Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

Kiểm tra bài cũ


- Câu chủ động: là câu có chủ ngữ chỉ
người, vật thực hiện một họat động
hướng vào người, vật khác .
- Câu bị động: là câu có chủ ngữ chỉ
người, vật được họat động của người, vật
khác hướng vào.

ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng ?
ThÕ nµo lµ c©u bÞ ®éng?
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
a. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
thờ ông vải xuống từ hôm "hoá vàng".
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
được hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
(Câu bị động)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
hạ xuống từ hôm "hoá vàng".
(Câu bị động)




Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét

Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở dầu
Chủ thể HĐ Đối tượng của họat động
bàn thờ ông vải từ hôm "hóa vàng".(Câu chủ động)
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
được hạ xuống từ hôm "hóa vàng". ( Câu bị động)
HĐ
c) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
hạ xuống từ hôm "hóa vàng". (Câu bị động)
HĐ
* So sánh câu b và câu c
+ Giống nhau :
- Cùng là câu bị động,cùng nội dung miêu tả.
- Cùng vắng chủ thể của hành động
+ Khác nhau :
- Câu b: có dùng từ"được"("bị")
- Câu c : không có dùng từ "được" ("bị")
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
+ Cách 1 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tượng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm từ bị (được) vào sau từ
(cụm từ) chỉ đối tượng
+ Cách 2 :
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
tượng của hoạt động lên đầu câu
- Có thể lược bỏ hoặc biến chủthể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở dầu
Chủ thể HĐ Đối tượng của họat động
bàn thờ ông vải từ hôm "hóa vàng".(Câu chủ động)
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
được hạ xuống từ hôm "hóa vàng". ( Câu bị động)
HĐ
c) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
Đối tượng của họat động
hạ xuống từ hôm "hóa vàng". (Câu bị động)
HĐ
* So sánh câu b và câu c
+ Giống nhau :
- Cùng là câu bị động,cùng nội dung miêu tả.
- Cùng vắng chủ thể của hành động
+ Khác nhau :
- Câu b: có dùng từ"được"("bị")
- Câu c : không có dùng từ "được" ("bị")
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động: có 2 cách
* Lưu ý :
- Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động.
- Sắc thái ý nghĩa của câu bị độngdùng từ được : có hàm ý tích cực.
- Sắc thái ý nghĩa của câu bị động có dùng từ bị : có hàm ý tiêu cực

☺ X¸c ®Þnh c©u bÞ ®éng trong c¸c vÝ dô sau :
a) Em ®­îc gi¶i nhÊt trong kú thi häc sinh giái
b) Tay em bÞ ®au
c) Lan ®­îc mÑ tÆng quµ
d) Ngäc bÞ bè m¾ng
* NhËn xÐt :
- C©u a,b : kh«ng ph¶i lµ c©u bÞ ®éng (v× kh«ng cã c©u chñ ®éng t­¬ng øng)
- C©u c,d : lµ c©u bÞ ®éng( v× cã c©u chñ ®éng t­¬ng øng, ®­îc häat ®éng kh¸c h­íng vµo)
☺ NhËn xÐt s¾c th¸i ý nghÜa cña c©u bÞ ®éng dïng tõ ®­îc, c©u bÞ ®éng dïng tõ bÞ ?
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động: có 2 cách.
Lưu ý
II- Luyện tập :

Bài tập 1 :
* Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành
hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.
a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế
(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của hoạt động)
kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ
thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
(Chủ thể) (HĐ) (Đối tượng của hoạt động)
- Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
-Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.


Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:có 2 cách
Lưu ý
II- Luyện tập :

Bài tập 2 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động- một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho biết sắc thái ý nghĩa.
a) Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình
=>sắc thái biết ơn
- Em bị thầy giáo phê bình
=> sắc thái buồn
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi
=>sắc thái hài lòng
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi
=>sự nuối tiếc không mong muốn

Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:có 2 cách
Lưu ý
II- Luyện tập :

c) Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt
giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã
được thu hẹp bởi trào lưu đô thị hóa
=> Sắc thái vui mừng
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị
thu hẹp bởi trào lưu đô thị hóa
=> Sắc thái khách quan

Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
XEM HìNH ĐặT CÂU
1. Ông lão thả cá vàng xuống biển
3. Cá vàng được thả xuống biển.
2. Cá vàng được ông lão thả xuống biển.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:có 2 cách
Lưu ý
II- Luyện tập :


Hướng dẫn về nhà:
Xem lại cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
-Làm bài tập số 3 (65)
Chuẩn bị viết đọan văn chứng minh ở các đề 1,2 SGK trang 65