Bài 24. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp theo)

1
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
Năm học 2011-2012
dc
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP !
Tiết 99 - Tiếng Việt 7
Những người thực hiện:
Thầy giáo: Dương Đình Lâm
Trường TH&THCS Trần Hưng Đạo
Tập thể học sinh lớp 7
Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trong các câu sau, câu nào là câu chủ động, câu nào là câu bị động?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm“hoá vàng.”
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được người ta hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
CTHĐ
ĐTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
a
b
c
CÂU CHỦ ĐỘNG
CÂU BỊ ĐỘNG
CÂU BỊ ĐỘNG
HĐ
3
Tiết 99. Tiếng Việt
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
(Phần tiếp theo)
BÀI MỚI
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG:
* Tìm hiểu ngữ liệu SGK:
1. Hai câu sau có gì giống nhau và có gì khác nhau?
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
(?) Về nội dung, hai câu có cùng một sự việc không?
1. Giống và khác giữa hai câu:
+ Đều là câu bị động.
* Khác nhau:
* Giống nhau:
+ Miêu tả cùng một sự việc.
+ Câu (a) có dùng từ được
+ Câu (b) không dùng từ được
(?) Theo định nghĩa về về câu bị động đã được học, hai câu có cùng là câu bị động không?
(?) Về hình thức, hai câu có gì khác nhau?
2. Câu sau đây có thể xem là có cùng một nội dung miêu tả với hai câu (a) và (b) không?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hóa vàng”.
- Câu này có cùng nội dung miêu tả với 2 câu (a) và (b).
- Đây là câu chủ động, tương ứng với hai câu bị động (a) và (b).
2. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
Quan sát và nhận xét các câu sau để rút ra cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Người ta / đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm“hoá vàng.”
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải / đã được người ta hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải / đã hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
CTHĐ
ĐTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
a
b
c
CÂU CHỦ ĐỘNG
CÂU BỊ ĐỘNG
CÂU BỊ ĐỘNG
HĐ
BÀI MỚI
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG:
* Tìm hiểu ngữ liệu SGK:
1. Hai câu sau có gì giống nhau và có gì khác nhau?
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
(?) Về nội dung, hai câu có cùng một sự việc không?
1. Giống và khác giữa hai câu:
+ Đều là câu bị động.
* Khác nhau:
* Giống nhau:
+ Miêu tả cùng một sự việc.
+ Câu (a) có dùng từ được
+ Câu (b) không dùng từ được
(?) Theo định nghĩa về về câu bị động đã được học, hai câu có cùng là câu bị động không?
(?) Về hình thức, hai câu có gì khác nhau?
2. Câu sau đây có thể xem là có cùng một nội dung miêu tả với hai câu (a) và (b) không?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hóa vàng”.
* Ghi nhớ: SGK/64
2. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
BỊ / ĐƯỢC
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
X
Cách 1: Có dùng từ BỊ hoặc ĐƯỢC
Cách 2: Không dùng từ BỊ hoặc ĐƯỢC
SƠ ĐỒ CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
BÀI MỚI
I. CÁCH CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG:
Tìm hiểu ngữ liệu SGK:
1. Hai câu sau có gì giống nhau và có gì khác nhau?
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
(?) Về nội dung, hai câu có cùng một sự việc không?
1. Giống và khác giữa hai câu:
+ Đều là câu bị động.
* Khác nhau:
* Giống nhau:
+ Miêu tả cùng một sự việc.
+ Câu (a) có dùng từ được
+ Câu (b) không dùng từ được
(?) Theo định nghĩa về về câu bị động đã được học, hai câu có cùng là câu bị động không?
(?) Về hình thức, hai câu có gì khác nhau?
2. Câu sau đây có thể xem là có cùng một nội dung miêu tả với hai câu (a) và (b) không?
Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm “hóa vàng”.
Ghi nhớ: SGK/64
2. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
3. Những câu sau có phải là câu bị động không? Vì sao?
a) Bạn em được giải Nhất trong kì thi học sinh giỏi.
b) Tay em bị đau.
- Hai câu trên tuy có dùng được/bị nhưng không phải là câu bị động bởi lẽ các câu đó không có câu chủ động tương ứng.
Không thể chuyển đổi thành:
a) Giải nhất được bạn em trong kì thi học sinh giỏi.
b) Đau bị tay.
3. Lưu ý: Không phải câu nào có các từ bị/được cũng là câu bị động.
BÀI MỚI
II. LUYỆN TẬP:
BÀI TẬP 1: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau (có dùng từ được và không dùng từ được).














a) Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
=> Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
=> Ngôi chùa ấy đã ( ) xây từ thế kỉ XIII.
b) Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
=> Tất cả cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
c) Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
=> Con ngựa bạch được (chàng kị sĩ) buộc bên gốc đào.
=> Tất cả cánh cửa chùa ( ) làm bằng gỗ lim.
=> Con ngựa bạch ( ) buộc bên gốc đào.
d) Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
=> Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
=> Một lá cờ đại ( ) dựng ở giữa sân.
Cách thực hiện:
Xác định HĐ, CTHĐ, ĐTHĐ;
Chuyển câu chủ động thành câu bị động với hai kiêu:
+ Có dùng từ ĐƯỢC (cần tường minh CTHĐ)
+ Không dùng từ ĐƯỢC (Không cần tường minh CTHĐ).
BÀI MỚI
II. LUYỆN TẬP:
BÀI TẬP 1: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành hai câu bị động theo hai kiểu khác nhau.
a) Thầy giáo phê bình em.
BÀI TẬP 2: Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành 2 câu bị động – một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị.
BÀI TẬP 3: Viết một đoạn văn ngắn nói về lòng say mê văn học của em hoặc về ảnh hưởng của tác phẩm văn học đối với em, trong đó có dùng ít nhất một câu bị động.
=> Em bị thầy giáo phê bình.
=> Em được thầy giáo phê bình.
b) Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
=> Ngôi nhà ấy bị người ta phá đi.
c) Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn.
=> Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã bị trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp.
=> Ngôi nhà ấy được người ta phá đi.
=> Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã được trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp.

ĐOẠN VĂN GỢI Ý:
Các tác phẩm văn học đã gây những tình cảm mà em chưa có và luyện cho em những tình cảm đã sẵn có. Em rất thích đọc thơ, truyện nói về quê hương, đất nước. Em được thầy giáo dạy văn hướng dẫn cách đọc và cảm thụ các tác phẩm văn học.
CỦNG CỐ - DẶN DÒ
CỦNG CỐ:
Xem lại sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
DẶN DÒ:
Xem lại nội dung bài đã học.
Thực hành chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Làm bài tập 3: Viết đoạn văn theo yêu cầu SGK/65.
Soạn bài mới: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
BỊ / ĐƯỢC
CTHĐ
HĐ
ĐTHĐ
X
Cách 1: Có dùng từ BỊ hoặc ĐƯỢC
Cách 2: Không dùng từ BỊ hoặc ĐƯỢC
SƠ ĐỒ CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG
CỦNG CỐ - DẶN DÒ
CỦNG CỐ:
Xem lại sơ đồ chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
DẶN DÒ:
Xem lại nội dung bài đã học.
Thực hành chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
Làm bài tập 3: Viết đoạn văn theo yêu cầu SGK/65.
Soạn bài mới: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
14
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
Năm học 2011-2012
dc
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP !
Những người thực hiện:
Thầy giáo: Dương Đình Lâm
Trường TH&THCS Trần Hưng Đạo
Tập thể học sinh lớp 7
Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi