Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

Thi đua dạy tốt, học tốt
Lập thành tích chào mừng ngày
quốc tế phụ nữ 8/3
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:

Nêu khái niệm về câu chủ động và câu bị động.
Đặt một câu chủ động và một câu bị động để minh hoạ cho khái niệm.

BÀI MỚI:

CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
(tiếp theo)
I/ Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
1/ Ví dụ: (SGK)
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”
2/ Nhận xét:
- Giống nhau: + Cùng nội dung miêu tả
+ Đều là câu bị động
- Khác nhau: + Câu (a) có từ “được”
+ Câu (b) không có từ” được”
* Câu chủ động tương ứng: Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm”hoá vàng”
Câu hỏi thảo luận:
Từ ví dụ trên, em hãy cho biết làm thế nào để chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động?

Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Cách 1: Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm bị hoặc được vào sau cụm từ ấy
- Cách 2: Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.



BÀI TẬP VẬN DỤNG:
Chuyển câu chủ động sau đây thành hai câu bị động theo hai cách:

Bố xây ngôi nhà này từ năm ngoái.

- Ngôi nhà này được bố xây từ năm ngoái.

- Ngôi nhà này được xây từ năm ngoái. (Ngôi nhà này xây từ năm ngoái.)

Câu hỏi:

Những câu sau đây có phải là câu bị động không? Vì sao?
a. Bạn em được giải nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b. Tay em bị đau.
* Không phải câu nào có từ ‘bị” hoặc “được” cũng là câu bị động.

GHI NHỚ:
* Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
- Chuyển từ (cum từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm
các từ bị, được vào sau cụm từ ấy.
- Chuyển từ (cum từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời
lược bỏ hoặc biến từ (cum từ) chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ
phận không bắt buộc trong câu.
* Không phải câu nào có từ bị, được cũng là câu bị động

II/ LUYỆN TẬP:
Bài 1: Chuyển đổi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động theo hai kiểu:
a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII
- Ngôi chùa ấy được một nhà sư vô danh xây từ thế kỉ XIII
- Ngôi chùa ấy được xây từ thế kỉ XIII

b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
- Tất cả cánh cửa chùa được người ta làm bằng gỗ lim
- Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim

LUYỆN TẬP:
Bài 2: Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai câu bị động - một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho biết sắc thái nghĩa của câu dùng từ được với câu dùng từ bị có gì khác nhau.

a) Thầy giáo phê bình em.
- Em được thầy giáo phê bình. ( Sắc thái tích cực)
- Em bị thầy giáo phê bình. (sác thái tiêu cực)
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi. (Sác thái tích cực)
- Ngôi nhà ấy đã bị người ta phá đi. (Sác thái tiêu cực)
LUYỆN TẬP:
Bài 3: Trong các câu sau, câu nào là câu bị động?
a. Em giặt áo quần.
b. Áo quần được em giặt.
c. Em được giặt áo quần
d. Ngày 8/3, em mua rất nhiều hoa tươi.
e. Ngày 8/3, hoa tươi đươc mua rất nhiều.



CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI HỌC:
- Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
- Nêu điều kiện để có câu bị động.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:
Làm các bài tập còn lại.
Soạn bài: Luyện tập viết đoạn văn chứng minh.
NỘI DUNG BÀI HỌC:

I/ Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
1) Ví dụ: (SGK)
2) Nhận xét:
- Có hai cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
+ Cách 1: Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm các từ bị, được vào sau từ (cụm từ) ấy.
+ Cách 2: Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu, đồng thời lược bỏ hoặc biến từ (cum từ)chỉ chủ thể của hoạt động thành một bộ phận không bắt buộc trong câu.
* Không phải câu nào có các từ bị, được cũng là câu bị động.
II/ Ghi nhớ: (SGK)
III/ Luyện tập: (SGK)