, 12n ...Gọi là gì?
3n : thể tam bội
4n : thể tứ bội
6n : thể lục bội
9n : thể cửu bội
5n : thể ngũ bội
12n : thể thập nhị bội
Lưu ý : Thể tam bội khác thể tam nhiễm
2. Đặc điểm:
2n
n(tế bào bình thường)
4n
3n
H1.Tế bào cây rêu

Quan sát hình 24.1, 24.2, 24.3, 24.4 và hoàn thành phiếu học tập sau :

n; 2n; 3n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
3n; 6n; 9n; 12n
Tăng dần theo chỉ số n
2n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
2n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
Sự tương quan giữa mức bội thể (số n) với kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thế nào?
- M?c b?i th? c�ng tang, kớch thu?c t? b�o, co quan c�ng l?n.(Theo t? l? thu?n)
Kích thước cơ quan sinh dưỡng, sinh sản của thể đa bội lớn hơn so với thể lưỡng bội.
?
Kích thước cơ quan sinh dưỡng, sinh sản của thể đa bội như thế nào so với thể lưỡng bội?
Vì Tế bào đa bội có số lượng NST, ADN tăng gấp bội đã dẫn đến tăng cường quá trình trao đổi chất làm kích thước tế bào của thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh Đồng thời thể đa bội sinh trưởng, phát triển mạnh, chống chịu.
- Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào?
.... Tăng kích thước lớn ở các cơ quan sinh dưỡng và sinh sản của cây như thân, cành, lá...
n
2n
3n
4n
2n
4n
2n
4n
3n
6n
9n
12n
?
3. Dấu hiệu nhận biết:
VD:Một số dạng đa bội thể
4. Ứng dụng:
- Có thể khai thác những đặc điểm nào ở cây đa bội trong chọn giống cây trồng?
-Có thể khai thác những đặc điểm “tăng kích thước của thân, lá, củ, quả” để tăng năng suất của những cây cần sử dụng các bộ phận này.
CẢI CÚC TAM BỘI (3n)
Bí ngô khổng lồ trồng ở Đà Lạt
NHỮNG CÂY GỖ TO NHẤT.
Bí đỏ đa bội khổng lồ
Bắp cải và khoai tây quá cỡ....... !
Súp lơ và nấm đa bội to quá trời...... !
Xoài lớn quá nhỉ...!
Bắp cải và hành to quá ! ... !...
Nho lưỡng bội (trái) và nho tứ bội (phải)
Những cây gỗ to lớn có thể làm nơi trú ẩn
và quán bar độc đáo
NHỮNG CỦ KHOAI MÌ RẤT TO
> 60KG
> 37KG
Một cây củ cải khổng lồ nặng 38,8kg được thu hoạch tại Thụy Điển
Chuối rừng(2n)
Chuối nhà (3n)
Buồng chuối gần 200 nải
Giống bạc hà đa bội ở Liên Xô.
DƯA HẤU TAM BỘI (3n)
CHANH KHÔNG HẠT
THỂ ĐA BỘI

Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Quả
Lá
Lá
Củ
Củ
Hoa
Hoa
Mũ nấm
Mũ nấm
Lá
Lá
Quả
Quả
Chọn và khoanh tròn câu trả lời đúng :
1/ Cơ thể 3n là thể gì ?
a. Thể một nhiễm
b. Thể tam nhiễm
c. Thể đa bội
d. Thể dị bội
2/ Nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua dấu hiệu nào ?
a.Kích thước của các cơ quan sinh dưỡng và sinh sản.
b.Hình dạng của các cơ quan sinh dưỡng và sinh sản.
c.Hình thái của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản.
d.Câu a và b đúng.
2. So sánh thể dị bội và thể đa bội
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
* Ô chữ gồm 5 hàng ngang, 1 từ chìa khóa gồm 7 chữ cái. Lớp cử 2 đội chơi( đội A và đội B), mỗi đội gồm 2 học sinh đại diện, cử 1 thư kí ghi điểm.
* Mỗi đội lần lượt chọn các ô chữ hàng ngang và trả lời trong vòng 30 giây,trả lời đúng ghi 10 điểm, trả lời sai ô chữ đó dành cho đội bạn.Cả 2 đội trả lời sai ô chữ không được mở và cơ hội dành cho khán giả
* Trả lời ít nhất 3 từ hàng ngang mới được trả lời từ chìa khóa, trả lời đúng từ khóa ghi 20 điểm, trả lời sai đội đó mất 1 lượt tham gia lựa chọn.
LUẬT CHƠI
1
5
4
3
TỪ KHÓA
2
Ô CHỮ BÍ MẬT
1
2
3
4
5
Câu 2 (7 chữ ): Ở người sự tăng thêm 1 NST ở cặp NST số 21 gây ra bệnh gì?
Câu 1 (8 chữ): Hiện tượng thêm hoặc mất 1 NST ở một cặp NST nào đó ?
Câu 3 ( 10 chữ ) : Những biến đổi trong cấu trúc của gen gọi là gì ?
Câu 4 (9 chữ ) : Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST số 21 gây ra bệnh gì ở người ?
Câu 5 (8 chữ): Đây là hiện tượng bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng theo bội số của n ( lớn hơn 2n )
Học ở nhà

Học bài theo nội dung bài 25- Thường biến - SGK.
Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK trang 71.
Sưu tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu hình sinh vật theo môi trường sống.