Bài 24. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

BÀI GIẢNG SINH HỌC 9
TRƯỜNG THCS TRUNG VĂN
GV: TRẦN THỊ BẢO LÂM
Kiểm tra bài cũ :
Câu 1: Thể dị bội có bộ NST là:
A/ n B/ 2n C/ 3n D/ 2n +1 hoặc 2n – 1

Câu 2: Trong bộ NST của bệnh nhân mắc bệnh Đao, số lượng NST ở cặp 21 là bao nhiêu?
A/ 1 NST B/ 2 NST C/ 3 NST D/ 4NST

Câu 3: Thế nào là thể dị bội?
* Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi về số lượng.
Tiết 18 – Bài 24:
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG
NHIỄM SẮC THỂ (Tiếp theo)
III. THỂ ĐA BỘI
- Khái niệm:
... .
.. . . .. .
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n( nhiều hơn 2n).
- Các dạng đa bội: 3n, 4n, 5n, 6n, 7n... .
... .
Thế nào thể đa bội? Các dạng đa bội?
n =3
..3n= 9
..4n= 12
..5n = 15 .
2n =6
1
2
3
4
5
4n
? Có nhận xét gì về kích thước của cây lưỡng bội và tứ bội?
4n
2n
2n
4n
2n
2n
n
3n
4n
4n
Tế bào cây rêu
Cà độc dược
táo
Củ cải
Sự tương quan giữa mức bội thể (số n) và kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thế nào?
Quan sát hình và cho biết
Hành ta lưỡng bội (2n)
Hành ta tứ bội (4n)
? Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những
dấu hiệu nào?
? Vì sao các thể đa bội thường có cơ quan sinh dưỡng to?
? Vì sao các thể đa bội thường có cơ quan sinh dưỡng to?
Có thể khai thác những đặc
điểm nào ở cây đa bội trong
chọn giống cây trồng?
Tế bào đa bội có số lượng NST tăng lên gấp bội, số lượng AND cũng tăng tương ứng
Quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ.
Kích thước tế bào, cơ quan sinh dưỡng lớn.
Sinh trưởng, phát triển mạnh, chống chịu tốt.
- Phổ biến ở thực vật.
Đặc điểm của thể đa bội:
- Bên ngoài:
+ Tác nhân vật lí: tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt, áp suất ...
+ Tác nhân hoá học: cônxisin....
- Bên trong: Rối loạn sinh lí, sinh hóa tế bào.
? Cản trở hình thành thoi vô sắc làm cho các NST đã nhân đôi nhưng không phân ly.
Nguyên nhân gây đa bội thể :
Cải bắp ca?nh 3n
3n
Su ha`o 3n
4n
Su?p lo 4n
Su?p lo 3n
2n
Cải bắp
tí hon
3n
Cải bắp
4n
3n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
4n
Dua hâu 4n
Hơn 80% các loài thực vật đang sống hiện nay được hình thành từ loài tổ tiên bằng con đường đa bội hóa
Hiện tượng đa bội hóa ít xảy ra ở động vật, đặc biệt là động vật bậc cao, vì chúng thường gây chết.
2n
4n
Thảo luận nhóm tìm những điểm:

1. Giống nhau về: - Số lượng NST
- Về mặt di truyền
- Về kiểu hình
- Về mặt ứng dụng

2. Khác nhau về các đặc điểm:
- Đều là biến đổi số lượng NST, tế bào sinh dưỡng có bộ
NST đều khác 2n
- Đều là những biến dị di truyền được cho các thế hệ sau
Đều là những biến đổi kiểu hình, làm tăng tính đa dạng
cho loài
Ở thực vật thể đa bội và thể dị bội đều được ứng dụng
trong trồng trọt
Đều phát sinh do tác nhân lí hóa của môi trường ngoài hay
rối loạn trao đổi chất bên trong tế bào và cơ thể
1. Những điểm giống nhau:
2.Những điểm khác nhau:
Số lượng NST bị biến đổi ở 1 cặp hoặc 1 số cặp trong tế bào sinh dưỡng.
- Số lượng NST có thể tăng hoặc
giảm (2n+1) (2n-1) (2n-2)
Có thể tìm gặp ở động vật, thực
vật và kể cả con người
Do rối loạn phân li NST trong
giảm phân tạo giao tử bất thường
sau đó là hợp tử bất thường
Biến đổi số lượng NST xảy ra
ở toàn bộ các cặp NST
- Số lượng NST chỉ tăng và tăng
theo bội số của n như 3n, 4n, 5n
không có hiện tượng giảm
Thường không tìm thấy ở ĐV
bậc cao và người (do bị chết)
mà tìm thấy phổ biến ở TV
Thể đột biến ở TV sinh trưởng
phát triển mạnh, sức sống, năng
suất cao, phẩm chất tốt
Đa phần có hại, làm giảm sức
sống của thể đột biến
Do rối loạn phân li NST trong
quá trình nguyên phân hoặc
giảm phân
Cơ chế
Chọn câu trả lời đúng:
Câu 1: Thể đa bội là dạng đột biến mà tế bào sinh dưỡng của cơ thể:
A Mang bộ NST là một bội số của n.
B. Bộ NST bị thừa 1 hoặc vài NST của cùng một cặp NST.
C. Mang bộ NST là bội số của n và lớn hơn 2n.
D. Mang bộ NST bị thừa 1 NST.
CỦNG CỐ
Câu 2: Đột biến số lượng NST gồm những dạng nào?
A. Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn.
B. Đột biến dị bội và đột biến đa bội.
C. Đột biến cấu trúc và đột biến số lượng.
D. Đột biến về kiểu hình và kiểu gen.
Câu 3: Loại đột biến nào làm tăng kích thước tế bào?
A. Đột biến lặp đoạn.
B. Đột biến đa bội.
C. Đột biến dị bội.
D. Đột biến mất đoạn
Câu 4: Một loài có bộ NST 2n = 24. Một cá thể của loài trong
tế bào có 48 NST, cá thể đó thuộc thể:
A. Tứ bội.
B. Tam bội
C. Dị bội
D. Lưỡng bội
Quan sát hình dưới đây và cho biết người khổng lơ` trong ảnh có phải là thể đa bội không?
Leonid Stanick: Cao 2,54 m
* Học bài theo nội dung ghi.
* Chuẩn bị bài mới cho tiết sau:
- Nghiên cứu qua bài 25 "Thường biến"
- Đọc qua các thông tin và các lệnh ? SGK.