Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

KIỂM TRA BÀI CŨ
2. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
1. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hoá vàng”.
3. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
( Vũ Bằng )
1. Thế nào là câu chủ động và câu bị động?
2. Tìm câu chủ động và câu bị động trong những câu sau ?
câu bị động
câu chủ động
câu bị động
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
2) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
3) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”. (Vũ Bằng )
* Giống nhau về nội dung :
* Khác nhau về hình thức:
được
cùng miêu tả một sự việc.
Có dùng từ được
Không dùng từ được
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (TIẾP)
1. Ví dụ
1) đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Hãy xác định chủ thể của hoạt động ?
Người ta
Hãy xác định đối tượng của hoạt động ?
cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
2) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
3) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
được
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
- Chuyển từ ( hoặc cụm từ ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ ( hoặc cụm từ ) ấy.
- Chuyển từ ( cụm từ ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
ĐTCHĐ
CTCHĐ
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (TIẾP)
1. Ví dụ
Những câu sau đây có phải là câu bị động không ?Vì sao?
a. Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b. Tay em bị đau.
Xét ví dụ:
 Chủ ngữ không phải là đối tượng của hoạt động.
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động :
- Chuyển từ ( cụm từ ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
- Chuyển từ ( hoặc cụm từ ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ ( hoặc cụm từ ) ấy.
* Lưu ý: Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động.
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (TIẾP)
Ví dụ
Ghi nhớ (Sgk/ tr 64)
VD:Người ta đã xây xong ngôi trường.
BÀI TẬP 1/ 65: Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau .
a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào .
d)Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Cách 1:
Ngôi trường đã được xây xong.
Cách 2:
Ngôi trường đã được ( người ta ) xây xong.
II. LUYỆN TẬP (thảo luận nhóm 3 phút)
BÀI TẬP 1/ 65: Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau .
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
II. LUYỆN TẬP
a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
Cách 1: Ngôi chùa ấy được xây từ thế kỉ XIII.
b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
Cách 1: Tất cả cánh cửa chùa được làm bằng gỗ lim.
Cách 2: Ngôi chùa ấy được ( một nhà sư vô danh ) xây từ thế kỉ XIII.
Cách 2: Tất cả cánh cửa chùa được ( người ta ) làm bằng gỗ lim.
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào .
Cách 1: Con ngựa bạch được / bị buộc bên gốc đào .
Cách 2: Con ngựa bạch được (chàng kị sĩ ) buộc bên gốc đào .
d) Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Cách 1: Một lá cờ đại được dựng ở giữa sân.
Cách 2: Một lá cờ đại được ( người ta ) dựng ở giữa sân.
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (TIẾP)
BÀI TẬP 2/ 65 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động
- Một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho biết sắc thái nghĩa của câu dùng từ được với câu dùng từ bị có gì khác nhau ?
a) Thầy giáo phê bình em .
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
c) Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Em được thầy giáo phê bình .
- Em bị thầy giáo phê bình .
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.
- Học thuộc bài .
- Hoàn thành các bài tập 1,2, 3 sgk/65
- Tiết sau Kiểm tra Văn.
+ Đọc lại các văn bản đã học từ kì II.
+ Học nội dung ôn tập.