Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

- Mẹ dắt em tới trường.
 Câu chủ động
- Em được mẹ dắt tới trường.
 Câu bị động
- Hai anh em chia đồ chơi.
 Câu chủ động
- Đồ chơi được hai anh em chia.
 Câu bị động
- Bác Hồ chăm sóc cây.
 Câu chủ động
Cây được Bác Hồ chăm sóc.
 Câu bị động
- Con mèo vồ con chuột.
 Câu chủ động
- Con chuột bị con mèo vồ.
 Câu bị động
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm “hoá vàng”.
Đối tượng của hoạt động
Hoạt
động
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (tt)
I.Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
1. Ví dụ: sgk / 64
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
xuống từ hôm “hoá vàng”.
CTCHĐ
Hoạt động
Đối tượng của hoạt động
được
/ bị
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống
từ hôm “hoá vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Đối tượng của hoạt động
Hoạt động
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
xuống từ hôm “hoá vàng”.
CTCHĐ
Hoạt động
Đối tượng của hoạt động
được
Đối tượng của hoạt động
Hoạt động
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm “hoá vàng”.
Đối tượng của hoạt động
Hoạt
động
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải
xuống từ hôm “hoá vàng”.
CTCHĐ
Hoạt động
Đối tượng của hoạt động
(người ta)

Người ta phá công trình .


Công trình (người ta) phá.
CTCHĐ
HĐ
ĐTCHĐ
được
1. Ví dụ: SGK / 64
a. Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b.Tay em bị đau.
- Chuyển từ (hoặc cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị hay được vào sau từ (cụm từ) ấy.
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động .
1. Xác định câu chủ động, câu bị động trong các câu sau?
2. Em hãy chuyển một câu chủ động trên thành hai câu bị động theo hai cách?
............................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Chuyển câu chủ động Người lái đẩy thuyền ra xa thành câu bị động theo 2 cách:
+ Cách 1: Thuyền được người lái đẩy ra xa.
+ Cách 2: Thuyền đẩy ra xa.
II. Luyện tập
Bài tập 1 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau ?
Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân..
Bài tập 1 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau ?
Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.



b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
Cách 1 : Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
Cách 2 : Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
Cách 1 : Tất cả cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim
Cách 2 : Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
Bài tập 1 : Chuyển đổi mỗi câu chủ động sau thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau ?
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.



d) Người ta dựng một lá lá cờ đại ở giữa sân..
Cách 1 : Con ngựa bạch được (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào.
Cách 2 : Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
Cách 1 : Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
Cách 2 : Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
- Chuyển đổi câu chủ động thành hai câu bị động: một câu dùng từ được và một câu dùng từ bị.
- So sánh sắc thái nghĩa hai câu có gì khác nhau.
Yêu cầu:
Bài tập 2:
- Em bị thầy giáo phê bình.
a. Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã được trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
c. Trào lưu đô thị hoá đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn đã bị trào lưu đô thị hoá thu hẹp.
- Câu bị động dùng từ được có hàm ý đánh giá tích cực về sự việc được nói đến trong câu.
- Câu bị động dùng từ bị có hàm ý đánh giá tiêu cực về sự việc được nói đến trong câu.
Bài tập 2:
- Em bị thầy giáo phê bình.
a. Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình.
- Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
Bài tập 4
Viết đọan văn từ (4-6 câu) về chủ đề môi trường. Trong đó có sử dụng câu chủ động hoặc câu bị động. Gạch chân dưới câu chủ động hoặc câu bị động đó.
Hướng dẫn về nhà
Về nhà học bài, xem lại ví dụ, bài tập.
Chuẩn bị “Dùng cụm chủ vị-để mở rộng câu”
+ Đọc kĩ phần I , II và trả lời các câu hỏi của ví dụ.
+ Làm luyện tập.