Bài 24. Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)

GV: HOÀNG THỊ HẢI ÂU
TRƯỜNG TH – THCS HỢP HÒA
BÀI GIẢNG SINH HỌC 9
Thể dị bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có một hoặc một số cặp NST bị thay đổi số lượng.
Sự biến đổi số lượng ở một cặp NST thường thấy các dạng: (2n+1), (2n – 1) và (2n – 2)
Thể lưỡng bội
Thể dị bội
Các NST dưới đây thuộc thể nào
Các cơ thể có số NST là 3n,4n,5n….
gọi là thể đa bội. Vậy thể đa bội là gì?
TIẾT 25- BÀI 24:
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
( tiếp theo )
I/ Thể dị bội
II/ Sự phát sinh thể dị bội
III/ Thể đa bội
1 / khái niệm
4n
?
3n
Các cơ thể có số NST là 3n, 4n, 5n, ... Có phải là bội số của n không?
Các cơ thể đó có số NST đều là bội số của n
Các cơ thể 3n, 4n, 5n, ... Có số NST khác thể lưỡng bội (2n) như thế nào?
Các cơ thể đó có số NST lớn hơn số NST của thể lưỡng bội (nhiều hơn 2n)
Tế bào cây rêu
Cây cà độc dược đa bội thể
Củ cải tứ bội
Các cơ thể có bộ NST 3n,4n,5n,..
gọi là thể đa bội. Vậy thể đa bội là gì?
Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n(nhiều hơn 2n)
Bài tập: Em hãy gọi tên các cơ thể đa bội có bộ NST là 3n, 4n, 5n, 6n,..., 9n, 12n ..?
3n : thể tam bội
4n : thể tứ bội
6n : thể lục bội
9n : thể cửu bội
5n : thể ngũ bội
12n : thể thập nhị bội
Lưu ý : Thể tam bội khác thể tam nhiễm
Thể đa bội
2n+1
3n
TIẾT 25- BÀI 24:
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
( tiếp theo )
I/ Thể dị bội
II/ Sự phát sinh thể dị bội
III/ Thể đa bội
1 / khái niệm
2/ đặc điểm
H1.Tế bào cây rêu

Quan sát hình 24.1, 24.2, 24.3, 24.4 và hoàn thành phiếu học tập sau (thảo luận 2’) :

n; 2n; 3n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
3n; 6n; 9n; 12n
Tăng dần theo chỉ số n
2n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
2n; 4n
Tăng dần theo chỉ số n
Khi số lượng NST tăng(số n tăng) thì kích thước của tế bào,cơ quan ở các cây nói trên thay đổi như thế nào?

2n

4n

n

3n

4n

3n

2n

12n

6n

4n

4n

2n
Kích thước cơ quan sinh dưỡng, sinh sản của thể đa bội lớn hơn so với thể lưỡng bội.
?
Kích thước cơ quan sinh dưỡng, sinh sản của thể đa bội như thế nào so với thể lưỡng bội? Vì sao ?
Vì : Do thể đa bội có số lượng NST, ADN tăng gấp bội -> quá trình tổng hợp chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ, làm tăng kích thước tế bào, cơ quan.
Đồng thời thể đa bội sinh trưởng, phát triển mạnh, chống chịu tốt.
Sự tương quan giữa mức bội thể (số n) và kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thế nào?
- M?c b?i th? c�ng tang, kớch thu?c t? b�o, co quan c�ng l?n.(Theo t? l? thu?n)
n
2n
3n
4n
2n
4n
2n
4n
3n
6n
9n
12n
?
- Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào?
Có thể nhận biết thể đa bội dựa vào kích thước các cơ quan sinh dưỡng(rễ,thân,lá…) và cơ quan sinh sản(hoa,quả…) của cây
n
2n
3n
4n
2n
4n
2n
4n
3n
6n
9n
12n
?
3. Dấu hiệu nhận biết:
VD:Một số dạng đa bội thể
4. Ứng dụng:
- Có thể khai thác những đặc điểm nào ở cây đa bội trong chọn giống cây trồng?
-Có thể khai thác những đặc điểm “tăng kích thước của thân, lá, củ, quả” để tăng năng suất của những cây cần sử dụng các bộ phận này.
CẢI CÚC TAM BỘI (3n)
Bí ngô khổng lồ trồng ở Đà Lạt
NHỮNG CÂY GỖ TO NHẤT.
Những cây gỗ to lớn có thể làm nơi trú ẩn
và quán bar độc đáo
Bí đỏ đa bội khổng lồ
Bắp cải và khoai tây quá cỡ....... !
Súp lơ và nấm đa bội to quá trời...... !
Xoài lớn quá nhỉ...!
Bắp cải và hành to quá ! ... !...
Nho lưỡng bội (trái) và nho tứ bội (phải)
NHỮNG CỦ KHOAI MÌ RẤT TO
> 60KG
> 37KG
Một cây củ cải khổng lồ nặng 38,8kg được thu hoạch tại Thụy Điển
Chuối rừng(2n)
Chuối nhà (3n)
Buồng chuối gần 200 nải
Giống bạc hà đa bội ở Liên Xô.
DƯA HẤU TAM BỘI (3n)
CHANH KHÔNG HẠT
Dựa vào thông tin từ các hình ảnh trên em hãy kể một số dạng đa bội mà em đã quan sát được và tên bộ phận mà con người sử dụng
Học ở nhà

Học bài theo nội dung bài 25- Thường biến - SGK.
Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK trang 71.
Sưu tầm tranh ảnh sự biến đổi kiểu hình sinh vật theo môi trường sống.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
* Ô chữ gồm 5 hàng ngang, 1 từ chìa khóa gồm 7 chữ cái. Lớp cử 2 đội chơi( đội A và đội B), mỗi đội gồm 2 học sinh đại diện, cử 1 thư kí ghi điểm.
* Mỗi đội lần lượt chọn các ô chữ hàng ngang và trả lời trong vòng 30 giây,trả lời đúng ghi 10 điểm, trả lời sai ô chữ đó dành cho đội bạn.Cả 2 đội trả lời sai ô chữ không được mở và cơ hội dành cho khán giả
* Trả lời ít nhất 3 từ hàng ngang mới được trả lời từ chìa khóa, trả lời đúng từ khóa ghi 20 điểm, trả lời sai đội đó mất 1 lượt tham gia lựa chọn.
LUẬT CHƠI
?1
?5
?4
?3
TỪ KHÓA
?2
Ô CHỮ BÍ MẬT
1
2
3
4
5
Câu 2 (7 chữ ): Ở người sự tăng thêm 1 NST ở cặp NST số 21 gây ra bệnh gì?
Câu 1 (8 chữ): Hiện tượng thêm hoặc mất 1 NST ở một cặp NST nào đó ?
Câu 3 ( 10 chữ ) : Những biến đổi trong cấu trúc của gen gọi là gì ?
Câu 4 (9 chữ ) : Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST số 21 gây ra bệnh gì ở người ?
Câu 5 (8 chữ): Đây là hiện tượng bộ NST trong tế bào sinh dưỡng tăng theo bội số của n ( lớn hơn 2n )

BÀI HỌC CỦA CHÚNG TA ĐẾN DÂY LÀ KẾT THÚC